Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
historiichirurgii.Byłytoprzedewszystkim
biogramywybitnychchirurgów.
Wtymteżczasiezrodziłsiępomysłna-
pisaniaobszerniejszegoopracowaniadziejów
chirurgiiwPolsce.Skonsultowałemsięwtej
sprawiezwybitnymispecjalistami,zzakresu
zarównomedycyny
,jakihistorii.Decydujące
znaczeniemiałatuakceptacjapomysłuprzez
profesora
Aleksandra
Gieysztora.
Uznał
on,żepomysłjestgodnyrealizacji,przede
wszystkimdlatego,iżbrakujewpolskimpi-
śmiennictwiecałościowychopracowańprze-
szłościwieluobszarówżycia,składającychsię
nacodzienność,wtymdziejówlecznictwa.
To,cocodzienne,niejestjednakmałoważ-
ne,araczejodwrotnie,jestobecnezawsze,
nawetwsytuacjachwyjątkowychiszczegól-
nych,iodtego,cocodzienne,zależąwielkie
dokonania,skupiająceuwagęhistoryków.Tak
jestzlecznictwemimedycyną,któretowa-
rzyszączłowiekowizarównonacodzień,jak
iwsytuacjachszczególnych.Wiedzątodo-
brzelekarze,którzynaswójsposób,czasem
niezauważalnydlaotoczenia,uczestniczyli
wewszystkichprzemianachpolityczno-spo-
łecznych,choćbyostatnichczasów,lecząc
zarównogłównychbohaterówwydarzeń,jak
izwykłychludzi.
Wrealizacjitegoprojektuwzięłoudział
piętnastuhistorykówilekarzy
,aowocich
pracy
,Zarysdziejówchirurgiipolskiej,mający
jużdwawydania–1989i2011,doktórego
wstępnapisałprofesorGieysztor,aposłowie
–profesorJanNielubowicz,rozrósłsiędo
potężnego,liczącego665strondzieła.Książ-
kazawieralicznefotografie,aneksiindeks
nazwisk.Awemnie,redaktorzenaukowym
Zarysuiautorzeobszernychjegofragmentów,
rodziłosiępowoliprzekonanie,żechciałbym
zmierzyćsięzpodobnymprzedsięwzięciem,
lecznaznaczniewiększąskalę.Przygotowu-
jącjakoredaktoriwspółautordwapodręczni-
kichirurgiiorazpiszącobszerneRepetytorium
chirurgii,przeczytałemdziesiątkiżyciorysów
polskichlekarzyiwieleopracowańdoty-
czącychpolskiejmedycyny
.Podejmującsię
wpołowie2010rokuredakcjiiwspółautor-
stwaDziejówmedycynywPolsce,zwróciłemsię
zprośbąouczestniczeniewtym–jakwielu
określało–nśmiałympomyśle”dohistory-
kówmedycynyilekarzywiększościwspół-
czesnychspecjalizacjimedycznych,którzy
mieliwswoimdorobkupublikacjedotyczące
historiiichdziedziny
,proszącoprzygotowa-
nieopracowańzgodnychzzamysłemcałości.
Znakomitawiększośćznichprzyjęłamoje
zaproszenieiwłączyłasięwrealizacjęprojek-
tu,aprofesorJerzySupady
,łączącywykształ-
ceniehistoryczneilekarskie,chętniezgodził
sięsłużyćredakcyjnąiautorskąpomocąprzy
realizacjidrugiegotomuprojektowanejpubli-
kacji.
DziejemedycynywPolsceniesąwzamyśle
książkąpopularną,aleinieroszcząsobiepre-
tensjidobyciaprofesjonalnąhistoriąmedy-
cyny
,odsłaniającąlinierozwojoweiprawidło-
wości,którerozwojemtejdziedzinyrządziły
irządzą.Pragniemywsposóbkompetentny
,
napodstawielicznychopracowań,przedsta-
wićdziejemedycyny
,takbynaszaksiążka
stałasięprzyczynkiemdodalszychbadań
profesjonalnychhistorykóworazświadec-
twemdokonańlekarzy
,takważnychdlakul-
turypolskiej.Takicharakterniniejszegoopra-
cowaniawynikazdecyzji,żeadresujemyje
doszerokiegokręguczytelników,zaintereso-
wanychzarównodziejamiPolskiijejkulturą,
jaki–szczególnie–medycyną.Jednocześnie
zkręgutegoniesąwyłączeniprofesjonaliści:
historycyilekarzeorazadepciobuprofe-
sji,dlaktórychdziejemedycynyniesąterra
incognita.
Kolejnadecyzjametodologicznadoty-
czyławłaściwegoprzedmiotuksiążki.Choć
medycyny
,jakkażdejdziałalnościludz-
kiej,niedasięoddzielićodludzi,którzysą
sprawcamiokreślonychdziałań,nienanich
skupiłasięuwagaautorów,zwłaszczaże
wostatnimdwudziestoleciuukazałosię,jak
jużwspomniałem,kilkadziesiąttomówbio-
grafiiwybitnychlekarzy
.Dlategoinformacje
biograficznepodajemywbardzoograniczo-
nymzakresie,gdyżsąonełatwodostępne
wlicznychwydawnictwachtematycznych.
Przedmiotemtejksiążkijestbowiemmedy-
cynapolskajakodziełoumysłówirąkleka-
rzy
,kształtowanaodśredniowieczadokońca
1989r.Najważniejszedladziejówmedycyny
sąsposobyleczenia,stosowanewróżnych
chorobachrutynowo,aleczęstonowator-
sko,atakże–nadrugimplanie–organizacja
lecznictwa,badaniadiagnostyczne,rozwój
naukmedycznychikształcenielekarzy
.Tak
zakreśloneramytematyczneodpowiadają
przeświadczeniu,żemedycynajestwpierw-
szymrzędziesztukąprzywracaniazdrowia
iniesieniaulgichoremu,sztuką,którajed-
nakżekorzystazwiedzyzdobywanejprzez
naukimedyczneiinne,którewprostczypo-
średniodotycząfizycznejipsychicznejkon-
dycjiludzkiej,atakżewypracowujązłożone
proceduryleczniczeikonstruującorazto
Wstęp
XV
