Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
społecznymczykulturowym.Zastanawiającsięnadwspółczesnąroląifunkcjami
dziedzictwa,trzebazatemwprowadzićrozróżnieniepomiędzydziedzictwem
akceptowanym(dziedzictwemjakodziedzictwemwujęciupodmiotowymlub
procesowym)38atzw.niechcianym,nieuznawanym,„powodującymdysonans”
dziedzictwem(dissonantheritage),któreniemadziedzicówlubktóremutrudno
jestichznaleźć.WedługtypologiiG.AshworthaiJ.Tunbridge’aistniejącztery
rodzajenieakceptowanegodziedzictwa39.Dziedzictwomiejscaczyobszarumoże
byćniezgodnezewspółcześniepromowanąwizjąisymbolikąmiejscaorazjego
nowymifunkcjami,anawetbyćwprostsprzecznezuznawanymiwdanymczasie
normamiiideologiami–tzw.niekonformizującedziedzictwo(non-conforming
heritage).Powiązanymproblememjestkwestiatzw.dziedzictwabezdziedziców
(heirlessheritage,disinheritedheritage),związanegozbrakiemdotychczasowych
dziedzicówdanejspuściznykulturowej,którzynp.opuścilidanyterennaskutek
migracjizarobkowej,zmiangranic,czysteketnicznychczyinnychtragicznych
wydarzeńhistorycznych.Wreszcie,spuściznąprzeszłościmożebyćtakże„trudne
dziedzictwo”,„przykredziedzictwo”lub„dziedzictwonienawiści”(tzw.distasteful
heritage,heritageofatrocity),odnoszącesiędomiejsc,obiektówlubpamięci
tragicznych,niechlubnychwydarzeń,którechętniejwymazałobysięzpamięci
ikrajobrazu,niżzachowało40.Dziedzictwomożetakżebyćakceptowanewbar-
dzowybiórczysposób,powodującyjegoistotnezniekształcenie(distortedheri-
tage).Dlapotrzebstworzeniałatwegowkonsumpcjiproduktuturystycznegoczy
jednoznacznegosymbolupolitycznegoinarodowegoczęstodokonujesiębardzo
selektywnegowyboruobiektówitradycjigodnychzachowania,promowaniaipre-
zentacjiszerszejpubliczności.Stopieńirodzaj„wrażliwości”nadziedzictwozmie-
niasiętakżewczasie,naszewspółczesneprzywiązaniedoprzeszłościipoczucie
związkówzniąorazoczekiwaniawobectego,jakiefunkcjemożespełniać,jest
inneniżnaszychprzodków41.
Składnikispuściznyprzeszłości,któresąpotencjalnymdziedzictwem,użytko-
wanesązatemfragmentarycznieiwybiórczo,akażdemiejscemożedysponować
szerokągamąpotencjalnychdziedzictw,gdyżwybóri„opakowanie”dziedzictwa
następujewprocesiejegointerpretacji.Interpretacjazatem,niepotencjalnezasoby,
stanowioprodukciekońcowym.Świadomywybór„produktówdziedzictwa”,które
38Np.przezwładzepaństwowe,lokalne,społecznośćlokalnączyturystów.
39Por.J.E.Tunbridge,G.J.Ashworth,DissonantHeritage:TheManagementofthePastas
aResourceinConflict,Wiley&Sons,Chichester1996.
40Przykłademsąobozykoncentracyjnebędąceniechcianymdziedzictwemdrugiejwojnyświa-
towej.Por.PlacesofPainandShame.Dealingwith{DifficultHeritage’,red.W.Logan,K.Reeves,
Routledge,London2009.
41A.Skounti,op.cit.
