Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
OBIEKTYSPORTOWEWAFRYCEINABLISKIM
WSCHODZIE4
1.1.HistoriasportunakontynencieafrykańskiminaBliskim
Wschodzie
HistoriapowstaniairozwojukulturyfizycznejnaBliskimWschodziesięga
IVtysiącleciap.n.e.WEgipcie,Mezopotamii,AsyriiiBabiloniebadaczeznajdują
śladypierwszychmiast,ukształtowanychośrodkówcywilizacjiizamieszkują-
cychjespołeczeństw,dbającychosprawnośćfizyczną.Rozwijanewspółzawod-
nictwosportoweićwiczeniaznimzwiązanehistorycysportuwiążąnietylko
zcelamipraktycznymi(potrzebamiwojennymiimyśliwskimi),aletakżezpo-
trzebamiorganizacjiatrakcyjnychwidowiskzelementamirywalizacjisportowej
ocharakterzekultowymireligijnym(para-sportem)[Baker1987,Lipoński
2012,str.29,Polley2007,Pope2010].
Zbadańhistorykówwiemy,żemieszkańcyMezopotamii,PersjiiAsyrii
uprawialiłucznictwo,rzucanieoszczepem,jazdęwierzchemipowożenie
wozami,wioślarstwoipływanie,polowaniazsokołem,walkizapaśnicze,
biegidługodystansowe.WokresieantycznymPersowieuprawialiszczególnie
chętniełucznictwo,gręwpolo(chugan),myślistwo(wtympolowaniazso-
kołem),jazdękonną,ćwiczeniazbronią.WIsfahanie(natereniedzisiejszego
Iranu)odkrytoruinyboiskadogrywpoloowymiarach512mx160m.Szcze-
gólnąwagęPersowieprzywiązywalidowalkzapaśniczych.Podobniejakwan-
tycznejGrecjibudowanogimnazjony,wpaństwiePersówstawianospecjalne
budynkidonaukiićwiczeń–zurkhaneh.Tainstytucjajestuważanazanaj-
starsząnaświecieformęwychowaniafizycznego[Lipoński2012,Polley2007,
Pope2010].
WokresiestarożytnościmieszkańcymiastBliskiegoWschodukorzystali
złaźniibasenówdopływania,miejskichparkówiogrodów.
Liczneparkimiejskieiogrodyprywatnezakładanochętnie,ponieważjuż
przedtysiącamilatbyłoznanedobroczynneoddziaływaniebujnejzieleninaor-
ganizmludzki,docenianoosłonęroślinprzedsilnąinsolacją,kurzem,hałasem
–wczasierekreacjiićwiczeńsportowych.5Wmiastachtejcywilizacjibieżącą
4Wbrewformalnym,powszechnieprzyjętympodziałomwgeografii,BliskiWschód(kraje
południowo-zachodniejAzji–AzjaMniejsza)omówionorazemzkrajamipółnocnejczę-
ścikontynentuAfryki.Postąpionotakzuwaginapodobieństwaklimatyczneihisto-
ryczne,tradycjęikulturętychziem,bliskiezwiązkiiwzajemneoddziaływanietychre-
gionówwczasiehistorycznegoprocesurozwojudyscyplinsportowych,podobieństw
wbudownictwiedlasportu–takwprzeszłości,jakiobecnie.
5Todoświadczenienaszejcywilizacjiliczyjużtysiącelat;niezrozumiałejestwięc‘od-
krywanie’zezdumienieminiedowierzaniemprzezwspółczesnycharchitektówiurbani-
stów,psychologówisocjologów,lekarzyihigienistówdobroczynnegooddziaływania
otwartychterenówzieleninazdrowiemieszkańcówmiast.Niezrozumiałajestrównież
koniecznośćuporczywego(iniezawszeskutecznego)przekonywaniaodpowiedzialnych
zagospodarkęprzestrzennąurzędnikówmiejskichdoniezwykłegoznaczeniaterenów
zieleni:zarównodlajakościśrodowiskaijakooptymalnychmiejscdlacodziennego
13
