Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DrugatożsamośćSiemka
żezapośrednictwemFichtegodialektykama,owszem,wielewspólnego
zkantowskimprymatemrozumupraktycznego,alerówniewielezideą
autonomiikulturyspodznakuKrytykiwładzysądzeniaizainicjowanąprzez
Kantakrytykątradycyjnejpozycjiepisteme51.PlotyniEriugena,Mistrz
EckhartiMikołajzKuzy52mająsięnijakdoprogramu„przyswojeniaistoty
gatunkowej”zpismSchillera,HeglaiMarksa,ponieważprogramtenjest
odpowiedziąnapytaniacałkowiciemieszczącesięwhoryzoncienowo-
czesnejproblematykiwolności.JakpodkreślałSiemek,jesttospecyficzny
krągpytań,którenarodziłysięwepoce„późnegooświecenia”–zeźródeł
laickiegohumanizmuiwczesnegoromantyzmu–wyłaniającnowedyle-
matyisprzecznościwsferzewiedzy,wartości,doświadczeniaindywidual-
negoipolityki53.Tozaśprowokowałonowepytaniakierowanepodadre-
semfilozoficznejrefleksji,naktórepróbujeodpowiadaćmyślwspółczesna
zmarksizmemwłącznie,awXXwiekuzwłaszczaFilozofia,dialektyka,rze-
czywistość.TychnowychpytańniemógłsobiezadaćaniKartezjusz,ani
Hume,animyślchrześcijańska,podobniejakchrześcijańskiejideiwolności
nieznalianiSokrates,aniCyceron,anirzymscyprawnicy54.
29
51Por.M.J.Siemek,Ideatranscendentalizmu,zwłaszczarozdziałZnaczenietrzeciejKrytyki.
52Por.L.Kołakowski,Głównenurtymarksizmu,s.20–36.
53Wsprawiehistorycznejkategorii„późnegooświecenia”uSiemkapor.Racjonalizminatu-
ralizmwflozofiniemieckiegooświecenia,w:tegoż,Wolnośćirozum...,s.57–85,oraz
Wczesnyromantykpóźnejnowoczesności,w:tegoż,Wolność,rozum…,s.296–306;
Wykładyzflozofinowoczesności,WNPWN,Warszawa2012(wykład10).Spinozawroli
prekursoraiukrytegowzorcawzupełnoścituwystarcza,pomijającmożePlatońskiego
ParmenidesaiHeraklitawprzypadkuHegla.Kołakowskitegoniedostrzega,ponieważ
zastąpiłeschatologiąchrześcijańskąweimarski„mitGrecji”.
54Por.G.W.F
.Hegel,Wykładyzhistoriiflozofi,przeł.Ś.F
.Nowicki,WNPWN,Warszawa
1994,t.1,s.83.
