Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
fOnEmyzagROżOnEwyginięciEm
27
osobyje(Зə)iwsłowiemesure(məzyr),„rozmiar,miara”.Tę
ostatniąsamogłoskęodróżnianoodsamogłosekprzednich:
øwnœud(nb),„węzeł”,atakżeœwheure(œr),„godzina”,
niemówiącjużopółprzymkniętymewnez(ne),„nos”,czy
półotwartymεwnait(nε),„rodzisię”.
Trzecispośród„fonemówzagrożonychwyginięciem”jestbez
wątpienianajbardziejnieuchwytny.Zawszezaliczanybyłdo
dźwiękówjęzykafrancuskiego,alejegodefinicjaspra
wia
współczesnymjęzykoznawcomogromnetrudności.Wmiaro-
dajnejGrammaireméthodiquedufrançaisautorstwaMar
tina
Riegela,Jean-Christophe’aPellataiRenéRioulaprzedsta-
wionyjestnietylejakopełnoprawnyfonem,ilejako„pro-
blem”,któryokazujesięwyjątkowoopornynajakąkolwiek
klasyfikacjęfonologicznąiniemającjasnychcechdystynk-
tywnych,możeprzyjmowaćwszystkiemożliwenazwy.„To
tutaj-pisząautorzyelementarzajęzykoznawstwa,przed-
stawiającserięsamogłoskowązawierającąfonemyy,øiœ
-wypadapostawićproblem«e».Dźwiękzapisywanyniekie-
dy[ə],[ł]zazwyczajopisujesięjakodźwiękśrodkowy,pół-
otwartyipółwargowy;wrzeczywistości,jakzobaczymy,jest
niecoinaczej.Czasemnazywasięgoeruchomym(ecaduc)
ifaktycznieniekiedywypadaiznika;mówisięteżoenie-
mym,aledopierowtedy,gdyniejestnieme,możemyjena-
zwaćfonemem,wprzeciwnymrazienieodpowiadaonożad-
nejempiryczniedostępnejrzeczywistości-równiedobrze
możnapowiedzieć,żejestniczym;[czasemnazywasięje]
enieakcentowanym”
3
.Później,wustępiepoświęconymtej
enigmatycznejsamogłosce,autorzyposuwająsięnawetdo
podaniawwątpliwośćsamegoistnieniategofonemu:
„Fonologiczneistnienie[ə],czyraczejistnieniejegocech
dystynktywnych,możezostaćzakwestionowane.Popierw-
sze,nigdyniepojawiasięonowsylabieakcentowanej.Zdru-
