Dźwięk i jego percepcja

Edward Ozimek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-20450-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

665

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Ozimek, Edward. Dźwięk i jego percepcja. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018, 665 s. ISBN 978-83-01-20450-1

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Ozimek, E.

T1 Dźwięk i jego percepcja

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2018

SN 978-83-01-20450-1

Bibliografia BibTex:

@Book{ 201902, author = "Ozimek, Edward", editor = "", title = "Dźwięk i jego percepcja", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2018", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-20450-1" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Ozimek, Edward

ED -

TI - Dźwięk i jego percepcja

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2018

SN - 978-83-01-20450-1

ER -

Netografia (standard APA):

Ozimek, Edward. Dźwięk i jego percepcja [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018 [dostęp: 07 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dzwiek-i-jego-percepcja-edward-ozimek-201902.

słuch, percepcja, ucho, akustyka, implanty, wada słuchu, fale dźwiękowe, audiologia, audio, terapia dźwiękowa, sygnały dźwiękowe, protetyka słuchu

Czym jest zjawisko dźwięku? Jak powstaje wrażenie słuchowe? Jakie są istotne cechy tego wrażenia? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym całościowym opracowaniu zagadnienia fizycznych i psychoakustycznych aspektów dźwięku związa...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-20450-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

665

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa do drugiego wydania14
Wstęp16
Wprowadzenie18
Wykaz symboli22
Część pierwsza28
FIZYCZNE PODSTAWY DŹWIĘKU28
1. Ogólna charakterystyka dźwięku30
1.1. Mechanizm powstawania dźwięku31
1.2. Równanie fali akustycznej33
1.3. Fala sinusoidalna39
1.4. Natężenie fali akustycznej44
1.5. Decybele, dodawanie sygnałów i ich poziomów48
Literatura56
2. Rozchodzenie się fali akustycznej58
2.1. Impedancja58
2.2. Odbicie, pochłanianie i ugięcie fal akustycznych63
2.3. Drgania układu oraz zjawisko rezonansu68
2.4. Rozchodzenie się fali akustycznej w rurze71
2.5. Dudnienia74
2.6. Modulacja amplitudy80
2.7. Modulacja częstotliwości85
2.7.1. Modulacja wąskopasmowa87
2.7.2. Modulacja szerokopasmowa88
2.8. Modulacja mieszana91
2.9. Zniekształcenia nieliniowe93
2.9.1. Zniekształcenia harmoniczne93
2.9.2. Zniekształcenia intermodulacyjne97
Literatura99
3. Analiza widmowa dźwięku100
3.1. Analiza widmowa sygnałów okresowych101
3.1.1. Szereg Fouriera101
3.1.2. Dyskretna postać szeregu Fouriera104
3.1.3. Widmo amplitudy i mocy przebiegu okresowego104
3.2. Analiza widmowa przebiegów nieokresowych106
3.2.1. Przekształcenie (całka) Fouriera106
3.2.2. Dyskretna postać przekształcenia Fouriera108
3.2.3. Widmo gęstości amplitudy, energii i mocy przebiegu nieokresowego109
3.3. Całka Fouriera w odniesieniu do sygnałów realnie istniejących111
3.3.1. Widmo ewolucyjne, chwilowe i średnie113
3.4. Stacjonarność i ergodyczność sygnału w sensie widmowym116
3.5. Zasada nieoznaczoności118
3.6. Szybkie przekształcenie Fouriera (metoda FFT)120
3.7. Parametryczna analiza widmowa124
Literatura127
4. Filtrowanie i przetwarzanie sygnałów130
4.1. Określenie częstotliwości dźwięku130
4.2. Filtrowanie sygnału134
4.2.1. Rodzaje filtrów elektrycznych i ich właściwości135
4.2.2. Filtry pierwszego rzędu137
4.2.3. Odpowiedź impulsowa filtru139
4.2.4. Filtracja cyfrowa142
4.3. Zasady przetwarzania cyfrowego sygnałów146
4.3.1. Próbkowanie sygnału150
4.3.2. Kwantowanie sygnału155
Literatura161
Część druga164
PERCEPCJA DŹWIĘKU164
5. Budowa i funkcjonowanie układu słuchowego170
5.1. Ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne171
5.1.1. Budowa i funkcja ucha zewnętrznego172
5.1.2. Budowa i funkcja ucha środkowego175
5.1.3. Budowa i funkcja ucha wewnętrznego183
5.1.4. Drgania błony podstawnej190
5.2. Układ nerwowy narządu słuchu196
5.2.1. Komórka nerwowa i jej funkcja196
5.2.2. Komórki słuchowe, ich połączenia i funkcje211
5.2.3. Wyładowania neuronu w funkcji poziomu ciśnienia akustycznego215
5.2.4. Synchroniczność fazowa216
5.2.5. Supresja dwutonowa218
5.3. Centralny słuchowy układ nerwowy219
5.3.1. Drogi nerwowe wyższych pięter układu słuchowego220
5.3.2. Czynność neuronów w polu słuchowym kory mózgu226
5.3.3. Słuchowe potencjały wywołane229
5.4. Poglądy dotyczące procesów słyszenia i kodowania dźwięku234
5.5. Zniekształcenia nieliniowe układu słuchowego238
5.6. Emisja otoakustyczna243
5.6.1. Emisja otoakustyczna spontaniczna (SOAE)244
5.6.2. Emisje otoakustyczne wywołane (EOAE)248
5.6.3. Ślimakowe pochodzenie emisji otoakustycznej255
5.6.4. Czynniki determinujące rejestrację emisji otoakustycznej257
Literatura261
6. Percepcja dźwięku w dziedzinie amplitudy274
6.1. Próg słyszalności274
6.2. Głośność dźwięku279
6.2.1. Krzywe równej głośności279
6.2.2. Skalowanie głośności281
6.2.3. Wpływ parametrów widmowych i czasowych dźwięku na głośność287
6.3. Dyskryminacja zmian natężenia dźwięku290
6.3.1. Prawo Webera290
6.3.2. Progi dyskryminacji zmian natężenia dźwięku291
6.3.3. Dyskryminacja obwiedni widma297
6.4. Maskowanie dźwięku298
6.4.1. Rodzaje maskowania298
6.4.2. Maskowanie równoczesne i nierównoczesne302
6.4.3. Maskowanie dźwięku o zmiennej obwiedni309
6.5. Pasmo krytyczne314
6.6. Filtry słuchowe318
6.6.1. Filtry słuchowe wyznaczane metodą Pattersona320
6.6.2. Psychofizyczne krzywe strojenia326
Literatura327
7. Percepcja dźwięku w dziedzinie częstotliwości336
7.1. Percepcja wysokości tonu336
7.1.1. Wysokość tonu336
7.1.2. Dyskryminacja częstotliwości tonów341
7.1.3. Teorie percepcji wysokości tonów345
7.2. Percepcja wysokości dźwięków złożonych346
7.2.1. Wysokość rezydualna347
7.2.2. Zależność wysokości rezydualnej od struktury widmowo-czasowej sygnału350
7.2.3. Percepcja wysokości w przypadku dudnień354
7.2.4. Modele percepcji wysokości rezydualnej356
7.3. Percepcja wysokości dźwięków muzycznych357
7.3.1. Wysokość, interwały oraz skale muzyczne357
7.3.2. Słuch absolutny i relatywny362
7.4. Percepcja barwy dźwięku364
7.4.1. Czym jest barwa dźwięku?364
7.4.2. Metody oceny barwy dźwięku366
7.4.3. Inne cechy wrażenia słuchowego związane z barwą368
Literatura369
8. Percepcja dźwięku w dziedzinie czasu376
8.1. Rozdzielczość czasowa układu słuchowego376
8.1.1. Detekcja przerwy czasowej377
8.1.2. Dyskryminacja kolejności czasowej sygnałów381
8.1.3. Dyskryminacja czasu trwania sygnału382
8.1.4. Detekcja asynchroniczności czasowej składowych spektralnych384
8.1.5. Funkcja czasowa przeniesienia modulacji384
8.1.6. Modele rozdzielczości czasowej386
8.2. Sumowanie czasowe388
8.2.1. Detekcja i dyskryminacja w aspekcie sumowania czasowego389
8.2.2. Modele sumowania czasowego391
Literatura392
9. Percepcja binauralna (dwuuszna)396
9.1. Lokalizacja źródła dźwięku397
9.1.1. Lokalizacja w płaszczyźnie horyzontalnej (poziomej)397
9.1.2. Lokalizacja w płaszczyźnie środkowej (pionowej)403
9.1.3. Ocena słuchowa odległości od źródła404
9.1.4. Lokalizacja źródła w przestrzeni zamkniętej406
9.1.5. Percepcja ruchu źródła dźwięku407
9.2. Lateralizacja dźwięku410
9.2.1. Lateralizacja w zależności od międzyusznej różnicy czasu i natężenia dźwięku410
9.2.2. Progi międzyusznej różnicy czasu i natężenia dźwięku412
9.2.3. Fuzja i dudnienia binauralne414
9.2.4. Adaptacja binauralna i rozmycie obrazu dźwiękowego415
9.3. Binauralna różnica poziomu maskowania417
9.4. Binauralna percepcja dźwięków zmodulowanych421
9.4.1. Binauralna percepcja dźwięków AM421
9.4.2. Binauralna percepcja dźwięków FM423
9.5. Modele percepcji binauralnej425
9.5.1. Modele związane z detekcją binauralną426
9.5.2. Modele oparte na mechanizmie kroskorelacji428
Literatura432
10. Percepcja dźwięków mowy440
10.1. Wytwarzanie dźwięków mowy i ich struktura widmowa442
10.2. Specyfika percepcji dźwięków mowy445
10.3. Znaczenie zmian częstotliwości i amplitudy448
10.4. Percepcja kategorialna449
10.5. Dychotyczna prezentacja i percepcja dźwięków mowy450
10.6. Zagadnienie wyrazistości i zrozumiałości mowy453
10.7. Modele percepcji dźwięków mowy459
Literatura461
11. Percepcja obiektów słuchowych466
11.1. Identyfikacja i segregacja obiektów słuchowych467
11.2. Percepcja sekwencji czasowej dźwięków471
11.3. Zasady organizacji percepcji słuchowej472
11.4. Interakcje zmysłu słuchu z innymi modalnościami sensorycznymi474
Literatura478
12. Percepcja dźwięku w przypadku zaburzeń słuchu482
12.1. Zaburzenia słuchu związane z wpływem niektórych czynników484
12.1.1. Patologiczne narastanie głośności484
12.1.2. Rozdzielczość częstotliwościowa485
12.1.3. Zaburzenia słuchu związane z działaniem hałasu487
12.1.4. Zaburzenia słuchu związane z wiekiem493
12.1.5. Zaburzenia słuchu spowodowane lekami494
12.1.6. Martwe obszary ślimaka496
12.1.7. Neuropatia słuchowa496
12.1.8. Zaburzenia procesów przetwarzania słuchowego (APD)498
12.1.9. Inne postacie zaburzeń słuchu502
12.2. Szumy uszne505
12.3. Metody badań zaburzeń słuchu511
12.3.1. Wstępne metody badań511
12.3.2. Metody audiometryczne513
12.3.3. Metody obiektywne badania słuchu532
12.3.4. Badania przesiewowe słuchu541
12.4. Percepcja dźwięku wspomagana aparatem słuchowym543
12.4.1. Budowa i rodzaje aparatów słuchowych544
12.4.2. Miernictwo aparatów słuchowych549
12.4.3. Stosowanie i dopasowanie aparatów słuchowych550
12.5. Rola implantów słuchowych w percepcji dźwięku555
12.5.1. Implanty ślimakowe555
12.5.2. Implanty kostne i implanty ucha środkowego560
Literatura562
13. Metody badań psychoakustycznych578
13.1. Próg percepcji578
13.2. Metody klasyczne579
13.2.1. Metoda stałych bodźców580
13.2.2. Metoda granic583
13.2.3. Metoda dostrajania584
13.3. Teoria detekcji sygnału585
13.4. Metody oparte na teorii detekcji sygnału592
13.4.1. Metoda tak – nie592
13.4.2. Metoda alternatywnego wymuszonego wyboru593
13.5. Procedury adaptacyjne594
13.6. Metody skalowania600
13.7. Sygnały w eksperymentach psychoakustycznych602
13.8. Błędy i niepewności pomiarowe606
Literatura616
14. Psychoakustyka w zastosowaniach618
14.1. Psychoakustyka i audiologia618
14.2. Psychoakustyka i elektroakustyka621
14.3. Psychoakustyka i akustyka pomieszczeń624
14.4. Psychoakustyka i przetwarzanie cyfrowe dźwięku627
14.5. Psychoakustyka i akustyka muzyczna oraz mowy630
14.6. Psychoakustyka i terapia dźwiękowa632
14.7. Psychoakustyka, akustyka środowiska i ekologia636
14.8. Inne zastosowania psychoakustyki638
Literatura643
Indeks rzeczowy648
Summary (streszczenie w języku angielskim)656
Contents (spis treści w języku angielskim)658

Wprowadzenie

Każdyznasdoświadczawżyciucodziennymróżnychwrażeńsłuchowychwywoły-

wanychnajczęściejmową,muzyką,hałasemitp.,którepotocznienazywamydźwięka-

mi.Pojęciedźwiękudeﬁniowaćmożnawkategoriachﬁzycznychbądźpsychoﬁzjolo-

gicznych1).Zpunktuwidzeniaﬁzyki,przezpojęciedźwiękurozumiesięzaburzenie

mechanicznerozchodzącesięwośrodkusprężystym.Zaburzenietowiążesięzezmia-

nąpewnychwłaściwościośrodka.Mogątobyćnp.zmianyciśnieniawtymośrodku.

Jeślizmianytesąstosunkowoszybkiewczasie,towywołująonewrażeniedźwięku.

Zﬁzycznympojęciemdźwiękuwiążąsiępewnejegopodstawowewielkości,takiejak

amplituda,częstotliwośćifaza.Teﬁzyczneaspektydźwiękusąprzedmiotemrozwa-

żańpierwszejczęściksiążki.

Pojęciedźwiękudeﬁniowaćmożnarównieżwkategoriachpsychoﬁzjologicznych

związanychzpercepcjąjegowielkościﬁzycznychprzeznarządsłuchu.Zagadnieniatesą

przedmiotemrozważańdrugiejczęściksiążki.Percepcjataopierasięnawrażeniachsu-

biektywnychwywoływanychprzezdźwięk.Podstawowymicechamitychwrażeńsągło-

śność,wysokośćibarwadźwięku.Zależnościfunkcyjnepomiędzyparametramiﬁzyczny-

midźwiękuijegopercepcjąprzeznarządsłuchusąprzedmiotembadańpsychoakustyki2),

którajestjednymzdziałówpsychoﬁzyki(KingdomiPrins,2010;Gescheider,2013;

Marks,2014)zajmującejsiępercepcjąróżnychbodźcówﬁzycznychprzeznaszezmysły.

1)Wliteraturzespotkaćmożnaróżnepodejściadodeﬁnicjidźwięku.Niektórzyautorzyokreślają

dźwiękjakonzdarzeniesłuchowe”,innisugerująnazwęnobiektsłuchowy”,jeszczeinnistosujątepojęcia

wymiennie.Teróżnepodejściazależąodtego,czypercepcjadźwiękurozpatrywanajestwkategoriachpsy-

choﬁzycznych,ekologicznych,czyteżpoznawczych(Neuhoff2004).

2)Psychoakustykałączywsobieelementyakustykisłuchuipsychologiipoznawczej,przyczymod-

wołujesięonaczęstodoﬁzjologiiukładusłuchowego,neuropsychologii,anatomiiitp.Wiedzazzakresu

psychoakustykimaswojeimplikacjewróżnychdziedzinachnaukiitechniki,wtymmiędzyinnymiw:au-

diologii,neuroﬁzjologii,psychologii,logopedii,telekomunikacji,architekturze,bionice,cybernetyce,terapii

dźwiękowejitp.

Brak wyników

Dźwięk i jego percepcja

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra