Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziejemedycynywPolscestanowiązbiórszkiców
iopracowańautorskich,któredotycząmedy-
cynywPolsceprzedrozbiorowejiwokresie
zaborów(tomI),medycynyIIRzeczypospo-
litejzuwzględnieniemIiIIwojnyświatowej
(tomII)orazmedycynywPRLod1944r.do
1989r.(tomIII).Zgodniezprzyjętymizało-
żeniamitekstkażdegotomuuzupełniaomó-
wienie
warunków
polityczno-społecznych
wpływającychnakształtowaniesięirozwój
naukmedycznychorazpolskiejorganizacji
opiekizdrowotnejwdanymokresie.
Wniniejszymtomiezrezygnowaliśmy
ztakiegoomówieniaprzyrozdzialeome-
dycynieokresuprzedrozbiorowego,gdyż
jegoautor–prof.JanuszSkalski–wybitny
znawcatematu,problempanującychstosun-
kówwIRzeczypospolitejzasygnalizował
wstosownychmiejscachtekstu.Sytuacja
polityczno-społecznaprzedstawionaprzez
StanisławaZwolskiegodotyczyostatnichlat
RzeczypospolitejszlacheckiejorazXIXipo-
czątkówwiekuXX(do1914r.).Rozważania
natentematwydawałysiękoniecznością,
zważywszynaburzliwedziejePolski:utratę
państwowości,wojnynapoleońskieizwiąza-
neznimizmianygeopolityczne,powstania
narodowo-wyzwoleńcze,stagnacjępolitycz-
nąnaziemiachKrólestwaPolskiegopopo-
wstaniustyczniowym,pruskiKulturkampf,
autonomięGalicjiorazpoczątkidziałalności
niepodległościowejJózefaPiłsudskiego.Na
ziemiachpolskichzachodziłyznacząceprze-
miany
,równieżwmedycynie,determinowa-
newprzeważającejmierzebardzoszybkim
rozwojemnaukprzyrodniczychiżyciagospo-
darczego.
Powracającdomedycynypolskiejokresu
IRzeczypospolitej,należywyróżnićwjejroz-
wojutrzyetapy:medycynęśredniowieczną,
medycynęokresurenesansuorazmedycynę
wiekuXVIIiXVIII.
Wokresieśredniowieczaogromnąrolę
–cywilizacyjnąikulturotwórczą–odgrywał
Kościół,któremuzawdzięczamyówczesny
systemszkolnictwaorazorganizacjęopieki
nadludźmichorymi,ułomnymiiubogimi.
Regułyniektórychdziałającychwtedyza-
konówbyłytworzonezmyśląoniesieniu
pomocyludziombiednymicierpiącym.Do-
minującyświatopoglądchrześcijańskigłosił
wartośćmiłosierdziailitościjakopodstaw
wiary.Gdyświatantycznyprzestawałist-
nieć,anajegogruzachrodziłasięzupełnie
innajakośćpolityczna,społecznaiobycza-
jowo-kulturowa,duchownipełnilizkoniecz-
nościfunkcjenauczycieliilekarzy
.Dowo-
demtegojestpowstanieirozwójmedycyny
klasztornej.
Przełomowymwydarzeniemwdziejach
rodzącejsięcywilizacjijudeo-chrześcijań-
skiejbyłopowstanieuniwersytetów,szkół
wyższychodużejautonomii.Utworzenie
wKrakowiewyższejuczelniw1364r.,która
napoczątkuXVw.uzyskałapełnięprawuni-
wersyteckich,stałosięimpulsemdoożywie-
XIX
