Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
CzęśćI.Edukacjamuzycznazperspektywypedagogicznej
Muzykatosztukazanurzonawczasie.DUtwórżyjewczasie”-zauważa
MojsejS.Kagan-
[…]rodzisię,płynieiznikawrazzkońcemwykonania;wpełnisiędoniejod-
nosisłynnepowiedzeniestarożytnegofilozofaiDWszystkopłynie,wszystkosię
zmieniainiemożnadwarazywejśćdotejsamejrzeki”[...]1.
Dokładnietak-niedasięDwejśćdwarazy”wstrumieńdźwiękówmu-
zycznych,zatrzymaćchwili,bymócponowniesięwniejzanurzyć.Muzykato
wsposóbszczególnysłyszany,rozumiany,odczuwanyprzezczłowiekaczas.
Muzykatosztukaodzwierciedlającaprzestrzeń.Istotnie,komponując
utwórmuzycznylubbędącodbiorcątegoż,człowiekjestwstanieoczami
wyobraźnizobaczyćjakieśkonkretnemiejscewświecie.Przestrzeniświata
muzycznegoniedasięodebraćwizualnie,rozwijasięonajedyniewumy-
ślesłuchacza.Wprzeciwieństwiedorzeczywistejprzestrzeni,muzykajest
Dprzestrzeniąidealną”.
Muzykatotakżesztukaintonacji.Tointonacjaniesiewsobieobrazmu-
zyczny,zawieragłównątreśćmuzyki.Poprzezintonacjęmuzykaodzwier-
ciedlaludzkieuczucia,idee,zjawiskaotaczającegoświata.Intonacjama
najbogatszemożliwościekspresyjne,ponieważjestukształtowanawspe-
cjalnymsystemiemuzyczno-dźwiękowym(modalnym)iorganizacjiryt-
micznej,askładającesięnaniądźwiękimająprecyzyjnieustalonąwyso-
kość.Intonacjamuzycznamawieleznaczeń,którychniedasiędokładnie
wyrazićsłowami.Jesttworzonanajpierwprzezkompozytora,potemprzez
wykonawcę,aostatecznieodbieranajestprzezsłuchaczautworu.Dlatego
muzykatosztukarozumianaprzezogół,ajednocześniekażdypojmujeją
naswójsposóbiD[…]wporównaniudowszystkichinnychsztuk,treścimu-
zycznesąnajbardziejpodatnenaindywidualizację”2.
Intonacjajestjęzykiemmuzyki,językiem,którynajpełniejwyrażaludzki,
zmysłowyświat.Wsystemiejęzykówjakośrodkawyrażaniawewnętrzne-
goświataczłowiekatylkojęzykmuzycznymożenajlepiejprzekazaćludzkie
doświadczenia.
Wysokość,rytmiczność,dynamika,stosunekbarwowydwóchlubwięcej
dźwiękówmuzycznychkształtująintonację,niosąemocje,obrazartystyczny,
dziękiczemusztukamuzycznastajesięzrozumiałanapoziomieprzeżycia
emocjonalnegoisemantycznego.
1M.S.Kagan,Muzykavmireisskustv,Yurayt,Moskva2018,s.30.
2J.Jiranek,ZuGrundfragendermusikalischenSemiotik,VerlagNeueMusik,Berlin1985,s.98-99
[tłumaczeniewłasne].
