Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BartoszDziałoszyński
Profesortwierdził,żejesttojegoulubionaksiążkaM.J.Siemka.Jużwtedy
odczuliśmyniezwykłąciekawość,cozawierajądalszepartieKallias,czyliopięk-
nie,dostępnedlanaswówczastylkowwymienionym,tłumaczonymprzez
Siemkafragmencie.Niniejszetłumaczeniejestowocemtejwłaśnieciekawości,
którąprofesorŻelaznyodczułzapewnejeszczewczasie,gdybyłstudentem
profesoraSiemka14.
22
Tylewprowadzeniahistorycznego.Terazpowrócimydokilkuwcześniej-
szychkwestii,poprzezktórespróbujemyokreślić,dlaczegoSchillerbyłdla
Siemkapoetąnacałeżycie–oddoktoratupoostatniemiesiąceaktywności
filozoficznej.
SchillerbyłdlaSiemkafigurąkrytykiikryzysu.Formuła,zapomocąktó-
rejKoselleckopisywałtęepokę,jestjaknajbardziejusprawiedliwionatakże
wodniesieniudoSiemka.Zwróćmyuwagę,wjakisposóbSiemekposługuje
siętymidwomapojęciamiwtejksiążce.„Kryzys”pojawiasięjużnapierw-
szychstronachjako„kryzysOświecenia”(„Jestto–najogólniejmówiąc–
kryzysepokiOświecenia,któranabieradystansuwzględemsiebiesamej
iuzyskujekrytycznąsamowiedzęwłasnychograniczeń”15–obakluczowe
pojęciawjednymzdaniu),bywdalszychpartiachprzybraćformędiagnozy
„kryzysukultury”.Wgruncierzeczytodwaujęciategosamegoproblemu;
wszakideakulturybyłaoświeceniowymprojektemprzeciwstawianymnie-
racjonalnej,niemoralnejiprzygodnejnaturze–zarównozewnętrznej(przy-
rodzie),jakiwewnątrzczłowieka(namiętnościom,afektom,zmysłowo-
ści).Zwycięstwokulturynadnaturąprzybierałonajróżniejszepostaci–od
groteskowej,represyjnejedukacjiwszkoleKarolaEugeniuszawirtember-
skiegopowywodzącesięzduchapietyzmuformułyKanta,nakazującego
działaćrozumnieimoralniewbrewskłonnościomorazprzyjemnościom–
podejrzanymzsamejswejistoty.MłodośćSchilleraprzypadanaczasy,
14K.Kaśkiewicz,Wprowadzenie,w:F
.Schiller,Kallias,czyliopięknie,przeł.M.Abraham,
K.Kaśkiewicz,T.Kupś,R.Michalski,podkierunkiemM.Żelaznego,WydawnictwoMarek
Derewiecki,Kęty2007,s.30.
15Wniniejszymtomie,s.29.
