Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rynkowejprzezL.Erharda,którajestkoncepcjąliberalnąodwołującąsiędoidei
ukonstytuowanychwramachparyskiegokolokwiumW.Lippmannaz1938roku64.
Wsystemiespołecznejgospodarkirynkowejrealizacjaprogramówsocjalnychstała
sięistotnymzadaniempaństwa.
Analizującosiągnięciakrajówwokresienpaństwadobrobytu”należypamiętać,
żebyłoononaturalnymrezultatemdługiejewolucjigłównegokierunkumyślilibe-
ralnej.A.Walickisłuszniewięcstwierdza,żereformytworzącepodstawęliberalne-
gopaństwaopiekuńczego(tzw.państwadobrobytu)byływprowadzanenawielelat
przedrewolucjąbolszewicką,podwpływematrakcyjnościmyślisocjalistycznejanie
zestrachuprzedrewolucjąwRosji.nTonieliberałowieprzyłączylisiędotradycji
socjaldemokratycznej,leczsocjaldemokracizrezygnowalizwłasnej,socjalistycznej
tradycji,przekształcającsięwsocjalnychliberałów”65.
Najwybitniejszymteoretykiemtegodrugiego,lewicowegonurtuliberalizmubył
wostatnimćwierćwieczuubiegłegowiekuJ.Rawls.JegoTeoriasprawiedliwości66
ukazałasię(w1971roku)tużprzedofensywąnnowejprawicy”,utożsamiającejwol-
nośćzwolnościąrynkowąidążącądowyeliminowaniademokratycznegolewicowe-
goliberalizmu,jakopodstawysystemówspołeczno-gospodarczych.Przedstawiona
przezRawlsa(wTeoriisprawiedliwości)koncepcjandemokracjiwłaścicielskiej”jest
zbieżnazpoglądamiHobhouse’aiprzeciwstawnakoncepcjipaństwaopiekuńczego.
Pokazującróżnicemiędzypaństwemopiekuńczymidemokracjąwłaścicielskąpisał
onm.in.nMamytudoczynieniazdwiemacałkowicieodmiennymikoncepcjami
celu,jakistawiająsobie,wczasie,instytucjepolityczne.Wpaństwieopiekuńczym
chodzioto,byniktniespadłponiżejokreślonego,godziwegopoziomużyciaiaby
wszystkimzapewnićochronęwraziewypadkuczyniepowodzenia,naprzykładprzez
zasiłekdlabezrobotnychiopiekęzdrowotną.Redystrybucjadochoduwtedysłuży
temucelowi,gdy-nakońcukażdegookresu-możnawyodrębnićtych,którzypo-
trzebująpomocy.Takisystemmożedopuszczaćwielkieidziedzicznenierówności
wzakresierozdziałubogactwa,któresąniedopogodzeniazautentycznąwartością
wolnościpolitycznych(...),jakrównieżwielkieróżnicedochodu,naruszającezasa-
dędemokracji.Choćczynisiępewienwysiłek,abyzapewnićautentycznąrówność
szans,jestonprzytakichróżnicachwzakresiedochodu-iwkonsekwencji-wpły-
wupolitycznego,niewystarczającyalbonieskuteczny.Wprzeciwieństwiedotego,
wdemokracjiwłaścicielskiejcelemjesturzeczywistnianieprzezcałyczasideispołe-
czeństwajakosprawiedliwegosystemukooperacjiobywateli,jakowolnychirównych
osób.Instytucjepodstawoweodpoczątkumusządziałaćwtakisposób,byśrodki
64H.F.Wuensche,Kapitalizmaspołecznagospodarkarynkowa:dwiesprzecznekoncepcje,nZeszyty
Naukowe”PTE,Warszawa2004,n.4,s.8-21.
65A.Walicki,op.cit.,s.380.
66J.Rawls,Teoriasprawiedliwości,Wyd.Nauk.PWN,Warszawa1994.
29
