Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Istotaorazwymiaryefektywnościikategoriipokrewnych
1.3.Sprawnośćiskutecznośćjakopodstawowe
wymiaryefektywności
1.3.1.Istotasprawnościiskuteczności
Efektywnośćmożnatraktować,jakjużpodkreślano,jakokategorięodzwierciedlającąod-
powiednierelacjemiędzyefektami,celami,nakładamiikosztamiwujęciustrukturalnym
idynamicznym.Wtakiejkompleksowejformulezarównosprawność,jakiskuteczność,
charakteryzująceróżnewymiaryirelacjeefektywnościowe,sąpodporządkowaneopty-
malnemukształtowaniuirealizacjiefektywności.
Poglądyróżnychautorówdotycząceinterpretacjiistotykategoriisprawnościiskutecz-
nościjakowymiarówefektywnościwliteraturzeprzedstawiatablica1.5.
Zaprezentowanedefinicjeisposobyinterpretacjisprawnościiskutecznościwskazują
naistotęistrukturętychkategoriiorazzmianywichinterpretacjiidącewkierunkusyste-
mowymiprocesowym,icowbadanymkontekściewydajesięszczególnieinteresujące,
wkierunkuzarządczym.Mimodużegoznaczeniawbadaniachekonomicznychiwprak-
tycebrakjestnadalkonsensusuwodniesieniudojednoznacznegorozumieniapojęćsku-
tecznościisprawności,atymbardziejichkształtowania.
Pojęciesprawności(efficiency)mawkontekścieekonomiibardzodalekosiężnezna-
czenie.Sprawnośćsłużywekonomiidoopisuracjonalnościdziałaniairealizacjiprogra-
mówdziałania.Naspecyficznejpłaszczyźniesprawnośćbędzierozumianajakorelacja
efekt-nakład,którasłużyocenieprocesu,warunkówiefektów.Sprawnośćuwzględnia
takżeodpowiedniezastosowaniezasobówpersonalnych,rzeczowychiinformacyjnych,
jakrównieżinneistotnedlaefektówwielkościjedeterminujące.Ocenaodnosisiękażdo-
razowodoporównaniastanuosiągniętychparametrówwspomnianychzmiennychzokre-
ślonymicelami,standardamiinormami.Sprawnośćjesttymwiększa,imwiększyjest
wkładwymienionychzmiennychdorealizacjicelówiimmniejszesąkosztyztymzwiąza-
ne.Sprawnośćjestmiarądlaracjonalności/ekonomicznościdziałania(relacjakoszty-ko-
Tablica1.5.Istotakategoriisprawnościiskutecznościwświetlewybranychdefinicji
D.Sink,T.Tuttle
(1989)
T.Engler
(2012)
D.Sumanth
(1994)
Autor/rok
Relacjamiędzypożądanymiwprocesie
realizacjizasobamiafaktyczniezużytymi
zasobami
Możliwienajlepszarelacjaskutków
działaniaizwiązanegoztymzużycia
zasobów(relacjaefekty/nakłady)
Relacjamiędzyfaktycznieosiągniętym
wynikiemapożądanym/oczekiwanym
standardemwyników,odzwierciedlająca
jakdobrzewykorzystanesązasobydla
osiągnięciawyniku
Sprawność(efficiency)
Relacjamiędzyrzeczywistymiwynikami
apożądanymi/oczekiwanymiwynikami
Stopieńosiągnięciazdefiniowanego
poziomuistrukturycelów
Stopieńrealizacjiceluwskazujący,jak
dobrzerealizowanyjestoczekiwany
wynik
Skuteczność(effectiveness)
