Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ekspertwponowoczesnymspołeczeństwie
Przyczympierwszaznichjestskoncentrowananaszczyciehierarchiispo-
łecznej,drugazaśpozostajerozproszonaiobejmujecałespołeczeństwo(zob.
teżKurczewska,1997,s.111-112).WtymznaczeniuPierreBourdieu(2009)
wprowadziłkategoriękapitałusymbolicznego.Podmiot,któryjestwposiada-
niutegozasobu,zdolnyjestdosprawowaniawładzysymbolicznejzużyciem
przemocysymbolicznej,np.poprzezwytwarzanieefektywnegodyskursuza
pośrednictwemekspertów.Należałobysięodwołaćtakżedokoncepcjidomi-
nującejideologii,którejtwórcyzakładają,żewspołeczeństwachklasowych
klasarządzącakontrolujezarównopowstawanieidei,jakiprodukcjęmate-
rialną.Propagujepozatymzespółspójnychprzekonań,któredominująnad
podporządkowanymiimsystemamiznaczeńorazwkonsekwencjikształtują
świadomośćklasypodporządkowanejwinteresieistniejącegostatusquo.War-
toteżprzywołaćteoriękulturydominującej,któranabieradużegoznaczenia
zwłaszczawspołeczeństwachponowoczesnych,będącychskupiskiemczęsto
odmiennych,niekiedywspółzawodniczącychkulturisubkultur.Wobectego
kulturadominująca,monopolizującmediazapośrednictwemwładzypolitycz-
nejczygospodarczej,jestwstanienarzucićswojewartości,językorazsposoby
zachowaniakulturzelubkulturompodporządkowanym.
Wdzisiejszymzmedializowanymświecieistotnewydajesiękontinuum
obrazów,któreelity-eksperci-powołujądożyciawdyskursiepublicznym,
aktóreskładająsięnaspektrummożliwychsposobówpostrzeganiaprzezod-
biorcówprezentowanejrzeczywistości.Zgodniezteoriąspołecznychrepre-
zentacjiSerge)aMoscoviciego(2001,s.152-153)toonestanowiąuniwersum
wspólnegorepertuaruinterpretacji,wyjaśnień,regułiprocedur,którejednost-
kimogąwykorzystaćwżyciucodziennym,czy-jaktwierdziMarekCzyżewski
(Czyżewski,Kowalski,Piotrowski,1997,s.12-15)-dająnmożliwośćkształ-
towaniawładzysymbolicznejpoprzeznadawaniepublicznejprawomocności
określonymzagadnieniomistanowiskom”
.Kontrolująctreśćdebatypublicznej,
elitysymbolicznesprawująwładzęnadczłonkamispołeczeństwawsferzeoce-
nyrzeczywistości,atymsamymznaczącowpływająnaichzachowania.Kultu-
rowo-normatywnakontrolanaddyskursempublicznymodbywasięnadwóch
poziomach:
−wywieraniawpływunapoglądyizachowaniaobywateliprzeztworzenie
hierarchiiważnościspraw;
−tworzeniakryteriówichocen(Trutkowski,2006,s.186).
Kryteriateniemająuniwersalnegocharakteru,wzwiązkuzczymzadaniem
elitjeststworzenie,uwiarygodnienieinadaniestatusuoczywistościwłasnym
kategoriom,którepozwoląnakształtowaniepożądanejświadomościodbior-
cówprzekazów.Różne,częstowewnętrzniesprzecznetreści,któreelitysymbo-
licznegenerująnapoziomiedyskursupublicznego,nasuwająpytanie,czyświat
elittorzeczywistośćodmienniekształtowanaprzezrozmaitedoświadczenia
nieprzekładalnenakategorienmilczącejwiększości”
,czyteżrzeczywistośćta
23
