Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarcinPańków
20
WpierwszymwydaniuFilozofii,dialektyki,rzeczywistościczytelnikmógł
odnaleźćtrzywersjenaszejmapymyślenia.Mamytunajszerzejzakrojoną
iopublikowanąnajpóźniejwersjęgłówną,któraobejmujejejczęść„współ-
czesną”(MyśldrugiejpołowyXXwieku),część„nowożytną”(Transcen-
dentalizmł)oraz„zbliżeniemapy”zawężonedotradycjikontynentalnej
(Marksizmatradycjahermeneutyczna).„Nauka”i„naukowość”...również
kreślimapę,adokładniejjestgenetycznymuzupełnieniemczęści„współcze-
snej”.Obatekstytraktujązresztączęściowootychsamychstanowiskach–
tych,którepojawiłysięwpierwszejpołowieXXwiekuwkontraściedo
drugiejpołowy(podziałstuleciajesttuczystoumowny).„Nauka”i„nauko-
wość”...czynitojednakwinnysposóbniżMyśldrugiejpołowyXXwieku,
ponieważdominującywówczaskonfliktprzesłanekiwzorcówfilozofowania
ujmujewperspektywiegenetycznej,wsensotwórczymprocesiewytwarza-
niatychstanowisk.Epistemiczna„tożsamośćwróżnicy”stanowiskKoła
Wiedeńskiegoi„filozofiiżycia”okazujesięwtórnawobecideologicznego
coupd!etatdokonanegoprzezscjentyzmwobszarzecałegopolaklasycznej
episteme.Tymsamym„Nauka”i„naukowość”...uzupełniamapęmyśle-
niaizarazemdomykanapisanąprzezSiemkahistorięepistemenowocze-
snej„odLockeladoDerridy”.Ukazujejejskokowyinielinearnyrozwój,
azwłaszczagłębokiregres,któregodoświadczyłapodkoniecXIXwieku,
wikłającsiępotemprzezpółstuleciawfałszywepróbyjegoprzezwycię-
żenia37.Wrozprawietej,podobniejakwobronieAlthussera,dajeosobie
znaćsilneprzekonanieSiemka,żetradycjapozytywizmujesttakbardzo
zależnaodkartezjańskiejwizjiświataiodideologiizdrowegorozsądku,iż
rzeczywiścieważneproblemyteoriifilozoficznejbywajądlaniejnietylko
nierozwiązywalne,alewręczzzasadyniepotrafiichonadostrzec.Byćmoże
zracjiprzewagi„ideologicznych”funkcjitegosposobumyśleniawstrukturze
37Obok„Nauki”i„naukowości”...ważnymuzupełnieniemcałościSiemkowskiejhistorii
myślinowoczesnejjestteżopublikowanywramachzbioruWkręguflozofówartykuł
Pozytywizm,czyliflozofaprzeciwflozofi.Zawieraonkrytycznąrekonstrukcjęmyśli
głównieComtela,Milla,Spencera,AvenariusaiMacha.Jesttowprawdzietekstzzakresu
„publicystykiflozofcznej”,pozbawionypoznawczychwalorówdialektycznegoprzedsta-
wienia,alełatworozpoznaćwnimtesamediagnozyiintencje(por.M.J.Siemek,Pozy-
tywizm,czyliflozofaprzeciwflozofi,w:tegoż,Wkręguflozofów,WUW,Warszawa
2018,s.61–74).
