Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
większychobszarównowoczesnegodyskursu,zdającegosiędeterminować
poszukiwania,eksperymenty,stawianepytaniaorazkonstruowaneodpowiedzi
dotyczącebyciaczłowiekawświecie.
Popierwsze,jesttoobszarbiosfery,czyliżyciawrazzpowłokamipodtrzy-
mującymije,wrazzcałymjegowielowymiarowymekosystemem,którystał
siębardzoważnymzagadnieniemwbadaniachbiologicznych,chemicznych,
geologicznychorazgeograficznych,fizycznych,aprzedewszystkimekologicz-
nych.Pojęciebiosferyjużnaprzełomielat60.i70.odnosiłosięjednaknietylko
donaturalnegootoczeniaZiemi;byłoonoteżinspiracjądlawieluarchitektów,
inżynierówiartystów,którzyposzukiwaliformprzeprojektowywaniarelacji
człowiek-przestrzeńpodwpływemnowychbadańiodkryćoraztworzenia
dlaniejsztucznychśrodowisk.Coważne,wkoncepcjiżycia,októrejpiszę,
zakładającejniemożnośćodłączeniaorganizmuodjegootoczenia,zachwiany
zostałrównieżtradycyjnypodziałnabios(życiemającesens,znaczenie)izoe
(życiebierneinieokreślone)
21
.Tymsamymchodzinietylkoodowartościowanie
zoe,awięcmiędzyinnymirównieżrozmaicierozumianeotoczenia,aleprzede
wszystkimzakwestionowaniemożliwościutrzymaniawnowoczesnościtego
dualizmu.Biosnieistniejebezzoeiodwrotnie,obateobszarypowiązanesąze
sobąnierozłącznie.Wperspektywieludzkiejkonsekwencjajestpodstawowa:
istniejemywrazzotoczeniami,takjakonenaswspółtworzą.Dokonałasięwięc
mutacjaobusfer,którenietylkostanowiąukładykomplementarne.Okazałosię,
żesąniczymdwałańcuchywmodelupodwójnejhelisyDNA,nierozerwalnego
splotutworzącegonowykodżycia.
Podrugie,toobszarnoosfery-czyliróżnychsposobówkonceptualizowania
nowejsytuacji,jakteżrozprzestrzenianiaczłowiekawróżnychdefinicjachoraz
wymiarachotoczenia.Noosfera22toterminpochodzącyodgreckiegonooslub
nous,czyliintelekt,rozsądek,myśl,rozum,aleteżdusza,psyche.Współcześnie
dotyczyonasferypoznaniasprzęgniętegosilniezbadaniamiispekulacjami
naukowymiorazeksperymentamiprojektowymi.Koncepcjenoosfery,które
omawiamwtejpracy,bardzoczęstodotycząteżpozycjonowaniasamegoumysłu
21
Zob.M.Bakke,Bio-transfiguracje.Sztukaiestetykaposthumanizmu,WydawnictwoNaukowe
UAM,Poznań2012.
22TermintenwprowadzonyzostałprzezWładimiraWiernadskiego(zob.rozdz.VII)iroz-
wijanybyłm.in.przezTeilhardadeChardina,JamesaLovelockaiPeteraSloterdijka.
24
