Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Ekonomiakosztówtransakcyjnychprzedmiotimetodologiabadań
Jednymzobszarówteoriiekonomii,gdzienagminnieużywanokatego-
riitarcia,byłaekonomiamonetarna.Podstawowympytaniem,naktórepró-
bowanowjejramachodpowiedziećwlatach30.XXwieku,byłowyjaśnienie
przyczynnpreferowaniaprzezludnośćposiadaniagotówkizamiastprzynoszą-
cychzyskaktywówkapitałowych”(Hicks1935a,s.6).Kwestiatabyłarów-
nieżprzedmiotemzainteresowaniaKeynesa,którydowodził,transak-
cyjnypopytnapieniądzbierzesięzpreferencjipłynności.JohnR.Hicks
wASuggestionforSimplifyingtheTheoryofMoney(1935)stwierdza,lu-
dzietrzymająbogactwowgotówce,gdyżinwestowaniewaktywakapitałowe
pociągazasobąkoszty:nNajbardziejoczywistymrodzajemtarciajestkoszt
transferuaktywów.Koszttenmaidentycznycharakterjakkosztywymiany,
któreutrudniająfunkcjonowaniakażdejczęścisystemugospodarczego.[...]
Jednostkanieinwestujegotówkiwkrótkoterminoweaktywakapitałowe,gdyż
musiuiścićopłatybrokerskieiwymaganepodatki”(ibid.,s.6).Hickszastępuje
niesprecyzowanąkategoriętarciapojęciemkosztu,choćnazwa‘koszttrans-
akcyjny’wartykulez1935rokuniewystępuje6.Dopierow1940rokuTibor
ScitovskywAStudyofInterestandCapitalużywaporazpierwszywli-
teraturzeekonomicznejinteresującegonaswyrażenia:nJednymzpowodów
[posiadaniagotówki-Ł.H.]musibyćpreferencjapłynności,aledrugim-
prawdopodobnietaksamoistotnym-wysokiekosztytransakcyjne(opłaty
brokerskie,prowizje,podatki)[nhightransactioncosts”woryginale-Ł.H.]”
(Scitovsky1940,s.307;podkreślenie-Ł.H.).W1950rokuMarschakroz-
szerzapoleznaczeniowe‘kosztutransakcyjnego’owydatkizwiązanezwy-
mianądóbriusługnarynku,wyprowadzająctymsamym‘koszttransakcyj-
ny’zokowówekonomiimonetarnej.
Dokońcalat60.XXwiekupodstawowymelementempolaznaczenio-
wego‘kosztutransakcyjnego’pozostająwydatkizwiązanezwymianąryn-
kową,któreodnosząsięzarównodofizycznegoprzemieszczaniadóbr,
transferuaktywówkapitałowych,jakteżdoprzenoszeniaprawwłasności.
Orosnącejwśródekonomistówświadomościcodorolikosztówtransak-
6Hickswielokrotniepodkreśla,jestniezmierniedumnyzwprowadzeniadoteorii
monetarnejkoncepcjikosztówtransakcyjnych:n[ASuggestion]wyjaśniacośbardzoważ-
nego[...],amianowicierolękosztówtransakcyjnych.Jestemztegoniezmierniedumny”
(wywiadzHicksem,w:Klamer1989/2006,s.29).