Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
WSTĘP
Wielupolityków,ekonomistówiprakseologów,socjologówipeda-
gogówrozpoczęłoprace,zrazuopisowe,badawcze,późniejkoncep-
cyjne,wyznaczającekolejnekierunkizmierzającedozatrzymanialub
obniżaniakosztówedukacji.Taknarodziłasięwąskaspecjalnośćeko-
nomicznabadającawewnętrznezależnościfinansowe,kosztoweiorga-
nizacyjnewoświacie–ekonomikaedukacji.
Pierwsząwspółczesnąanalizązzakresuekonomikiedukacjibyło
wystąpienieTheodore’aSchultzawAmerykańskimZwiązkuGospo-
darczymwgrudniu1960roku.Schultzpotraktowałwnimedukację
jakoinwestycjęwkapitałludzki,analogicznądoinwestycjiwkapitał
fizyczny.Jednostkidecydująsięinwestowaćwewłasnąedukację,po-
dobniejakfirmydecydująsięinwestowaćwnoweurządzenia:wobu
wypadkachinwestycjewiążąsięzkosztami,aledajątakżekorzyści,iw
obumożnaobliczyćwewnętrznetempozwrotuzinwestycji.
Ekonomikaedukacjijakogałąźnaukiznaczniesięrozwinęławostat-
nichczterechdziesięcioleciach.Miałnatowpływpoglądorolikapitału
ludzkiegojakoczynnikawarunkującegopopytnaedukację,ajednocześ-
nieświadomośćroli,jakąówkapitałodgrywawposzczególnychjednost-
kach.Totakżekwestiaempirycznychwycentempapowrotudoedukacji
wróżnychkrajach.Towreszcieformułowanieuogólnieńpomagających
przyjąćkierunkipolitykioświatowejtakichmiędzynarodowychorgani-
zacji,jakBankŚwiatowy,coumożliwiamuudzielaniepożyczekwspiera-
jącychedukacjęwkrajachrozwijającychsięupowszechniającychszkol-
nictwopodstawowe(InternationalHandbook...2004,s.IX–XII).
Współcześniekonomiściedukacjizauważają,żekapitałludzkinie
jestjedynymważnymelementemnarynkuedukacji.Odpoczątkulat
siedemdziesiątychubiegłegowiekuekonomiścistarająsięteżwyjaś-
nićwspółzależnośćmiędzyedukacjąaprzyszłymizarobkami.Produ-
cencizaczęlitraktowaćświadectwaidyplomyszkolnejakozapowiedź
przyszłejprawdopodobnejwydajnościpracownika.Zauważonoteż,
żekształceniejednostekzdolnychjestkosztowniejszeniżedukacjama-
sowa,kształcącajednostkiprzeciętne.Wyznaczatodwakierunkirozwo-
juedukacji:jeden–zakładającyszerokiewykształcenieogólne,idrugi
–kładącynacisknagruntowneprzygotowaniebezpośredniozwiększa-
jącewydajność.Takżeanalizyiraportypojawiającesięnapolskimgrun-
ciezwróciłyuwagęczęściekonomistówisocjologównato,żeedukacja
coprawdajestkosztowna,stanowijednakklucznietylkodozwiększa-
niaprzyszłychdochodówjednostek,aletakżedozmniejszaniawydat-
kówpublicznychzwiązanychzutrzymaniemsystemupomocyspołecz-
