Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AgnieszkaCybal-Michalska
struktywnywysiłekpodmiotuukierunkowanynanegacjęstatusquowcelu
wprowadzeniafunkcjonalnychzmianwzakresiewykonywanychzadań23.
PodobnieakcentujeproblemosobistejinicjatywypodmiotukoncepcjaFrese,
Kringa,SooseiZempela,którzydefniująproaktywnośćjakoflzachowanie
zwróconekuwychodzeniuzinicjatywą(robicoś,kiedyniktimniekażeigdy
rolategoniewymaga;(ł)długieskupienie,wyczekiwanieprzyszłychpro-
blemówlubmożliwości),orazwytrwałości(przezwyciężanieograniczeń,aby
mogłyzajśćzmiany)”24.
(Auto)edukacja,jakopraktykakognitywnaurzeczywistnianawsposób
ciągły,ujmowanajakozwrotwstronęrozwojuosobowościproaktywnej,
będzieflbudulcem”dlakonstytuowanianastępującychcech:poszukiwania
zmiany,dostrzeganiamożliwości,kreowaniasytuacji,przejawianiainicja-
tywy,podejmowaniadziałania25.Nasposóbmyśleniaoproaktywnościjako
dyspozycjiosobowościowejiproaktywnościjakopostawiezaangażowania
wynikającejzwarunków,potrzebiokolicznościkontekstualnych,wsposób
znaczącywpłynęłypoglądyT.BatemanaiJ.M.Cranta.Osobyproaktywne,
zdaniemautorów,wyróżniasiedemwzajemniepowiązanychzesobącech.
Zaakcentowaniewymiarupersonalistycznegowkulturzerzeczywistości
szkolnejiwejścienadrogę(auto)edukacjitokoncentracjanakreowaniunastę-
pującychcech:poszukiwaniemożliwościzmiany,ustanawianieefektywnych
izorientowanychnazmianęcelów,antycypacjaproblemówipodejmowa-
nieśrodkówzaradczych,poszukiwaniesposobówosiąganiacelów,wejście
nadrogęczynuzeświadomościąryzykaipowzięciemodpowiedzialności,
wytrwałośćwdążeniudoceluorazosiąganiecelu,legitymowaniesięosią-
gnięciamiiwdrażaniezmianoddziałującnaotoczenie26.
Osobliwościąosóbflposzukującychmożliwościzmiany”jestflskanowa-
nie”środowiskadlawywołaniazmianyczyosiągnięciaczegoś.Jednostki
proaktywnewchodząnadrogędziałania,a-jeślipotrzeba-toipozazwykłe
ograniczeniasytuacji,bywydobyćmożliwekorzyściwynikającezjejprze-
kształcenia.flDefniowanieefektywnychizorientowanychnazmianęcelów”
tokolejnazcechkonnstytuującychproaktywnośćpodmiotu.Doczynników
motywującychzaliczyćnależy:maksymalizacjęosiągnięć,wykorzystanie
przynależnejodpowiedzialności,poszukiwaniezmian,któreodmieniąśro-
dowisko.Wrezultacieosiągnięciaproaktywniemotywująpodmiotijego
otoczeniespołecznedopodejmowanianowychścieżekdziałań.Tymsamym
proaktywnośćzmienialudzkąpercepcjęijestflbudulcem”doprzekraczania
granicidentyfkowanymzperspektywypodmiotuiotoczenia.flAntycypacja
23A.Bańka,Proaktywność...,dz.cyt.,s.13-14.
24S.K.Parker,N.Turner,H.M.Williams,ModelingtheAntecedents...,dz.cyt.,s.636-637.
25A.Bańka,Proaktywność...,dz.cyt.,s.12.
26Tamże,s.9-11.
