Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
społeczno-kulturowaukazujesystemwartości,wręczapeluje,abypodążaćzajejgło-
sem,botylkowtensposóbosiągniesięszczęściewprzyszłości.Decyzjebiologiczne
iemocjonalnezapadajączęstoponiżejproguświadomości,mającharakterodru-
chowyibezrefleksyjny,adoświadczeniezdobytewtensposóbutrwalanaturalneza-
chowania,podczasgdydecyzjespołeczno-kulturoweangażująświadomośćiwznacz-
nymstopniuopierająsięnawierzeioczekiwaniachzadomowionychwkulturze.
Ztychtrzechwarstwskładającychsięzróżnychwartościformujesięintegralnaca-
łośćinieraztrudnojestokreślić,comawalorbiologiczny,acoemocjonalny,czyspo-
łeczno-kulturowy.
Generalniepotwierdzamytezę,iżwszystkiesytuacjewychowawczemającha-
rakterspołeczny.Całyproceswychowaniadziejesięjakbynaagorze.Wdebaciepu-
blicznejujawniasięciągzdarzeńbardziejświadomielubprzypadkowowpływających
naaudytorium.Doświadczeniezdobytepoprzezuczestnictwotraktowanejestjako
faktoznaczeniuwychowawczym.Najogólniejrzeczbiorącmożnapowiedzieć,żewotwartym
dialoguspołecznymzewnętrzneczynnościpodmiotuprzekształcająsięwjegoczyn-
nościwewnętrzne,psychiczne,zacierająsięformalneróżnicemiędzyprzeżywaniem,
odkrywaniem,przyzwyczajeniemidziałaniem.
Szkołęwspółczesnąwidzimyjakoinstytucjęustawicznychzmian,gdyżbeztego
osiadłabynamieliźnie,pozagłównymnurtemprzemiancywilizacyjnych.Tworzyją
wspólnotaludzi,którymzapomocąśrodkówocharakterzenaukowymitwórczym,
nowoczesnychiatrakcyjnychdoformowaniaczłowiekaodpowiedzialnegozawybór
własnejdrogiżyciowej.Nowoczesnaszkołastaniesiętakąwtedy,kiedykażdy,ktodo
niejprzychodzinauczysięmyślećsaminabierzeoświeceniaduchowego,włączysię
dotwórczegouczestnictwawspołecznościzinnymi.Takimprzykłademmożebyćpi-
sałPierre'adeCoubertindrużynapiłkinożnej,którakażdemuwyznaczaindywidu-
alnerole,nieograniczainwencjitwórczej,ajednocześnierealizujewspólnyceldla
różnychzaangażowanychwgrzepodmiotów.Wyłaniasięztakiegomyśleniamisyjny
charakterzawodunauczycielawychowaniafizycznego,obejmującegoswojąuwagą
człowieka,jakoistotęzkrwiikości,ulegającegoemocjomiinstynktom,ujawniającego
wsposóbotwartyswojąbiologicznąnaturę,którawpływanacharakteribiegżycia,
alezarazemwidziprzedsobąosobę,któramaswójaksjologicznywymiarjakiegonie
określabiologia.
Człowiekjestzeswejnaturyistotąkulturową,tooznacza,żewytwarzakulturę
izmieniasiępodjejwpływem,zachowujeciągłośćwrozwojuhistorycznym,tworzy
społeczneramyedukacji,wktórejdominującarolaprzypadawartościomocharakte-
rzemoralnym.Wszakpamiętaćnależyotym,iż,,Wartościnielejąsięnanaszgóry,
jakwodazflaszki–pisałTischner[2000,s.78]–onetakżewymagająodnaswyboru.
Życiepodsuwapewnewartości,aleodczłowiekazależy,czyjedostrzeże,zrozumie,
czybędziejepielęgnował”.
Przezwartościludzienietylkodążądozachowaniażyciaidziałanianaodpo-
wiednimpoziomiecywilizacyjnym,aletakżenadająmuokreśloną,,jakość”.Potrzeby
biologiczneludzisąnietylkopoprostuzaspokajane,aledokonujesiętowzgodzie
zobowiązującymiwdanymśrodowiskuobyczajami,normamiiwarunkamispołecz-
nymi,tradycjąinowoczesnością,planaminaprzyszłość.Wsytuacjachkrańcowych
człowiekgotówjestryzykowaćżyciem,anawetjeutracić,jeślimiałbywtensposób
ocalićwartości,któreceni.
19
