Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarcinPańków
10
wokółAlthusseraiHegla.Jakocałość„rozproszona”wformieksiążkatajest
więctakżecałościądośćspójnąwtreści,awswejwymowiepolemicznej
miarodajnąautoprezentacjąosobowościfilozoficznejautora.Siemekjawi
sięjakokrytycznymarksistaiteoretykwiedzynajwiększegoformatu,który
wyciągnąłwnioskizKanta,HeglaiHeideggera,awschyłkumetafizykiikry-
tyceklasycznegopojęciaepistemewidziszansędlafilozofii.Sięgającdo
narzędzifenomenologii,strukturalizmuihermeneutyki,projektujejedność
dyskursufilozoficznegonamiaręaktualnychstawekmyśliwspółczesnej.
Markszauważyłkiedyś,że„tradycjawszystkichzmarłychpokoleńciąży
jakzmoranaumysłachżyjących”8.Siemekjakohistorykideiijegopojętny
uczeńlepiejniżktokolwiekinnyuświadamiałsobie,jakczęstospostrzeżenie
tobywatrafnewodniesieniudofilozofów.MyśliXXwiekubrakujeautono-
mii,aimbardziejwierzyona,żezajmujesięwciążczystąprawdąiczystym
ponadhistorycznymbytem,tymbardziejreprodukujetylkowyobrażenia
odziedziczone.Abyprzebićsięprzezzasłonęprojekcjizbiorowejfilozoficznej
wyobraźni,musimywciążodnowauczyćsięmyślećhistorycznie,anajbar-
dziejskutecznąformątakiegomyśleniabyładlaSiemkadialektyka.Filozofia,
dialektyka,rzeczywistośćjestdziełemzdziedzinydialektykiinieprzypad-
kiemwłaśnietosłowowiążewtytuleksiążkilosfilozofiizrzeczywistością.
Jestposzukiwaniemaktualnejteoriidialektyki,aideadialektycznejjedności
sensuwiążesięwłaściwiezewszystkimitematamibadańSiemkazlatsie-
demdziesiątych.Kryjesięzapytaniemokulturęnowoczesnązrozprawy
oSchillerze,zaprojektem„poziomuepistemologicznego”zIdeitranscen-
dentalizmuizastudiaminadLukácsem.Wszystkietekstyzksiążkiwjakiś
sposóbdotycząteżHeglajakowynalazcynowoczesnejdialektyki,„pew-
negosposobuzadawaniapytańbardziejniżzbiorugotowychodpowiedzi”,
aostatnitraktujegłównieonim9.Dialektykawyznaczaturamyinterpreta-
cjiianalizy,począwszyodesejuOprzedmiociefilozofii,którywprowadza
wfundamentalnealternatywy,poprzezeksplikacjęantynomiiparadygmatu
8K.Marks,18brumaire!aLudwikaBonaparte,WydawnictwoKrytykiPolitycznej,Warszawa
2011,s.104.
9Por.M.J.Siemek,DialektycznaepistemologiaLukácsa,wniniejszymtomie,s.155–190,
oraztenże,Hegeliproblemyflozofcznejsamowiedzymarksizmu,w:G.Lukács,MłodyHe-
gel.Opowiązaniachdialektykizekonomią,przeł.M.J.Siemek,WNPWN,Warszawa2014.