Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
25
wykorzystanieprzeszłości”14.Jestwięcwszechobecne,dotyczykażdejjednostki
ludzkiejikażdegoterytoriumorazjestpokłosiemwszelkiegorodzajudziałalności
ludzkiej,nietylkoartystycznej,anawetmożeodnosićsiędoobiektówimiejsc
natury.Nieodnosisięjedyniedotego,copublicznieuznaneipromowane15,ale
funkcjonujewbardzoróżnychskalach–odprywatnejpoglobalną,idyskursach
–odoficjalnegopokontrkulturowy.JaktookreśliłP
.Howard:„Niewszystkojest
dziedzictwem,leczcokolwiekmożesięnimstać”16.
Niechcącpoprzestaćnatakmałoprzydatnej,choćdużomówiącejonaturze
współcześnierozumianegodziedzictwadefinicji,wartoodwołaćsiędodwóch
podstawowychmożliwychokreślającychjepodejść.Bardziejpraktycznezper-
spektywyniniejszychrozważańwydająsiędefinicjeoukierunkowaniuprzedmio-
towymwskazującenato,jakieskładnikispuściznyprzeszłościmogąbyćuznane
zadziedzictwo,odzwierciedlonetakżenagruncieprawnym,zarównowprawie
międzynarodowym,jakiwuregulowaniachprawnychwposzczególnychkrajach.
Niemożnajednakpominąćdrugiegoistotnegopodejściadodziedzictwakulturo-
wego,tj.rozumieniagojakoprocesuwyboru,nadawaniaznaczeńiinterpretacji
przeszłości,mniejmożedookreślonego,alezatounikającegopułapki„standary-
zacji”dziedzictwa17.
Wpierwszymujęciutrzebazwrócićuwagęnato,żepojęciedziedzictwakultu-
rowegoewoluowałoznaczniewciąguostatnichdwustulat.Początkowozaistotne
uważanozachowaniepojedynczychzabytkowychobiektówarchitekturyidzieł
sztuki,przedewszystkimnajstarszychiprzynależącychdokanonudanejkultury
narodowej.Stopniowospektrumskładnikówuznanychzagodnezainteresowania
iochronyposzerzałosięozespołyobiektówiwiększeukładyprzestrzenne,dzieła
sztukiużytkowej,obiektyprzemysłuitechniki,krajobrazkulturowyiśrodowisko
historyczne(historicenvironment)orazniematerialnewartościmiejscispołecz-
ności:ichtradycje18,zwyczajeirytuały,historycznenazewnictwoorazsymbolikę.
Wobrębieokreślonejkategoriiobiektów,np.nieruchomych,widocznejestteżduże
zróżnicowanie,np.obiektyarchitekturymogąobejmowaćtakróżnebudynki,jak
14B.Graham,G.J.Ashworth,J.E.Tunbridge,AGeographyofHeritage,Arnold,London2002,
s.2.
15Niektórzyautorzyodnosząsiędotegotypurozpoznaniadziedzictwajakodotzw.oficjalnego
dyskursudziedzictwa–authorisedheritagediscourse.Por.L.Smith,UsesofHeritage,Routledge,
London–NewYork2006.
16P.Howard,op.cit.,s.6.
17A.Skounti,TheAuthenticIllusion.Humanity’sIntangibleCulturalHeritage,theMoroc-
canExperience[w:]IntangibleHeritage,red.L.Smith,N.Akagawa,Routledge,London2009,
s.74–92.
18Takiejak:tradycjereligijne,kulinarne,tradycyjnadziałalnośćprodukcyjna,rolniczaoraz
artystyczna.
