Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zachowań,zjawiskczyteżstanówwdanejpopulacji.Profilaktykaodnosisię
nietylkodosferymedycznej,alerównieżdoinnychsferdziałalnościczłowieka.
Wtradycyjnympodzialewyróżniasięnastępującefazyprofilaktyki:
•pierwszorzędową(pierwotną)-obejmującądziałaniadotyczącezmniej-
szeniaryzykazachorowaniaskierowanewobeccałejpopulacji;
•drugorzędową(wtórną)-obejmującądziałaniadotyczącewczesnego
wykryciachorobyipodjęciaterapiiskierowanewobecokreślonejgrupy(np.
grupyryzyka);
•trzeciorzędową(metafilaktykę)-obejmującądziałaniadotyczącezmniej-
szanianegatywnychskutkówdanejchorobylubniepełnosprawności.
Waktualnympodzialewyróżniasiętrzytypyprofilaktyki:
•profilaktykęuniwersalną-obejmującądziałaniaprewencyjneskierowane
wobeccałejpopulacji(np.populacjiosóbwdanymwieku)bezwzględunasto-
pieńnarażenianazachorowanie;
•profilaktykęselektywną-obejmującądziałaniaprewencyjneskierowane
wobecokreślonejgrupyryzyka;
•profilaktykęwskazującą-obejmującądziałaniaprewencyjneskierowane
wobecokreślonychosóbwszczególnysposóbnarażonychnazachorowanie
[132,148].
Promocjazdrowia
-składowapolitykizdrowotnej.Działalnośćinstytucji
orazosób(wtymdecydentów)skoncentrowananawdrażaniuipodtrzymywaniu
inicjatywnarzeczzdrowiadanejspołecznościprzeztworzeniewarunkówiśro-
dowisksprzyjającychzdrowiu[148].
Samokształcenie
-świadomyietapowyprocessamodzielnegozdobywania
wiedzy(uczeniasię),wktórymedukowanysamdobieranajwłaściwszetreści,
metodyiśrodkiorazokreślaoptymalnewarunkisłużąceprzyswojeniuwiedzy.
Samokształceniezachodzipodwpływemokreślonychbodźców(motywów)
isłużyzaspokojeniuwłasnychpotrzeb,zazwyczajwzakresierozwojuintelek-
tualnego.Istotnymwarunkiemefektywnościsamokształceniajestautokontrola
iautokorekta.Przyjmujesię,żesamokształceniepowinnostanowićpotrzebę
życiowączłowieka[7,68,91,111].
Samowychowanie
-aktywnośćwychowankaodwołującasiędozbiorureguł,
naktórychopieraonwybórczynnościwewnętrznychizewnętrznychprowadzą-
cychgodocelu.Jesttoświadomeicelowekierowaniewłasnympostępowaniem,
któremożeprzybieraćformęetapowychczynnościwychowawczychpodejmo-
wanychwobecsamegosiebiewcelukreowaniawłasnegorozwoju[124,133].
1.POISTAWOWEPOJĘCIA——5
