Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Usługipublicznejakoprzedmiotbadańekonomicznych
sukońcapierwszejdekadyXXIwieku.Debatytezmierzajądoweryfikacjidominu-
jącegodotychczaswekonomiineoliberalnegoparadygmatu.JakująłtoR.Skidelsky,
chicagowskaszkołaekonomiinigdyniebyłabardziejsłabaibezradnaniżdziś4.
Wefekcienastąpiłzwrotwkierunkuuznaniaznaczeniasektorapublicznego.Zna-
miennejestprzyznaniew2009r.nagrodyNoblazdziedzinyekonomiidlaElinor
Ostrom,którapodważyłapowszechneprzekonanie,żewspólnawłasnośćjestmniej
racjonalniezarządzanaicechujesięzwykleniższąefektywnościąniżprywatna5.
Szczegółowyzakrestoczącychsiędebatdoskonaleprzedstawiająm.in.A.Wojtyna6
orazE.Mączyńska7.
Granicamiędzysektoremprywatnymipublicznymwgospodarcerynkowejjest
płynna8.Jejrozmytycharakterwynikaprzedewszystkimzkryteriumdemokracji,
którymjestnaogółpodmiotwłasnościdóbriusług.Zgodnieztymkryterium
wsektorzepublicznymdziałająnastępującepodmioty9:
–
rządcentralny,
–
samorządterytorialnyizwiązkigmin,
–
zarządyregionalne.
PowyższekryteriumuściślaJ.E.Stiglitz,któryspecyficznecechysektorapu-
blicznegodostrzegawdemokratycznejprocedurzewyborczejorazwmożliwości
dysponowaniaśrodkamiprzymusu10.A.Matysiakzkoleitwierdzi,żesąto,bezwąt-
pienia,ważneatrybutypodmiotówpaństwowych,alenieadekwatnedodziałalności
publicznej.Wświetlepowyższegokryteriumdosektorapublicznegoniezostałyza-
kwalifikowanepodmiotyniepaństwowe,chociażurzeczywistniająoneidentyczne
wartościspołeczne.Dlategowymienionyautorpostulujerozumieniesektorapu-
blicznegoprzezpryzmatpodmiotów,którychgłównymatrybutemjestgromadzenie
iwydawaniecudzychpieniędzynakogoślubnacośiktórychdziałalnośćnarzecz
urzeczywistnianiacelówiwartościspołecznychjestzinstytucjonalizowana11.Wten
sposóbuwzględniasiędziałalnośćtrzeciegosektorautożsamianegozespołeczeń-
stwemobywatelskim,wktórympodmiotyprywatneispołecznerealizującelepu-
bliczne12.Częstosektorpublicznyutożsamianyjestztączęściązadań,zjawisk
iprocesów,którafinansowanajestześrodkówpublicznych,cojakstwierdza
S.Owsiak,jestzbytnimuproszczeniem,gdyżpojęciesektorapublicznegoniejest
4R.Skidelsky,KeynesversustheClassics:Round2,RobertSkidelsky’soffcialwebsite,October
13th,2009.
5AmerykańskiNobelzekonomii,„Rzeczpospolita”,13października2009.
6A.Wojtyna,Współczesnaekonomia–kontynuacjaczyposzukiwanienowegoparadygmatu,
„Ekonomista”2008,nr1.
7E.Mączyńska,Ekonomiaaprzełomcywilizacyjny,„StudiaEkonomiczne”2009,nr3-4.
8J.E.Stiglitz,Ekonomiasektora…,s.15.
9A.Karpiński,S.Paradysz,SektorpublicznywkrajachUniiEuropejskiej,[w:]J.Kler(red.),
SektorpublicznywPolsceinaświecie,CeDeWu,Warszawa2005,s.64-67.
10J.E.Stiglitz,Ekonomiasektora…,s.16.
11A.Matysiak,Pojęciesektorapublicznego,[w:]M.Brol(red.),Zarysekonomiisektorapublicz-
nego,UniwersytetEkonomiczny,Wrocław2009,s.11.
12J.Szacki,Aniksiążę,anikupieciobywatel,SIW„Znak”,Kraków1997,s.54.
