Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ryczną,poznawaćfakty,aleprzedewszystkimosobowośćautorów
,ich
przeżycia,stosunekdootaczającejrzeczywistości,subiektywnyświat.
Presserniezauważyłjednak,żegatunkowerozumienieegodoku-
mentówmapewnąsłabość.Osobowość,mentalność,światwartości,
emocjonalnośćniesąbowiemcechąobiektywniezawierającąsięwtych
tekstach,alesąwnichodnajdywaneprzezbadacza,którypragnieje
dostrzec.Tymczaseminnibadaczewcaletejsubiektywnościwtekstach
nieszukają,ajeśliszukają,totylkopoto,byjąodrzucić.Poszukują
natomiastfaktografcznejprawdyobiektywnejinietraktujągatunków
objętychprzezPresseramianemegodokumentówjakegodokumentów
.
Presserpokazałwięcjedynie,jakmożnaodczytaćpewnąkategorię
tekstów
,anieczymonesą.ZdrugiejstronyuznanieprzezPressera,
żeosobowość,wartościiemocjewinnybyćszukanewpewnejgrupie
tekstówgatunkoworóżnychodinnych,jestwykluczeniemzposzuki-
wańwartościiemocjitekstówDnieczystych”,nieklasyfkowanychwe-
długtegokryteriumjakoegodokumenty.Musiałotowśródhistoryków
wzbudzićreakcję.
Niemieckihistoryknowożytnościimetodologhistorii,Winfried
Schulze,stwierdził,żeegodokumentyniepowinnybyćklasyfkowane
wyłączniegatunkowo,alewłaśnienapodstawiecechwewnętrznych
źródła.Wtensposóbegodokumentamimogątakżebyćtestamenty,
zeznania,życiorysy;oichklasyfkacjidecydujewewnętrznazawartość,
przenikającaprzezstandardoweformułyikonwencję,obrazującaoso-
bowośćautora.Schulzerozszerzyłkoncepcjęegodokumentuiwpro-
wadziłnoweokreśleniedlategotypuźródeł-samoświadectwo(Selbst-
zeugnisse)3.
OilewięcPresseruważał,żeczłowieksammusiwyrażaćsiębez-
pośrednioosobie,otyleSchulze,jakozawodowyhistorykitoepoki
nowożytnej,gdypresserowskichegodokumentówniejestjeszczetak
3
Zob.W
.Schulze,Ego-dokumente.AnnäherungandenMenscheninderGeschichte?,[w:]VonAuf-
bruchundUtopie.PerspektiveneinerneuenGesellschaftsgeschichtedesMittelalters,red.B.Lundt,H.Rein-
moller,1992,s.417-450;tenże,Ego-Dokumente.AnnäherungendenMenscheninderGeschichte(Selbst-
zeugnissederNeuzeit2),Berlin1996,s.11-30.
12
