Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
KSZTAŁTIZDOBIENIE
swejwybranej,poczympoślubiłjąbezprzeszkód.Pomijającfakt,żecałetozdarzeniejest
niezwyklecharakterystycznedlamentalnościówczesnychChińczyków,wynikazniegodość
jasno,żesuroweprzestrzeganieregułegzogamiinależyodnieśćdoepokipoprzedniej,czyli
doczasówdynastiiShang-Yin.
Władcastojącynaczeletegoklanowo-plemiennegotworu,zwanykrólem,byłprzede
wszystkimpośrednikiemmiędzyNiebemaZiemią.Znalazłotoodbiciewbudowieznaku
pisma,którymsięzapisujewyrazÐkról.Byłwięckrólkimśwrodzajukapłana.Otopowód,
aprzynajmniejjedenzpowodów,dlaktóregoniewykształciłasięwChinachwładzakapłań-
ska.Stałosiętakdlatego,żejużwczasachodległychcaławładzakapłańskabyłaskupiona
wrękukróla.JakŻydzimielijednątylkoświątynię,takChińczycymieliwyłączniejednego
kapłana.
ŚladyostatniejstolicyzczasówdynastiiShang-Yin,miasta,którenosiłowłaśniena-
zwęYin,odkopanowokolicydzisiejszegoAnyangu.Stolicatamieściłasięwtrójkąciemiast
wyznaczającychkolebkękulturychińskiej.Miastotomiałowspaniałebudynkirezydencjonal-
ne,któremożemynazwaćpałacami.Wznosiłysięonenaobszernychtarasachzubitejziemi.
Niektóreztychtarasówmiaływymiary30610m,awszystkieonebyłyzorientowanewedług
kierunkówgeograficznych,przyczymbudynekgłównybyłskierowanyfasadąnapołudnie.
Natarasieustawianokolumny,łączonojewprzęsłaitakpowstawałbudynek.
TakotowtejstarożytnejstolicydynastiiShang-Yinodnajdujemytrzyważnecechy
póz
,niejszejarchitekturychińskiej:1)orientacjęwedługkierunkówzuznaniempołudniaza
kierunekuprzywilejowany,2)wznoszeniebudynkówreprezentacyjnychnapodwyższeniu,
3)grupowaniebudynkówwokółkwadratowegolubprostokątnegodziedzińca.
WystarczydziśjeszczewciepłydzieńletniprzejśćsiębocznymiuliczkamiPekinu,by
zrozumiećznaczeniewznoszeniabudowlinapodwyższeniu.Większośćstarychdomów
wPekinie,wznoszonychnapoziomieziemi,jestzawilgoconadowysokości2/3,toteżwdzień
upalnyludnośćsuszynasłońcupościel,ubraniaizapasyryżu.Wynikatozfaktu,żekultura
chińskanieznabudynkówpodpiwniczonychaniteżżadnychsposobówizolacjimurówod
wilgoci,którącegła,zwłaszczaniewypalana,ciągniezziemi.Wtejsytuacjiubitytarasziem-
ny,którypodnosibudynekwyżej,awięczapobiegajegozawilgoceniu,stałsięprzywilejem
osóbbogatszych,azczasemliczbatarasówzostałazarezerwowanadlaodpowiedniejrangi
właścicielabudynku.Wznoszeniedomunatarasiebyłonietylkodrogie,aleizastrzeżonedla
warstwwyższych.Ludprostynadalwznosiłbudynkinapoziomieziemi,budynkipozbawione
piwnic,aleteżipodłóg,jaktojestidziśjeszcze.
Zgrupowaniebudynkówwokółwewnętrznegodziedzińcastaniesiętakżewprzy-
szłościobowiązującąnormą.Każdydombowiem_pałac,świątyniaczyubogachata_skła-
dasięzdziedzińców,czyliyu
¨anów.Wtenotosposóbdziedziniecstałsiępodstawową
jednostkąorganizacjiprzestrzeni,cowywarłoznacznywpływnapóz
,niejszyrozwójnietylko
architektury,aleiurbanistyki.WstarychczęściachPekinujeszczeidziśmożnazobaczyć
ulice,któresątunelamiciągnącymisięmiędzydwomamurami,wktórychnaulicęniewy-
chodzianijednooknoitylkogdzieniegdziewidaćdrzwi.Jesttakdlatego,żeprzytychulicach
stojądziedzińce,aniedomy,jakunas.
Abyskończyćztymtematem,powiedzmyjeszcze,żepróczrezydencjikrólewskichczy
domostwludzibogatychstolicaShang-Yinówmiałacałemnóstwozwykłychdomów.Były
onepółzagłębionewziemi,zbudowanenaplanieowalnym,kolistymlubczworobocznym.
