Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Ekonomista”2021,nr6
http://www.ekonomista.info.pl
Inmemoriam
719
rekTransformowanychpełniącegoobowiązkipremieraRosjiwdrugiejpołowie
1992r.:HJánosKornaiunderstandsthewaythesocialisteconomyworksbetter
thananybodyelseintheworld.HisEconomicsofShortagewasformeandmy
associatesinRussiaabookofgreatimportance”.
Niewkażdymkrajusocjalistycznymbyłatopracamilewidzianainiewszędzie
zostałaprzetłumaczona.NieukazałasięwRumunii1,bo–wiadomo–wlatach
80.niebyłotamniedoborówłPorosyjskuwyszładopierow1990r.2,wPolsce
zaśwyszłapięćlatwcześniejpodniecoeufemistycznymtytułemNiedobórwgo-
spodarce.TakiezłagodzeniewyrazistejwymowytytułuHEkonomianiedoboru”–
ataprzecieżwedługoficjalniedominującejdoktrynyniepowinnaodnosićsiędo
gospodarkicentralnieplanowanej–naNiedobórwgospodarce,który,oczywiście,
możnabywyeliminować,byłozabiegiemwyprzedzającymewentualnąinterwen-
cjęjakiegośzagorzałegourzędnikacenzuryobawiającegosięniezadowoleniana
szczytachscentralizowanejwładzy3.
TrzeciawielkapracaKornaiapojawiłasięniejakoponiewczasie.Jestzatytuło-
wanaunikatowo,booboksiebiewystępujądwaterminynagminnie–wtedygłów-
nienaZachodzie,obecniepozaChinamiprawiewszędzie–mylonewliteraturze
ekonomicznejiwinnychnaukachspołecznych.W1992r.,kiedytogospodarka
państwowegosocjalizmuprzestawałaistnieć,ukazałasięksiążkazatytułowana
TheSocialistSystem:ThePoliticalEconomyofCommunism(Kornai19924).Ta
pracamanawetwięcejcytowań(ok.5tys.)niżsłynnaEconomicsofShortage(nie-
spełna4,4tys.)5.Intencjonalniemiałtobyćuniwersyteckipodręczniknaamery-
kańskichuniwersytetach,począwszyodHarvardu,naktórychwykładanoEcono-
micsofSocialismnajczęściejpodnazwąEconomicsofCommunism.Wzwiązku
zposocjalistycznątransformacjąustrojową,wkraczaliśmyjużbowiemwnową
epokę,toKornaiowskiedziełoopisująceodchodzącywprzeszłośćustrójostało
sięjakoakademickitraktat,trzeciwjegodoniosłejtrylogiiobecnejnapółkach
każdejporządnejuniwersyteckiejbiblioteki.
1Anti-Equilibrium…zostałoopublikowaneporumuńskuszybko,bojużw1974r.Wtedyjeszczedykta-
torskiezapędyNicolaeCeaușescuijegorepresyjnegoaparatupartyjno-państwowegonienabrałypełnego
impetu.
2Anti-Equilibrium…wogóleniezostałoopublikowanewjęzykurosyjskim.Ukazałsięjedynieprzy-
czynkarskiartykułtraktującyonierównowadze(Kornai1972).
3
WpodobnymkontekściewcześniejzetknąłemsięzpostulatemredaktoranaczelnegoHGospodarki
Planowej”(terazHGospodarkaNarodowa”),abywtytuleartykułuocyklicznościwzrostuwsocjalizmie(tylko
wtytule,bowtreścijużnie)uniknąćokreśleniaHcyklewzrostu”izamienićjenaHfazy”(Kołodko1979),aby
niedrażnićwładzywokresieprzecieżHharmonijnegorozwoju”.
4
WtymdzieleKornaiprzywołujetrzymojepracedotyczącereformsystemowychorazpolitykiantyin-
flacyjnejopublikowanenaprzełomiedekadlat80.i90.(Kolodko1989b;1990;Kolodkoiin.1992),przyczym
wprzypadkutejostatniejpozycjipowołujesięnaprzesłanymudwalatawcześniejmanuskryptmonografii.
Jakociekawostkędodam,żezdziwiłamnie,azarazemwzbudziłauznaniewarsztatowarzetelnośćautora,gdy
pisemniezwróciłsięowyrażeniezgodynareprodukcjęjednejztabelzamieszczonejwmoimopracowaniu.
5
Powszechniestosowanamiaraczęstotliwościcytowańliteraturynaukowej,indeksHirscha(h-index),
wynosiwprzypadkupracKornaia63,cooznacza,żeażtylepraccytowanychjestconajmniejtylerazy.In-
dekstendziałaniejakmiaraporuszaniasięwzdłużpłaskiegodystansu,leczjakmiernikwspinaczkinacoraz
wyższeszczyty.
