Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
MikołajBierdiajew,EgzystencjalnadialektykaBogaiczłowieka
zwaćmetodą.Husserl5przypomocymetodyfenomenologicznejchcebadaćistotę.
Heidegger6przypomocymetodyfenomenologicznejchcebadaćegzystencję.Jed-
nakprzytejmetodzieegzystencjaznikainastępujeobiektywizacja,którazakrywa
tajemnicężyciaczłowieka,światiBoga.Ekspresjonizmwfilozofiijestjedyną
prawidłowądrogą.Jedynamożliwametafizykatometafizykaprofetyczna-stosu-
jącokreślenieJaspersa7-imetafizykawwielkimstyluzawszetakąbyła.Filozofia
egzystencjalistycznajestwyrazem(ekspresją)megoosobistegolosu,alemójlos
powinienwyrażaćlosświataiczłowieka.Niejesttoprzejścieodtego,coindywi-
dualne,dotego,coogólne,aintuicyjnewyjawienietego,couniwersalne,wtym,
coindywidualne.Filozofia,metafizyka,niejestodbiciemobiektywnychrealności,
azmiennąwewnątrzludzkiegoistnienia,wyjawieniemsensuistnienia.Metafizyka
jestwyrażeniemistoty.światwydajesięinnymwzależnościodtego,czyczłowiek
jestzajętygospodarką,walkąpolityczną,twórczościąintelektualnąlubartystyczną,
bądźkontemplacjąreligijną.Człowiekrozumiecokolwiekjedyniewtedy,gdymyśl
przenikauczucieiwprowadzawruchcałąistotęczłowieka.To,cojestnazywane
bytem,niejestokreślaneprzezmyśl,poznanie,ideę,aprzezintegralnypodmiot,
toznaczyprzezuczucia,wolę,całeukierunkowanieczłowieka.Stwarzatoróżne
światy.Prawdarodzisięwpodmiocie,niejestdanazzewnątrzobiektywnie.świat
wydajesięinnymwzależnościodtego,czyjesteśmymłodzilubstarzy,zdrowilub
chorzy,radośnilubsmutni,uczenilubanalfabeci,wierzącylubsceptycyłDo
egzystencjiniemożnaprzyjść,możnajedyniezniejwychodzić.Prawdajestaktem
wolności,jesttworzona.Kierkegaard8mówi,żeprawdajesttożsamazsubiektyw-
nością.Bógobjawiasiędlajedynego.Bógjestobecnytylkowtym,cojestsubiek-
tywne.Prawdaobiektywnajestśmierciąistnienia.WsłowachKierkegaardajestdużo
prawdy,chociażniepełnejiniekiedyzafałszowanej.Jaspersmówi,żeto,cotrans-
cendentne,możezostaćuchwyconejedynieprzezpogrążeniesięwgłębitego,co
immanentne.Jesttotożsamezmoimipoglądami,alewyrażoneinaczej.TenżeJaspers
twierdzi,żegranicznasytuacjaczłowiekamaoparciewtranscendencji.Wedługniego
obiektywnejestwszystkoto,cojestwzględne,natomiastto,coegzystencjalne,jest
wabsolucie.WodróżnieniuodtakichfilozofówegzystencjalnychjakHeideggeri
wieluinnych,jestemprzekonany,żedoświadczeniereligijne,wistnieniektórego
niemożnawątpić,wzbogacapoznanieioświecafilozofię.Zakładatoinnerelacje
międzyfilozofiąireligią,niżzwyklesięuważa.Autentycznafilozofiajestwroga
abstrakcjiidążydokonkretu.DążyłdotegotakżeHegel9,chociażniewpełni
osiągał.Dialektykatejksiążkiniebędzielogiczna,ażyciowa,egzystencjalna.Dla
5EdmundHusserl(1859-1938),filozofniemiecki(uwagatłumacza).
6MartinHeidegger(1889-1976),filozofniemiecki(uwagatłumacza).
7KarlJaspers(1883-1969),filozofipsychiatraniemiecki(uwagatłumacza).
8SørenKierkegaard(1813-1855),filozofiteologduński(uwagatłumacza).
9GeorgWilhelmFriedrichHegel(1770-1831),filozofniemiecki(uwagatłumacza).
