Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziejeobiektówsportowychwEuropie
43
planuwymagałaprzeznaczeniawielokrotnościzwykłychdziałekbudowlanych
przeznaczonychnadomymieszkalne-dlawznoszeniaobiektówmonumental-
nychtakichjak:amfiteatru,stadionu,hipodromu,termiświątyń.Takwięcjużna
etapieplanowanianowegomiastawyznaczanomiejscadlaobiektówsportowych
[Honour2011].Takniezwykleuporządkowanyplanurbanistycznyreprezentuje
naprzykładOstiapodRzymem(IVwiekpne)orazTimgadwAlgierii(założony
przezRzymianwIwiekune).
Podobniewyglądałoplanowaniemiastgreckich,wktórychterenuwypo-
czynkuisportuorazobiektysportowebyłyzawszeważnymielementamitkanki
miejskiej.Zasadniczaróżnicamiędzygreckimiirzymskimmiastamipolegałana
tym,żeGrecyzawszestaralisię4wpasować’granicamimiastaorazzabudową
dowarunkównaturalnych,wykorzystaćpięknoiharmoniękrajobrazujako4tło’
dlawidowisksportowych.Najstarsząpróbąstworzeniaidealnegoporządkuprze-
strzennegomiastajestplanHippodamosazMiletu(Vwiekpne),opartyoregular-
nąsiatkęulic,przewidzianegodlaokoło10000mieszkańców.
Koncepcjateoretycznaplanunowegomiasta(takzwana4urbanistykahippo-
damejska’)zgóryprzewidywałaodpowiednierozlokowanieipołożeniedzielnic
domówmieszkalnych,obiektówsakralnych,gmachówpublicznychorazmiejsce
terenówsportowo-rekreacyjnych,takżerezerwęodpowiedniejwielkościdziałek
nabudowęteatru,gimnazjonu,hipodromuistadionu.
Zgodnieztymiteoretycznymizasadamiurbanistycznymizaplanowanosze-
regmiast:Milet,Pireus,Priene.Byłytogreckiemiastanowozakładane,jako
kolonieprzybyłychnapodbiteziemieosadników(ziemkolonizowanychdzięki
podbojomAleksandraMacedońskiego),wznoszonenaterenienaktórymnieist-
niałażadnazabudowainiebyłorozdrobnionejwłasnościgruntów.Wzrostzamoż-
ności,gromadzenieznacznychśrodkówwrękachwładcówpozwoliłonabudowę
monumentalnychgmachówpublicznych,wtymobiektówsportowych..Rozbu-
dowaiprzebudowaistniejącychmiastmiałamiejscewAtenach,Aleksandriioraz
Pergamonie.
Wsposóbplanowy,wnowychdzielnicachtychmiast,postawałazabudowa
mieszkaniowaitowarzyszącejejterenyiobiektyslużącedlasportuiwypoczyn-
ku,najczęściejzakładanenaobrzeżachzabudowymieszkaniowej,narozległych,
alemniejatrakcyjnychinwestycyjnieitańszychdziałkach,wbezpośrednimsą-
siedztwiemurówobronnych,lubtużpodnimi,wotoczenizieleni.
NiewiemydokładniejakludnebyłymiastaantycznejGrecji,możnatylko
przypuszczać,napodstawiebadańarcheologówidanychszacunkowych,żeAte-
nywrazzPireusemliczyływczasachantycznychokoło100000mieszkańców,
aAleksandriaokoło500000mieszkańców[Fltcher2002,Honour2011].
