Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SekcjaB–Przystosowaniaorganizmówdośrodowiska
B2ŻYCIEWZMIENNYCH
WARUNKACHŚRODOWISKA
Hasła
Warunki
środowiska
Zasobyśrodowiska
Zmienność
środowiska
Stałośćwewnętrzna
organizmów
Homeostaza
Ujemnesprzężenie
zwrotne
Warunkiśrodowiskatworzonesąprzezzespółzmiennychczynników
środowiska,naktórereagująorganizmy.Przykłademmogątubyć:
temperatura,kwasowośćczyzasolenie.Warunkiśrodowiskasą
niewyczerpywalne—niesązużywaneanikonsumowaneprzez
organizmy.
Wszystko,coorganizmzużywalubwyczerpuje,składasięnazasoby
środowiskawykorzystywaneprzezorganizm.Zasobamiśrodowiska
będąwięc,naprzykład,nektarkwiatowydlapszczółczyświatłodla
roślinzielonych.
Większośćorganizmówżyjewśrodowisku,którebezustanniesię
zmienia;zmiennośćtamożebyćróżnawróżnychskalachczasu.
Niektóreczynnikiśrodowiskazmieniająsięnaprzestrzenisekundlub
minut(naprzykładintensywnośćświatłasłonecznegowwietrzny
dzieńprzyumiarkowaniepochmurnymniebie),zmiennośćinnych
czynnikówśrodowiskamożesięodbywaćwskaliczasu
odpowiadającejdługościdni,sezonówwegetacyjnychczynawet
wczasieowieledłuższym(np.cyklezlodowaceń).
Komórkiniemogąfunkcjonowaćwzmieniającychsięwznacznym
zakresiewarunkachśrodowiska.Dlategoteżkażdyorganizmma
pewnemechanizmyodpowiedzialnezautrzymywaniewzględnie
stałychwarunkówwewnętrznych.
Utrzymywaniewzględniestałychwarunkówwewnętrznych
organizmuwobeczmieniającychsięwarunkówśrodowiska
(zewnętrznych)nazywamyhomeostazą.Wszystkieorganizmymają
pewnezdolnościhomeostatyczne,jednakregułąjest,żeduże
organizmysąbardziejniezależneodwarunkówśrodowiska
niżmałe.
Mechanizmyutrzymywaniahomeostazyorganizmówdziałająna
jednejwspólnejzasadzie:jeśliwarunkiśrodowiskawewnętrznego
organizmuzmieniąsięiktóryśzczynników(np.temperatura)
przyjmiezbytwysokiewartości,zostająuruchamianemechanizmy
prowadzącedoichobniżenia,jeśliprzyjmiewartościzbytniskie—
uruchomionezostanąmechanizmyjepodwyższające.Takimechanizm
reakcjinabodziec,wktórymodpowiedźjestprzeciwnasygnałowiją
wywołującemu,nazywasięujemnymsprzężeniemzwrotnym.
