Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
budowlesakralne,rezydencjonalno-mieszkalne,użytecznościpublicznej,obronne,
zabytkiprzemysłuitechniki,obiektydrewnianeimurowane.Współcześnieza
dziedzictwozarównonagruncieteoriikonserwatorskiej,jakigeografiispołeczno-
-ekonomicznejorazekonomikikulturyuznajesięwięcbardzozróżnicowanyzbiór
materialnychiniematerialnychskładnikówstaleposzerzającysiępodwzględem
typologicznymichronologicznym19.
Ewolucjatawidocznajest,jeślispojrzymynadefinicjeprzedmiotuochrony
wnajważniejszychmiędzynarodowychaktachprawnychdotyczącychdziedzictwa
kulturowegoorazwęziejrozumianychzabytkówmaterialnych20.Wuważanejdo
dziśzakanonicznydokumentmiędzynarodowywdziedziniekonserwacjiKarcie
weneckiejprzyjętejw1964r.stwierdzono,że:
Art.1Pojęciezabytkuobejmujezarównoodosobnionedziełoarchitektoniczne,jak
teżzespołymiejskieiwiejskieorazmiejscabędąceświadectwemposzczególnych
cywilizacji,ewolucjiodoniosłymznaczeniubądźwydarzeniahistorycznego.Rozciąga
sięononietylkonawielkiedzieła,alerównieżnaskromneobiekty,którezupływem
czasunabrałyznaczeniakulturalnego.
Art.7.Zabytekjestnierozdzielnyodhistorii,którejjestświadectwem,iodotoczenia,
wktórymjestpołożony.(ł)
Art.8.Elementymalarskie,rzeźbiarskielubzdobnicze(ł)stanowiąnieodłączną
częśćzabytku(ł)
Art.11Wartościowywkładkażdejepokidodziejówbudowyzabytkupowinienzostać
uszanowany21.
UchwalonaosiemlatpóźniejkonwencjaUNESCOdotyczącaświatowegodzie-
dzictwakulturalnegoinaturalnego(tzw.konwencjaparyska)operujejużpojęciem
dziedzictwakulturowegoorazdziedzictwanaturalnego:
WrozumieniuniniejszejKonwencjiza„dziedzictwokulturowe”uważanesą:
–zabytki:dziełaarchitektury,dziełamonumentalnejrzeźbyimalarstwa,elementy
ibudowleocharakterzearcheologicznym,napisy,grotyizgrupowaniatychelementów,
mającewyjątkowąpowszechnąwartośćzpunktuwidzeniahistorii,sztukilubnauki,
19F.Benhamou,IsIncreasedPublicSpendingforthePreservationofHistoricMonuments
Inevitable?TheFrenchCase,„JournalofCulturalEconomics”1996,nr20,s.115–132.Współcze-
śniezadziedzictwomaterialneuznajesięnietylkodziełamalarstwa,rzeźby,monumentalnedzieła
architekturyorazurbanistyki,alem.in.takżewytworyrzemiosła,obiektyprzemysłowe,regionalną
architekturęokreślanąmianemwernakularnejorazobiektyizespołyarchitekturymodernistycznej
powstałewnieodległejprzeszłości.PrzykłademsąwpisynaListęŚwiatowegoDziedzictwa,wśród
którychwostatnichlatachznalazłysięobiektyizespołyurbanistycznezdrugiejpołowyXXw.,
takiejakBrasiliaczyOperawSydney.
20Wspomnianychmiędzynarodowychdokumentówjestbardzowiele,dlailustracjiewolucji
pojęciawystarczyjednak,jeśliodwołamsiędokilkunajważniejszych.
21KartaWenecka[w:]Vademecumkonserwatorał,s.19–28.
