Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Ekonomiakosztówtransakcyjnych–przedmiotimetodologiabadań
Zpoczątkiemlat70.XXwiekuzwiązanyjestjeszczejedenistotnymo-
mentwrozwojuEKT.Wndziedziniewymiany”oraznzarządzania”abstra-
howanoodkosztówpomiarucharakterystykwymienianychdóbriimplicite
zakładano,iżtegorodzajuwydatkiniewystępują.Podmiotygospodarcze
dysponowałydoskonałąinformacjąoprzedmiocietransakcji,aWilliamson
(1971)wprosttwierdził,iżrelacjewprzedsiębiorstwiemającharakterau-
torytarnyipodwładnibezzastrzeżeńwykonująpoleceniapryncypała,stąd
monitorowanieichwysiłkuwydawałosięzbędne.ArmenAlchianiHarold
DemsetzwProduction,InformationCosts,andEconomicOrganization
(1972)pokazalijednak,iżwpracyzespołowej(teamwork)określeniezaan-
gażowaniaposzczególnychjednostekjestzwykleutrudnione,copociągaza
sobąkoniecznośćnadzoru,którywiążesięzokreślonymikosztami(moni-
toringcosts).JenseniMeckling(1976)rozszerzająanalizęAlchianaiDem-
setza(1972)obadanierelacjikontraktowejpomiędzyudziałowcamifirmy
akadrąmenedżerską,czymnawiązujądopostawionegoprzezBerleiMeans
w1932rokuproblemuseparationofownershipandcontrol.Swojąanalizę
prowadzą,wykorzystującpowstałąnaprzełomielat60.i70.teorięagencji
(zob.np.Ross1973).Problemnmierzenia”niedotyczyjedynietrudności
zokreślaniemproduktywnościmenedżerówiuczestnikówzespołowegopro-
cesuprodukcyjnego,alerównieżpomiarucharakterystykdóbr.Barzel(1982)
twierdzi,iżwydatkizwiązanezokreślaniematrybutówproduktówstanowią
istotnączęśćkosztówfunkcjonowaniarynku,adziałaniazmierzającedoich
obniżeniaczęstodecydująosposobieorganizacjitransakcji-jeślinmierze-
nie”półproduktówjestutrudnioneistwarzaokazjędomanipulowaniainfor-
macjąoichjakości,towedługBarzelamożnaspodziewaćsięwystąpienia
zjawiskaintegracjipionowej.Analizawpływukosztówmierzenianaspo-
sóborganizacjitransakcjijestdomenąndziedzinymierzenia”(measurement
branch)EKT,którejexplenandumjestzbieżnezpytaniamibadawczymista-
wianymiwramachndziedzinyzarządzania”isprowadzasięzwykledopróby
wyjaśnieniaprzyczynokreślonychsposobóworganizacjitransakcji.Tedwie
dziedzinysąwspółzależneicorazczęściejprowadzonesąbadania,wktórych
wykorzystujesięnarzędziazaczerpnięteztychdwóchobszarówEKT(zob.
np.Williamson1979).
Rozwójbadańnadroląkosztówtransakcyjnychwfunkcjonowaniuryn-
kuiobecnychnanimpodmiotówzwróciłuwagęekonomistównainstytucje,
