Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WiesławaKorzeniowska:Dzieckowświeciedorosłych–naprzestrzenidziejów
19
jenachoroby,anawetśmierć.Niebyłyteżwstaniezagwarantowaćimopiekiwkolej-
nychetapachrozwoju,toteżprzypadkistałegokalectwapowstałegowtakichsytu-
acjachnienależałydorzadkości(Ch.Talleyrand,wychowywanyprzezmamkęzdale-
kaoddomurodzinnego,uległjakodzieckowypadkowi,cozpowodubrakunatych-
miastowejpomocylekarskiejstałosięprzyczynąjegotrwałegokalectwa:dokońca
życiamocnoutykałnajednąnogę).
Wśródkobietzwyższychsferprzekazywaniedzieckamamkomargumentowanona
różnesposoby(karmieniepiersiąjestdlamatkiszkodliweimałostosowne;deformuje
biustiodbieramujędrność;pozatymkarmieniewłasnychdzieciuważanozazajęcie
nieprzystającedamieztowarzystwa,małowytworne,śmieszneiobrzydliwe,zbliża
bowiemkobietędozwierzęcia-mlecznejkrowy.Niewypadateżcochwilęwyciągać
piersi,abynakarmićniemowlę,bojesttogestpozbawionywstydu).Pozatymuważa-
no,żezajmowaniesiędzieckiemniebyłoanizabawne,anieleganckie.Wjednym
ztekstówzroku1750czytamy(cytatzMonteskiusza):nNaszeobyczajekażąojcu
imatceniewychowywaćdzieci,niewidywaćsięznimi,niekarmić.Nierozczulamy
sięnaichwidok,sąoneprzedmiotami,któreusuwasięsprzedoczuwszystkich,iko-
bieta,którazdawałabysięonietroszczyć,niebyłabywzgodziezwymaganiamidobre-
Wrozwijającychsięgospodarczokrajach(Anglia,Francja,częśćobszarówniemiec-
kich)postawytakie,typowedlawiększościkobietzwyższychsfer,praktykowanoma-
sowoijedyniewHolandiiczykrajachskandynawskichdopłatnegokarmieniaucieka-
nosięsporadycznieiwsytuacjachwyjątkowych.ZresztąjeszczewpołowieXVIII
wiekuwwyższychwarstwachspołecznychuważano,żezajmowaniemsiędzieckiemto
siędotego,byżonyrezygnowałyzkarmienia,bołpachniałymlekiem,cowywoływa-
łounichobrzydzenie,byłoteżdlanichsynonimemnieczystości.
Jeżelimatkachciałakarmićsamaswedziecko,musiaławręczukrywaćsięztymizre-
zygnowaćzżyciatowarzyskiego.
Zaznaczyćjednaktrzeba,żematkiczułeikochająceorazrodzinyzprawdziwego
zdarzeniaistniaływewszystkichepokachiwewszystkichkrajachEuropy.Potwierdza
nJakżetowiększośćchrześcijankochaswojedziatki?Majądlanichtylkoślepąmiłość,
gubiąjewystępnąłagodnościął,anawet,usprawiedliwiająctęmiłośćpretekstem
niewinnościidelikatnościwybaczająichwady”.Naterenachopisywanychpaństw,
wśródwarstwwyższych,niebyłatojednakpostawapowszechna.Wtymśrodowisku
dzieciodchowaneprzezmamkę(do3lub4lat)powracałydorodzinynakrótkiczas,
pozostającwdomurodzicielskimzaledwie5-6lat(itoniezawszezrodzicami,gdyż
zregułyzajmowałysięnimizatrudnionewtymceluniańki,guwernantkilubprecep-
torzy).Potymokresiewysyłanojenanaukędoklasztorulubnapensję-wprzypadku
dziewcząt.Chłopcyzaśpodejmowalinaukęwróżnegotypukolegiach,których(wraz
zinternatami)zaczęłowXVIIwiekuprzybywać.Jezuiciipijarzywręczzesobąrywali-
———
————
——
32Tamże,s.71.
33Tamże,s.69,70,71.
34Tamże,s.43.
