Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Ustaleniezakresudopuszczalnego,atakżenakazanegodziałania
przezsądzurzęduoddawnajestjednymzpodstawowychzagadnień
procesucywilnego1.Wiążesięonozkoniecznościąokreśleniawzajem-
nychrelacjimiędzyaktywnościąsąduaaktywnościąstronpostępowania
orazroląpierwiastkapublicznegoiprywatnegowtympostępowaniu.
Szczególneznaczeniemaokreślenieprzejawówizakresuaktywności
sąduwsferzedotyczącejmerytorycznegorozstrzygnięciasprawy,czyli
wsferzeustalaniapodstawyfaktycznejiprawnejorzeczeniasądowego2.
Działaniesąduzurzędujestwięczagadnieniemszerszymidotyczy,obok
problematykiustaleńfaktycznych,takżeniezwykleistotnejkwestiizwią-
zanejzaktywnościąsąduwsferzeustalaniapodstawyprawnejiwykładni
mającychzastosowanienormprawnych3.Wostatnimczasiemożnasię
spotkaćzpoglądami,żesądypolskieniewykazująsięodpowiedniodużą
aktywnościąwzakresiestosowaniaiwykładniprawaorazrzadkoko-
rzystajązinnychmetodwykładniniżjęzykowe4.Zarzutyteodnosząsię
wpierwszejkolejnościdonajwyższychinstancjisądowych,jakosądów
prawa,czylitych,którychzadaniemjestustalenieprawidłowejwykładni
normyprawnejijejzastosowaniewustalonymjużstaniefaktycznym
sprawy.Mimożekwestiataodgrywabardzoistotnąrolę,towprakty-
cesądowej–zwłaszczasądówpierwszejidrugiejinstancji–znaczenie
1
M.Lemosse,Lacognitio.Etudesurlerôledujugedansl’instructionduprocèscivilantique,Paryż
1944,s.11in.;E.Szymoszek,Pozycjasędziegowobecstronwprocesiejustyniańskim,AUW1980,nr516,
s.3in.;W.Litewski,Rzymskiprocescywilny,Kraków1988,s.36in.
2
P.Pogonowski,Rolasędziegoiautonomiastronwprocesiecywilnym.Zagadnieniapodstawowe,
RNP2007,nr2,s.7in.
3
Natemataktywnościsąduwzakresieustalaniapodstawyprawnejrozstrzygnięciawpo-
stępowaniuapelacyjnympor.m.in.uzasadnienieuchwałyskładu7sędziówSNzdnia31stycznia
2008r.,IIICZP49/07,OSNC2008,nr6,poz.55.
4
Por.wynikibadańprowadzonychprzezM.Matczaka,Summainiuria.Obłędzieformalizmu
wstosowaniuprawa,Warszawa2007,s.48–49.
13
