Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
procesposzukiwaniaiutrzymywaniadynamicznejrównowagimiędzymożli-
wościamiczłowiekaawymaganiamiotoczenia.Wtymdynamicznymproce-
siewykorzystanezostająistniejącezasobybiologiczne,psychologiczneispo-
łeczneczłowieka,wcelusprostaniazewnętrznymiwewnętrznymwymogom
orazosiąganiaindywidualnychispołecznychzamierzeń21.
Takrozumianezdrowiejestprocesemtwórczym,wymagającymoce-
nysytuacjiikorektywłasnychmożliwościwzależnościodzmianwśro-
dowisku.Wedługautoratejkoncepcji,zdrowiezależyodszerokorozu-
mianychzasobów,dziękiktórymczłowiekradzisobiezestresem,który
jestwszechobecnywjegożyciu.Zasobamiautorokreślacechyimożli-
wościindywidualneiśrodowiskowe,którewsytuacjistresowejpełnią
pozytywnąfunkcjęobronną.Człowiek,abypomnażaćwłasnezasoby
niezbędnedopodnoszeniastanuzdrowia,musibyćświadomymiodpo-
wiedzialnymkreatoremswojegożycia.
A.Antonovskystwierdził,poczuciekoherencjijestzasadniczym
czynnikiemsprzyjającymzdrowiu.Nieobejmujeonojednakwszystkich
obszarówżyciaimapewnegranice.Jednostkazaspójne,zrozumiałe
isensowneuważatylkoniektóreaspektyżycia.Zanajważniejszeuznaje
siępowszechnieczteryobszary:własneżycieemocjonalne,relacjeznaj-
bliższymotoczeniem(rodzina,przyjaciele),pracęizagadnieniaegzy-
stencjalne22.Jeżelidanaosobaniedostrzegasensuwktórymkolwiekob-
szarze,tonastępujeosłabieniejejpoczuciakoherencji.Człowiekmający
dużepoczuciekoherencjimożeprzesuwaćgraniceważnychobszarów
iwtensposóbpoprawiaćswojefunkcjonowanie.WedługW.Sidorowicz,
J.Maroszek,D.Kiedik23koncepcjatapowinnazostaćuwzględniona
przykształtowaniupolitykiprozdrowotnej,wktórejdążeniedotworze-
niawarunkówsprzyjającychrozwojowiiumacnianiupoczuciakoheren-
cjistanowiłobynadrzędnyceldziałania.
Takieholistyczneifunkcjonalnerozumieniezdrowiauwzględnia
możliwościtkwiącewczłowiekuiotoczeniu.Najpełniejprzedstawiato
modelekosystemuczłowieka,zwany„MandaląZdrowia”24,wktórego
centrumznajdujesięczłowiekzeswoimciałem,duchemirozumem.
Wmodeluuwzględnionoczynnikiwpływającenazdrowieludzkie,
tkwiącewbiosferze,kulturze,społeczeństwieiwytworzonymprzeznie
21
Ibidem,s.25.
22
W.Sidorowicz,J.Maroszek,D.Kiedik,Analizaspołecznawpolitycezdrowotnej,
WydawnictwoMedyczneVesalius,Kraków2002,s.13.
23
Ibidem,s.14.
24
C.Włodarczyk,Promocjazdrowiaapolitykazdrowotna,[w:]J.B.Karski,Z.Słoń-
ska,B.W.Wasilewski(red.),Promocjazdrowia...,s.30.
15