Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kryminologiczneipenitencjarnebadanianadprocesemspołecznegowykolejenia
przestępcóworazśrodowiskowymiiosobowościowymiczynnikamiichpatogene-
zyzaczęłypojawiaćsięwszakdopierowkońcuXIXw.Zostałyzapoczątkowane
przezantropologicznąszkołęprawakarnegoiburzliwierozwijałysięzaprzyczyną
wprowadzeniadopolitykikryminalnejśrodkówzabezpieczającychjakorównoważnej
alternatywyklasyczniepojętejkarykryminalnej.Racjonalizowanespołecznymnie-
bezpieczeństwemprzestępcówznawyknienia,zawodowych,niepoprawnych,zjed-
nejstronypociągałyzasobąrozkwitdiagnostykikryminalnej,zdrugiej–wprowadze-
niedosystemupenitencjarnegospecjalnychzakładów,którychreżimsprowadzałsię
doprostejizolacjiirepresji.Wykorzystywaniezindywidualizowanychcharakterystyk
skazanych,wrazztechnikamiichprzygotowywaniaistandaryzacjitypologicznej,
dowprowadzeniaiuzasadnieniaśrodkówzabezpieczającychznajdujeodzwierciedle-
niewpodanejliteraturzekryminologicznej,karnistycznej,penitencjarnej,psycholo-
gicznejisocjologicznej.Kumulatywneujęciewynikówbadańosobopoznawczych,
awśladzatymichinterpretacjawświetleprzesłanekaksjologicznychiteoretycznych
twierdzeńpedagogiki,cozainicjowaliwychowawcymłodzieżywykolejonejspołecz-
niejużwXVIw.,zaowocowałotakżetendencjązupełnieodwrotną.Doprowadziło
bowiemwkońculatdwudziestychubiegłegowiekudoprzeciwstawieniaorientacji
zakorzenionejwodwetowychirepresyjnychfunkcjachkary–ideiresocjalizacjijako
procesuaktywizującejreedukacji,metodyopartejnapodstawachnaukowych.Wcze-
śniejszeformypozytywnegooddziaływania,wmontowywaneniekiedywsystem
dyscyplinywięziennej,byływgruncierzeczyincydentalnymiaktamidobrejwoliła-
godzącymiconajwyżejsurowośćreżimu.Dotychczasowebibliografe,którychauto-
ramibylizwyklepenitencjaryścizwiązanizdyscyplinamiprawniczymi,odnotowują
pracenatematsamejkoncepcjiresocjalizacji,jejstrategii,procedury,technikimetod,
atakżepodejmowanychwtymceluprzedsięwzięćorganizacyjnych.Toteżwydawało
siękonieczneuzupełnieniewiedzynatentematliteraturąpedagogicznąipsycholo-
giczną,którajestnietylkobardzobogata,alezawieratakżebezpośrednieodniesienia
doproblematykiwięziennej,przeważnieignorowaneiwrozprawachhistorycznych,
iwspółczesnych,choćmiędzypedagogikąresocjalizacyjną,społecznąapolitykąpe-
nitencjarnązachodząprzecieżniemalnaturalnezwiązki.Można,zdajesię,zasadnie
przypuszczać,żeinspiracjepolitykipenitencjarnejsązapożyczonezteoretycznej
warstwypedagogikispołecznej.
Zadaniemtegowprowadzeniajestuzasadnieniezałożeńukierunkowujących
przeglądzasobówliteraturyidokumentów,naktórychopieradotychczasowawie-
dzanatemathistoriiwięziennictwapolskiego.Przeglądzostałzatemograniczonydo
tychdwóchformprzekazu,choćniewyczerpująonerzeczjasnacałościdostępnej
bazyźródłowej.Współtworząjąpominięteturóżnejrangiaktyprawne,któresą
wymienianetylkoznazwyitylkowtedy,gdynawiązujedonichtreśćopisywanej
publikacji.Podobnierzeczsięmazzasobamiarchiwalnymizostającymiwgestii
CentralnegoZarząduSłużbyWięziennej,warchiwachzakładówkarnych,archiwach
miejskichidiecezjalnych,którychoznaczenieizawartośćpodawanozaautorem
14°WSTĘP
