Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych

Małgorzata Domiter

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-7011-890-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

472

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Domiter, Małgorzata. Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych. Red. . Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2008, 472 s. ISBN 978-83-7011-890-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Domiter, M.

T1 Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

PP Wrocław

YR 2008

SN 978-83-7011-890-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 63039, author = "Domiter, Małgorzata", editor = "", title = "Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", year = "2008", address = "Wrocław", isbn = "978-83-7011-890-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Domiter, Małgorzata

ED -

TI - Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

CY - Wrocław

PY - 2008

SN - 978-83-7011-890-7

ER -

Netografia (standard APA):

Domiter, Małgorzata. Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych [baza danych online] Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2008 [dostęp: 16 06 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/eksport-w-doktrynie-i-polityce-gospodarczej-na-tle-procesow-malgorzata-domiter-63039.

handel zagraniczny, eksport, integracja europejska, strategia proeksportowa, GATT, WTO, polityka handlowa

Punktem wyjścia rozważań autorki jest stwierdzenie, że podstawową przyczynę braku sukcesu eksportowego stanowi zbyt mała świadomość roli, jaką eksport odgrywa we współczesnych gospodarkach. Jest to związane z tradycyjnym pojmowaniem roli eksportu ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7011-890-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

472

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp8
Rozdział 1. Miejsce handlu zagranicznego w polityce gospodarczej w świetle teorii wymiany międzynarodowej18
1.1. Przegląd pojęć definicyjnych związanych z polityką handlową18
1.1.1. Polityka gospodarcza w ujęciu makroekonomicznym18
1.1.2. Zagraniczna polityka gospodarcza19
1.1.3. Polityka handlowa22
1.2. Przegląd doktryn i teorii wymiany międzynarodowej jako teoretycznej podstawy kszałtowania założeń polityki handlowej23
1.2.1. Doktryna słusznej ceny23
1.2.2. Merkantylizm – usystematyzowana teoria protekcjonizmu23
1.2.3. Klasyczne teorie wymiany – rozwój teorii wolnego handlu24
1.2.4. Poklasyczne teorie wymiany międzynarodowej26
1.3. Modele polityki handlowej32
1.3.1. Wolny handel a protekcjonizm32
1.3.2. Założenia współczesnej polityki handlowej34
1.3.3. Strategiczna polityka handlowa36
1.4. Polityka proeksportowa i antyimportowa – założenia i cele38
1.4.1. Eksport i import w świetle teorii wolnego handlu i teorii protekcjonistycznych38
1.4.2. Polityka proeksportowa w świetle teorii wolnego handlu i protekcjonizmu45
1.5. Modelowe założenia polityki proeksportowej48
1.5.1. Liberalna a dirigistyczna strategia proeksportowa50
1.5.2. Proeksportowa opcja rozwoju w ,,nowej” teorii handlu50
Rozdział 2. Strategia proeksportowa jako czynnik rozwoju gospodarczego54
2.1. Handel zagraniczny jako czynnik wzrostu gospodarczego54
2.1.1. Efektywność gospodarowania jako efekt specjalizacji międzynarodowej56
2.1.2. Strategie rozwoju gospodarczego opartego na handlu zagranicznym – strategia proeksportowa a antyimportowa59
2.1.3. Handel zagraniczny jako czynnik stabilizacji koniunktury gospodarczej62
2.2. Polityka handlu zagranicznego a polityka proeksportowa w kształtowaniu rozwoju64
2.2.1. Definicje i pojęcia wstępne64
2.2.2. Polityka proeksportowa w perspektywie konkurencyjności międzynarodowej gospodarki68
2.2.3. Polityka proeksportowa a proeksportowa strategia rozwoju70
2.2.3.1. Makrostrukturalne ujęcie polityki i strategii proeksportowej70
2.2.3.2. Polityka i strategia proeksportowa w świetle teorii zniekształceń72
2.3. Uwarunkowania gospodarcze w realizacji strategii proeksportowej76
2.3.1. Modelowe założenia proeksportowego rozwoju82
2.3.1.1. Liberalny model proeksportowej opcji rozwoju83
2.3.1.2. Interwencjonistyczny model strategii proeksportowej84
2.4. Narzędzia polityki handlowej86
2.4.1. Podstawy terminologiczne i klasyfikacyjne instrumentarium polityki handlowej86
2.4.2. Wykorzystanie instrumentów polityki handlowej w świetle założeń modelu polityki handlowej89
2.4.3. Argumenty na rzecz stosowania narzędzi polityki handlowej94
2.5. Wpływ narzędzi polityki handlowej na wzrost gospodarczy i stabilizację koniunktury100
2.5.1. Kurs walutowy100
2.5.2. Polityka taryfowa103
2.5.3. Pozataryfowe środki polityki handlu zagranicznego107
2.5.3.1. Kontyngenty przywozowe i wywozowe108
2.5.3.2. Podatki pośrednie109
2.5.3.3. Subwencje eksportowe109
Rozdział 3. Miejsce i funkcje GATT/WTO w kształtowaniu światowego systemu handlu i polityki handlowej112
3.1. Znaczenie GATT/WTO dla procesu liberalizacji wymiany112
3.2. Zasady GATT/WTO i ich znaczenie dla kształtowania międzynarodowej polityki handlowej. Eksport w świetle zasad GATT/WTO117
3.2.1. Brak dyskryminacji117
3.2.1.1. Klauzula największego uprzywilejowania (KNU)118
3.2.1.2. Indywidualne i generalne odstępstwa od KNU119
3.2.2. Zasada równości121
3.2.3. Wzajemność122
3.2.2.1. Wolny handel a traktowanie narodowe122
3.2.4. Egzekwowanie zobowiązań123
3.2.5. Zasada przejrzystości124
3.2.6. Zasada „zaworów bezpieczeństwa"124
3.2.7. Relacje GATT/WTO z otoczeniem126
3.3. Narzędzia polityki handlowej w świetle regulacji GATT/WTO127
3.3.1. Cła, parapodatki i podatki pośrednie128
3.3.1.1. Cła a reguły GATT/WTO128
3.3.1.2. Pozostałe opłaty i obciążenia importowe132
3.3.1.3. Eskalacja taryf132
3.3.1.4. Znaczenie polityki celnej WTO dla handlu międzynarodowego i eksportu oraz dynamiki zmian handlu międzynarodowego i dochodów światowych133
3.3.2. Subsydia i ich znaczenie dla eksporterów135
3.3.2.1. Postanowienia GATT i WTO dotyczące subsydiów – podobieństwa i różnice137
3.3.3. Dumping146
3.3.3.1. Postępowanie antydumpingowe w GATT/WTO148
3.3.4. Ograniczenia ilościowe w imporcie155
3.3.4.1. Stanowisko GATT/WTO wobec ograniczeń ilościowych w imporcie159
3.4. GATT/WTO jako forum kształtowania międzynarodowej wymiany handlowej ze szczególnym uwzględnieniem procesu intensyfikacji eksportu161
Rozdział 4. Integracja europejska – przesłanki teoretyczne i znaczenie dla kształtowania polityki handlowej171
4.1. Teoria integracji regionalnej171
4.2. Zakres, dynamika i zasięg integracji europejskiej w ujęciu traktatowym183
4.2.1. Traktat rzymski183
4.2.2. Jednolity Akt Europejski186
4.2.3. Traktat z Maastricht187
4.2.4. Traktat amsterdamski188
4.2.5. Traktat nicejski189
4.3. Unia Europejska w świetle zasad GATT/WTO191
4.4. Mechanizm wspólnotowej polityki zagranicznej194
4.4.1. Podstawy traktatowe wspólnotowej polityki zagranicznej199
4.4.2. System decyzyjny200
4.4.3. Instrumenty wspólnotowej polityki zagranicznej202
4.5. Polityka handlowa we wspólnotowej polityce zagranicznej204
4.5.1. Polityka handlowa – ujęcie definicyjne i traktatowe204
4.5.2. Narzędzia polityki handlowej WE209
4.5.3. Polityka eksportowa Wspólnoty – instrumenty i tendencje223
Rozdział 5. Długofalowe tendencje w polskim handlu zagranicznym i ewolucja polityki handlowej228
5.1. Wprowadzenie228
5.2. Handel zagraniczny w koncepcji gospodarczej Polski Ludowej229
5.2.1. Wpływ ZSRR na politykę handlową Polski230
5.2.2. Plan trzyletni (1947-1949)231
5.2.3. Plan sześcioletni (1950-1955)232
5.2.4. Reforma ekonomiczna (1956-1958)234
5.2.5. Industrializacja Polski (1959-1970)235
5.2.6. Handel zagraniczny Polski przed transformacją systemu gospodarczego236
5.3. Handel zagraniczny w okresie transformacji systemowej w Polsce244
5.3.1. I etap transformacji (1990-1994)244
5.3.2. Rezultaty I etapu reformy handlu zagranicznego w sferze realnej251
5.3.3. II etap reformy handlu zagranicznego259
5.4. Handel zagraniczny we wzroście gospodarczym Polski265
5.4.1. Makroekonomiczne zależności między handlem zagranicznym a gospodarką271
5.4.1.1. Wartość dodana przedsiębiorstw eksportujących271
5.4.1.2. Relacja zmian struktury towarowej handlu zagranicznego do struktury towarowej produkcji272
5.4.1.3. Wskaźniki umiędzynarodowienia produkcji i konkurencyjności międzynarodowej273
5.4.1.4. Eksport netto a wzrost gospodarczy275
5.5. Stabilizacyjne funkcje narzędzi polityki handlowej i ich wykorzystanie w procesie transformacji systemowej277
5.5.1. Narzędzia taryfowe277
5.5.2. Narzędzia pozataryfowe279
Rozdział 6. Polityka proeksportowa Polski284
6.1. Systemowe i gospodarcze uwarunkowania polskiej polityki proeksportowej284
6.1.1. Strategie eksportu a reorientacja rynkowa gospodarki polskiej przed transformacją gospodarki – wnioski z badania optymalnych strategii eksportu290
6.1.1.1. Metoda elementarnych połączeń290
6.1.1.2. Metoda czynników wytwórczych (obfitych zasobów)292
6.1.1.3. Metoda przewagi narastającej293
6.1.2. Wpływ strategii eksportowych wykorzystujących import na restrukturyzację polskiego handlu zagranicznego w drodze do transformacji gospodarki296
6.1.2.1. Udziały w rynku296
6.1.2.2. Wartość jednostkowa eksportu300
6.1.2.3. Wskaźniki wyrażane w cenach stałych301
6.1.2.4. Reorientacja rynkowa303
6.1.2.5. Reasumpcja304
6.2. Narzędzia polskiej polityki proeksportowej305
6.2.1. Instrumenty finansowe305
6.2.1.1. System oficjalnego wsparcia kredytów eksportowych w Polsce306
6.2.1.2. Ubezpieczenia i gwarancje kredytów eksportowych308
6.2.1.3. Pomoc wiązana administrowana przez Ministerstwo Finansów309
6.2.1.4. Działania wspierające internalizację czynną firm polskich w świetle regulacji międzynarodowych311
6.2.2. Wsparcie informacyjno-promocyjne316
6.2.3. Ogólna ocena instrumentów wsparcia i promocji eksportu319
6.2.4. Działania traktatowe323
6.2.5. Perspektywy rozwoju systemu wspierania i promocji eksportu w Polsce323
6.3. Polityka proeksportowa a interwencjonizm państwowy328
6.3.1. Polityka proeksportowa jako odmiana aktywnej polityki handlowej państwa328
6.3.2. Interwencjonizm w świetle doświadczeń międzynarodowych332
6.3.2.1. Rola państwa w kształtowaniu polityki proeksportowej – doświadczenia krajów typu late-comers. Wnioski dla Polski334
6.4. Proeksportowa restrukturyzacja krajów transformujących się. Wnioski dla Polski341
6.4.1. Dylematy wyboru wariantu strategii proeksportowej342
6.4.2. Wpływ strategii spłaty zadłużenia na kształtowanie podstaw polityki proeksportowej i restrukturyzacyjnej349
Rozdział 7. Międzynarodowa koordynacja polityki handlowej i jej znaczenie dla Polski360
7.1. Teoria i mechanizmy międzynarodowej polityki handlowej360
7.2. Instytucjonalne powiązania Polski z gospodarką światową362
7.2.1. Stosunki Polski z międzynarodowymi instytucjami finansowymi363
7.2.1.1. Międzynarodowy Fundusz Walutowy364
7.2.1.2. Bank Światowy368
7.2.1.3. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju370
7.2.1.4. Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC)371
7.2.1.5. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)372
7.2.2. OECD – struktura, funkcje, znaczenie dla polskiej polityki handlowej i eksportowej374
7.2.2.1. Wkład OECD w liberalizację handlu światowego376
7.2.2.2. Wpływ OECD na przebieg i efekty Rundy Urugwajskiej378
7.2.2.3. Znaczenie członkostwa w OECD dla polskiej polityki handlowej i proeksportowej. Polska w ocenie OECD379
7.2.2.4. Wpływ członkostwa Polski w OECD na jej politykę proeksportową384
7.2.3. Powiązania Polski z GATT/WTO i ich wpływ na polską politykę handlową387
7.2.3.1. Członkostwo stowarzyszone389
7.2.3.2. Pełne członkostwo Polski w GATT392
7.2.4. Reasumpcja396
7.3. Procesy integracyjne i ich wpływ na polską politykę handlową i proeksportową399
7.3.1. Znaczenie integracji handlowej dla współczesnej gospodarki światowej399
7.3.2. Umowy integracyjne Polski401
7.3.3. Skutki integracji dla polskiej polityki i wymiany handlowej406
7.3.3.1. Znaczenie rozszerzenia dla wymiany krajów wstępujących (Polski) i UE407
7.3.3.2. Efekty kreacji i przesunięcia jako skutki rozszerzenia410
7.3.3.3. Skutki przyjęcia przez Polskę wspólnej polityki handlowej418
7.4. Reasumpcja432
Zakończenie436
Literatura450
Spis rysunków470
Spis tabel470
Summary472

1.Miejscehandluzagranicznegowpolitycegospodarczej...

cepcjileżądwieteorie:teoriawyborupublicznegoJ.BuchananaiG.Tullocka

[Buchanan,Tullock1962]orazteoriaszukaniarentA.O.Krueger[Krueger1974].

Teoriawyborupublicznegojestpodstawązałożeniaoistnieniurynkupoli-

tycznego,któregopodmiotydziałająnarynkuekonomicznymnazasadzienaj-

większejkorzyści,narzeczproducentówikonsumentów.Ponieważdostępdo

informacjinarynkupolitycznymjestograniczonyorazistniejeniemożnośćwyra-

żaniawszystkichpreferencjiwyborczych,oznaczato,żeistniejąnanimwarunki

konkurencjiniedoskonałej.Wcelumaksymalizowaniakorzyściwłasnejnatym

rynkupodmiotyindywidualnepróbująwchodzićwformalnelubnieformalnegru-

pyinteresów(lobby).

Teoriaszukaniarentzwracauwagęnapsychologicznąskłonnośćdoudziału

wspecyficznychrentach,jakiepowstająwwynikudziałaniainstytucjipublicz-

nych.Opodziałtychrenttoczysięwalkamiędzygrupamiinteresówlublobbingu.

Interwencjepubliczne,będąceźródłemkonkurencyjnegoszukaniarent,dotyczą

różnychsferdziałalnościgospodarczej.Szczególnemiejscemawtymzakresie

politykahandlowa.Realizujeonabowiemmniejlubbardziejprotekcjonistyczną

strategię,tworzącmożliwośćuczestniczeniawrentachzprotekcji.Charakterrynku

politycznegodanegokrajudecydujeotym,jakijestpopytnaprotekcjęijak

przebiegaprocesszukaniarent:tworzenielobbynarzeczprotekcjiimportowej,

domaganiesięwyższychcełlubograniczeńilościowych,subwencjieksportowych,

odpowiedniegodlagrupyinteresupodziałukwotilościowychwimporcie,eks-

porcielublicencji.Popytnaprotekcjęzwyklejestwiększywgałęziach,naktóre

silnieoddziałujekonkurencjamiędzynarodowa.Popytnaprotekcjęwtychgałę-

ziachnajczęściejzgłaszają:

–producencikrajowi,którymwysokiecłaimportowe(najlepiejzaporowe)gwa-

rantująprzychodywyższeodnormalnych,

–importerzylegalni,którzydziękisystemowiograniczeńilościowychkonkurują

oprzydziałlicencjiimportowych,

–importerzynielegalni,dlaktórychwysokiecłaikontyngentysąźródłemspe-

cyficznychrentzwiązanychzprzemytemdóbr,wdrodzeomijaniabarier

iopłatimportowych[Zielińska-Głębocka1998,s.192-195].

Teoriapolitykihandlowejpróbujeokreślićstopieńistotnościargumentówna

rzeczprotekcjonizmu(zob.tab.1.1)[Rynarzewski2005,s.27-50].Jesttootyle

ważne,żewwynikudokonującejsięliberalizacjihandluświatowegowiele

argumentów,uważanychwcześniejzaistotne,tracinaznaczeniu.Naprzykład

argumentStolpera–Samuelsonatracinaznaczeniuzwłaszczawtychsektorach,w

którychdominujewymianawewnątrzgałęziowa.Ponadtozasadnośćwieluargu-

mentównarzeczprotekcjonizmuzostałazakwestionowanaprzezteorięrozwią-

zanianajlepszegoidrugiegoponajlepszym.Teoriatabowiemproponujezastępo-

wanieinterwencjihandlowychnarzędziamiwewnętrznymiwszędzietam,gdzie

jesttomożliweigdziepowodujemniejszeskutkiuboczne.

Brak wyników

Eksport w doktrynie i polityce gospodarczej na tle procesów liberalizacyjnych i integracyjnych

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra