Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
AnnaPawlikowska-Piechotka,MaciejPiechotka
miasta,rozrywkęznajdowanowteatrachiamfiteatrach,spokojnywypoczynekza-
pewniałazieleńparkówmiejskichiwytyczonealejespacerowenadTybrem.Takjak
greckiestadiony,rzymskiehipodromy(cyrki)wznoszononajczęściejwykorzystu-
jącnaturalneukształtowanieterenu,wzagłębieniudolinybudująctory,nazboczach
wzgórz-widownięcavea.Całośćmiałakształtwydłużonejlitery4U’,przedzielonej
muremspiny.Włukubudowanoboksystartowecarceres,drewnianedrzwibyły
otwieranejednocześnie,przezszybkiezwolnienieblokadzapomocądługiejbelki.
Przywillachrzymskichpatrycjuszówhipodromemnazywanozacienionąaleję,po
którejjeżdżonokonno.Badaczekulturyantycznejtwierdzą,żenaterenachpro-
wincjirzymskichbyłookoło180hippodromów,doczasównamwspółczesnych
zachowałosię74,wewzględniedobrymstanie-12obiektów.Pojemnośćwidowni
(pozaCyrkiemWielkim)oscylowałanajczęściejwokół100000miejsc,naprzykład
wKartaginiewynosiła-130000.ZachowanyruinyCircusMaximusorazobrys
placuPiazzaNavonawRzymiedająnamwyobrażenieoproporcjachirozmiarach
antycznychhipodromów.PiazzaNavona,powstałwmiejscuantycznegoCyrku
Domicjana,wybudowanegowIwne,owymiarach54mx276m(ruinytrybun
zachowałysięwpiwnicachdomówstojącychwpółnocnejczesciplacu)[Fletcher
2002,Honour2011,Słapek2010].
Hipodromrzymskiposłużyłjakowzórdobudowyinnegomonumentalnego
obiektu,drugiegopodwzględemwielkościporzymskim-hipodromuwstolicy
Bizancjum–Konstantynopolu.Obiekttenniezachowałsiędoczasówwspół-
czesnych,najegomiejscujestobecnieruchliwyplacmiejski-Majdan.Jedynym
dokumentemdawnejświetnościpozostałegipskiobelisksprowadzonywroku
390nezeświątyniAmona-RawKarnaku,owysokości20m,którybyłustawio-
ny,takjakjegoodpowiednikrzymski-wliniispinytoruwyścigowego.Drugi
obelisk,równieżnadalnaplacustojący,owysokości32mjestniewiadomegopo-
chodzenia,datowanynaIVwiekne.
HipodromwKonstantynopoluufundowałSeptymiuszSewerwroku203
ne,apoprzeniesieniustolicyCesarstwazRzymu-KonstantynWielkirozbudo-
wałiupiększyłbudynek.HipodromwKonstantynopolumiałznaczniemniejsze
rozmiaryodswojegorzymskiegopierwowzoru:długość480metrówiszerokość
117metrów,widowniamogłapomieścić100000widzów11.Pomimo,żenietak
monumentalny-nieustępowałrzymskiemuluksusemidbałościąowykończe-
11
Wpublikacjachhistorykówniezgodnościcodoszacunkówwielkościwidownihipodromówrzym-
skiegoibizantyjskiego.NaprzykładLipońskipodaje,wodróżnieniuodFletchera(Fletcher2002)
iHonoura(Honour2011),żewidownietebyłyznaczniemniejsze:wedługtegoautoraCircusMa-
ximuswRzymiemiałpojemność100000osób,ahipodromwKonstantynopolu-35000osób
(Lipoński2012;str.178-179);zkoleiNormanDavispodajepojemnośćwidowniCircusMaximusna
385000widzów(Davis1999;str.207),aSłapek-500000(Słapek2010;rozdział4Leksykon’,hasło
hipodrom).
