Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AgnieszkaGromkowska-Melosik
takiukładodniesienia,rodziceikandydacipostrzegajągaokaojakotestrów-
nychszans,zistotyswojejmerytokratyczny.Merytokracjazakłada,żeflstatus
społecznyjednostkizależyodjejudokumentowanychosiągnięć”,adyplomy
placówekszkolnictwawyższegoflrozdzielająsprawiedliwienagrodyspo-
łeczne,takiejak:prestiż,płaca,stanowiskapracy,opierającsię-jaksięwierzy
-na«obiektywniezmierzonychkognitywnychosiągnięciach»”59.Zbyszko
Melosikpisze,iżflwtakimupodstawliberalnympodejściupreferujesięideę
otwartegospołeczeństwa,wktórymtorealizującaswójpotencjałjednostka
jestzasadniczym«podmiotemruchliwości»”60.ZdaniemT.Husena,flliberal-
nytyprównościoznaczawięc,żekażdyotrzymujemożliwośćuczestnictwa
wwyścigu,asukcesyjednostkisąodpowiedniedoichzdolnościimotywa-
cji”61.
WChinachmamyprzytymdoczynieniazogromnymparadoksem.Oto
bowiemneoliberalnamerytokratycznazasadaflkażdyjestrównywobliczu
testów”jesttampostrzeganajakoformazapewnienia...socjalistycznejze
swojejistotyrówności.Otobowiemflrówna”walkaomiejscenauczelni,po-
legającanadążeniuwrównych-jaksięwierzy-warunkachdozdobyciajak
największejliczbypunktów,zastąpiławspomniane,typowedlaprzeszłości
przyjmowanienaniezpowoduafliacjipolitycznychkandydatów.
WspółcześnieKomunistycznaPartiaChinstoiprzedproblemem,wjaki
sposóbzachowaćspołecznąrównowagęczyharmonięwobliczuprocesów
narastanianierównościzwiązanychzprzekształceniemChinwgospodarkę
wolnorynkową62.Ważnąrolęodgrywatutajsystemedukacyjny-wrazzjego
merytokratycznąideologią-wtrzechaspektach.Popierwsze,twierdzisię,
żemerytokratycznaselekcjastanowipodstawęrezygnacjizsystemuselek-
cjizwiązanejzafliacjąpolityczną(itakimipatologicznymizjawiskami,jak
korupcja).Orientacjanaselekcjęnajlepszychinajbardziejutalentowanych
niepozostawaławsprzecznościzlogikąwolnegorynku.Merytokratyczna
selekcjaopierasięprzytymnaideirównościmożliwości,coneutralizuje
potencjalnąkrytykęrosnącychnierówności.Wreszcieprzedstawicieleniż-
szychklaswierzą,żemerytokratycznaselekcjawsystemieedukacjipozwo-
liichdzieciom-poprzezdyplomuniwersytecki-naflpoprawieniestatusu
społecznego”iflruchliwośćwgórę”63.TakwięcKomunistycznaPartiaChin
wykorzystujewtensposóbszkolnictwo,awszczególnościgaokaowpro-
cesieintegracjiideologiisocjalistycznejzideologiąwolnegorynku.Selekcja
59Z.Melosik,Uniwersytetispołeczeństwo,op.cit.,s.106.
60Ibidem,s.107.
61T.Husen,Talent,EqualityandMeritocracy,Hage1974,s.110,podajęza:Z.Melosik,Uni-
wersytetł,op.cit.,s.107;krytykapodejściamerytokratycznego,por.ibidem,s.113-130.
62Y.Liu,HigherEducation,Meritocracy,andInequalityinChina,Singapore2016,s.2-3.
63Ibidem,s.5.
