Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Ekonomista”2021,nr1
http://www.ekonomista.info.pl
14
Inmemoriam
cymisystemowątransformację.Jegopoglądywsprawachtransformacji(oparte
m.in.nastudiachporównawczychnadsystemamigospodarkirynkowejicentral-
nieplanowanej)wkilkuzasadniczychkwestiachróżniłysięodpoglądówkonsul-
tantówidoradcówmiędzynarodowychinstytucjifinansowychczyekonomistów
akademickichipolitykówgospodarczychwywodzącychsięzekonomiigłównego
nurtu.Jakiebyłypunktywspólne,anaczympolegałyróżnice?
PodobniejakinniNutiopowiadałsięzaprzywróceniemprywatnejwłasno-
ściiwprowadzeniemgospodarkikapitalistycznej(zob.Nuti1990a).Miałjednak
wielezastrzeżeńcodoprogramówprzywracaniakrótkookresowejstabilizacji,
azwłaszczadługoterminowejtransformacji.Uważałteprocesyzabardzoskom-
plikowane,wymagająceczasuinamysłu.Zwracałuwagęnakwestiewłaściwejse-
kwencjiposzczególnychkrokówwpolitycegospodarczej,jejprędkościorazspo-
łecznejwiarygodnościprowadzonychreform,atakżenarolęliberalizacjihandlu
zagranicznegoisposobówzapewnieniawymienialnościwaluty.Pisał:
Ufamwprymatoperacjistabilizacyjnej,przeprowadzonejszybko.Koniecznajest
demonopolizacjairestrukturyzacjajeszczeprzedrozpoczęciemprywatyzacjina
wielkąskalę,copozwoliuniknąćniekorzystnegouwłaszczaniasięnamajątkupań-
stwowymczyjegorozgrabieniu.Następnietrzebastworzyćbankowośćkomercyj-
ną,azarazpotymdopuścićdziałanierynkówfinansowych.Wwieluobszarach
zmianymogąbyćszybkie,aleliberalizacjahandluiwymienialnośćwalutypowin-
nynastępowaćstopniowo(Nuti1972a,s.467;zob.teżNuti1990a,1990b,1991a,
1991b,1993a,1993b,1995a,1995b,1996).
TeróżnicepoglądówiwyrażanaprzezNutiegokrytykaprzygotowywanych
przezpolskirządprojektówtransformacjiniezyskiwałymuprzyjaciółwśród
przedstawicielikrajówimiędzynarodowychinstytucjifinansowychangażujących
sięwpomocwprocesachpolskiejtransformacjiorazwgroniepolskichauto-
rówirealizatorówówczesnejfazytransformacji.Wjakimśstopniutłumaczyto,
dlaczegoniezaproszonogonapierwszedwaposiedzeniaRadyEkonomicznej
rząduMazowieckiego,2grudnia1989rokui23–24kwietnia1990roku,chociaż
napierwszymznichwistocieprzesądzanebyłypodstawyprogramustabilizacji
itransformacji,anadrugimomawianopierwszewynikirealizacjitejpolityki5
5ListazagranicznychuczestnikówtychposiedzeńRadyEkonomicznejzob.ArchiwumAktNowych,
Warszawa,zespół22/222.G.W
.Kołodko,którywtychposiedzeniachbrałudział,oichuczestnikachpisał
swegoczasu:HTakwięcnapoczątkugrudnia,wsalachrecepcyjnychhotelurządowegoprzyBelwederskiej,
odbyłosięinteresującespotkanie,któregogospodarzembyłprofesorministerTrzeciakowski,awłaściwym
organizatoremGeorgeSoros.Ściągniętozróżnychstronświatakilkaważnychimądrychosób.Bylitam
międzyinnymiStanleyFischer–ówczesnyprezesBankuIzraela,wcześniejpierwszyzastępcaszefaMiędzy-
narodowegoFunduszuWalutowego,ajeszczewcześniejprofesorMassachusettsInstituteofTechnology,
współautor,zRüdigeremDornbuschem,podręcznikamakroekonomii.ByłnieżyjącyjużprofesorMichael
Bruno,późniejszywiceprezesigłównyekonomistaBankuŚwiatowego,potemtakżeprezesBankuIzraela.
Byłtamtakżeświetnyekonomista,profesorJacobFrenkel,późniejzkoleigłównyekonomistaMFW
,oraz
AlanWalterszekipyMargaretThatcher.ByłiJeffreySachsorazchybateżDavidLipton,obecnieznada-
niaamerykańskiegowiceszefMiędzynarodowegoFunduszuWalutowego.Bylitakżepolscyekonomiści,
zarównozkraju,jakZdzisławSadowskiichybateżWładysławSzymańskiorazJanMujżel,jakizzagranicy
–StanisławGomułkaiStanisławWellisz”(Kołodko2014,s.94).
