Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.M.Dziekan,Dziejekulturyarabskiej,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15450-9,©byWNPWN2008
14
Wprowadzenie
TakpisałotymwspółczesnylibańskimyślicielipoetaAdonis(AliAhmad
Sa,id):
Kulturaarabskaopierasięzasadniczonadwóchnogach:najęzykuire-
ligii.Ponieważreligiawprzekonaniumuzułmanówjestksięgąobjawioną
przezBogawjęzykuarabskim,dlategojęzykireligiatojedno.Dlatego
teżmożnapowiedzieć,żereligiastanowiabsolutnypunktodniesienia
kulturyarabskiej.
1
SkorozatemsamiArabowieowąjednośćodczuwająisąprzekonani
codojejrzeczywistegoistnienia,towypadanamtęjednośćuznać,bez
względunaczasembardzouzasadnioneznaszegopunktuwidzeniawątpli-
wości.Orozmaitychwariantach„wspólnotwyobrażonych”będziewtej
książcemowawielokrotnie,bowiemwłaśnietegotypupoczuciewspólnoty
jestdlakulturyarabskiejbardzocharakterystyczne.
Jednymzpodstawowychbłędówpowielanychwnajrozmaitszychwypo-
wiedziachjestutożsamianiekulturyarabskiejzarabsko-muzułmańską,jakto
uczyniłnp.FeliksKoneczny,którywprawdziezastrzegasię,żechodzimu
głównieokwestiejęzykowe,anieżywiołuetnicznego,aletakczyinaczejgłę-
bokosięmyli,nierozumiejącsednaislamui,zdajesię,rolijęzykówinnychniż
arabskiwrozwojuislamu.Pisałemjużotymniecowmojejpoprzedniejksiąż-
ce,CywilizacjaislamuwAzjiiAfryce(2007),gdzieudowadniałemistnienie
cywilizacji,czyteżkulturyarabsko-muzułmańskiej(chodziłooreligięjako
źródłocywilizacji).Tutajwskazujęzkoleinaistnieniekulturyarabskiej.Ale
tonieprzewrotność,leczhistorycznokulturowazmiennośćirozmaitośćregio-
nu,gdyżkulturaarabskatocośinnegoniżarabsko-muzułmańska.
Kulturaarabskasięgabowiemczasówprzedislamem,zwanychdża-
hilijja.Itojużzmieniasytuację.Dżahilijja,choćwłączonazostaładohistorii
świętejislamu,tojednakniejakojegoczęść,aleokresprzedmuzułmański.
Tamkulturaarabsko-muzułmańskaniesięga.Podobnie,jakniesięgado
PołudniowejArabii,PetryiPalmyry.
Zdrugiejstrony,nawetwczasachmuzułmańskichniemożnawszyst-
kiegoobjąćpojęciem„kulturaarabsko-muzułmańska”,ponieważdo„mu-
zułmańskiej”częściokreślenianienależykulturaarabskichchrześcijanani
arabskichżydów.
Bezwątpienia,omawiająckulturęarabskąokresurozkwitukalifatu,
czasemtrzebabędziepodejmowaćarbitralneipewnienieprzezwszystkich
akceptowanedecyzje.Ktojestwspółtwórcąkulturyarabskiej?Czyjestnim
TadżykIbnSina?CzyjestnimżydowskifilozofMajmonides?Napodobne
pytaniabędęodpowiadałarbitralnie,ponieważsporynatentematpewnie
