Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
I.Coztąwodą?–geneza,ewolucjaipodstawyekohydrologii
populacjaludzka(mld)
10
5
pojemnośćglobalnegośrodowiska
1000
1970
2018
2000
rok
modyfikowanaprzez
zwiększaniepotencjału
regulacjęprocesów
ekosystemówprzez
zanieczyszczenie
eksploatację,
idegradację
RyciIi1i3iPorównaniepojemnościglobalnegośrodowiska(carringcapacity,CC)w1970r.,gdy
śladekologiczny(ecologicalfootprint)wynosił1,ześlademobecnymoszacowanymna1,7.
Eksponencjalnywzrostpopulacjiludzkiejwodniesieniudopojemnościśrodowiska
naturalnegoprzedstawionyjestwrazzdwomapotencjalnymiscenariuszami.Pozytywny–
niebieski–przedstawiastanrównowagidynamicznejpotencjałuCCiliczebnościpopulacji,
któryjestmożliwydoosiągnięciaprzyzwiększaniupotencjałuWBSRC.Wscenariuszu
negatywnym–czerwonym–nasilającasiędegradacjabiosferywwynikueksploatacjizasobów
prowadzidokonfliktówidrastycznejredukcjipopulacji
Zasobywodnewskalidorzeczasąnietylkowynikiemwarunkówklimatycznych
igeomorfologicznych,lecztakżewznacznymstopniukształtujejeewolucjabiologiczna
isukcesja.Zarównowąskowyspecjalizowaniuczeni,jakipodejmującydecyzjeczęsto
dotejporynieuwzględniająstopniaintegralnościprocesówekologicznych,takichjak
krążeniewody,biogenów,przepływenergiiprzezekosystem,oraztego,jaksukcesja
ekologicznaidziałalnośćczłowiekaciąglejemodyfikują.Powiązaniatebyłyzaniedby-
wanezarównowbadaniachnaukowychośrodowiskuwodnym,jakiwgospodarce
wodnej,awkonsekwencjinawetwkrajachrozwiniętychdecyzjecodogospodarowania
zasobamiśródlądowymibyłypodejmowanebeznaukowegoiempirycznegokontekstu
ikoncentrowałysiętylkonapojedynczychproblemachikrótkoterminowychrozwiąza-
niach.Wlatach90.XXwiekuwliteraturzezacząłpojawiaćsiętermin„zintegrowane
zarządzaniejezioramiizbiornikamiwodnymi”,zwiastującpocząteknowegotoku
myślenia.Natymetapiejednakidentyfikacjapoważnychproblemówhydrologicznych
iekologicznychorazproponowanienowychrozwiązańnapodstawieteoriiprocesu
decyzyjnego,np.bilansukosztówikorzyści,inwestycjeistrategierozwoju,niebazowały
jeszczenaholistycznymprogramiedziałańintegrującymhydrologięzekologią.
Tradycyjnezarządzaniezasobaminaturalnymiwdużejmierzepolegałonaroz-
wiązaniachinżynieryjnych,koncentrującsięnagenerowaniuusługekosystemowych
(np.produkcjiżywnościienergii)orazzapobieganiuskutkompowodziisuszy.Taka
gospodarkazazwyczajnieuwzględniałaznaczeniadegradacjistrukturybiologicznych
ifunkcjiekosystemówdlapożytkówekologicznychdecydującychojakościżycia
izdrowiu.Wwielusytuacjachpodejściemechanistycznedoprowadziłodonadmier-
negouproszczeniaśrodowiskaiprzeztoobniżeniajegoodpornościnastresantropo-
geny,np.przezwyprostowanieciekówwodnychprzyspieszanoodpływwodydo
