Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwprowadzające
27
procedurycywilnejwwiększejmierzeopierałysięnadziedzictwieprawnym
poszczególnychkantonówniżnaprawiefrancuskimalboniemieckim44.
Doskonałymprzykłademposzukiwańrozwiązańkompromisowychwzakre‑
sieuwzględnieniaelementówprywatnychipublicznychwprocesiecywilnym,
wkontekścieinteresówniekiedysobieprzeciwstawnych,byłypracesekcjipo‑
stępowaniacywilnegoKomisjiKodyfikacyjnejDrugiejRzeczypospolitej.Wed-
lezałożeńtwórcówpierwszegopolskiegokodeksupostępowaniacywilnego,
procescywilnymiałzapewnićosiągnięcieszybkiego,taniegoisprawiedliwego
orzecznictwa,aochronaprawnapowinnabyłabyćdlawszystkich-nietylko
formalnie,alerównieżiwpraktyce-jednakowa:nMyśltaodpowiadapoczu‑
ciusprawiedliwości,abysłabszemu,azwłaszczamniejsilnemuekonomicznie,
przyjśćwpomoc,wyrównującróżnicęmiędzysilniejszymiisłabszymi.Prądy
socjalno-polityczne,występującewobronieklasuboższych,powinny,jakgdyby
złotanić,przechodzićinstytucjeprocedurycywilnej”45.
Ewolucyjnemuposzerzaniuzakresuaktywnościsędziegowprocesiecy‑
wilnym-izarazemtendencjiuwzględnianiawwiększejmierzeelementów
publicznych,byndostępdosędziegostałsięmniejuciążliwy,tokprocesu
mniejpowolnyisędzialepiejpoinformowany”46-poddałasię,chociażstosun‑
kowopóźno,konserwatywnawswymliberalizmieFrancja47.Podczasgdyna
pierwszymfrancuskimkodeksieprocedurycywilnejwzorowalisięzarówno
44P.ObERHAMMER,T.DOMEJ,Germany,Switzerland,Austria…,s.125.
45F.K.FIERICH,[w:]KomisjaKodyfikacyjnaRzeczypospolitejPolskiej.Działogólny,
T.I,z.1,s.38.
46Wuzasadnieniupierwszegoprojektunowegofrancuskiegokodeksupostępowaniacy‑
wilnegozasadniczecelereformysformułowanonastępująco:nIch[Komisji-A.S.R.]praca
jestrezultatemgłębokiegostudium,którenieograniczałosiędoorzecznictwawypracowa‑
negonapodstawiejużbardzoprzestarzałegokodeksu[…].Ichosiągnięciembyłoto,żebez
zburzeniastaregogmachubyłomożliwezmienićjegowewnętrzneurządzenie,wprowadzić
doniegopowietrzetegowiekuwtensposób,żeodbywającsięnadalwzwykłychramach
wypróbowanychprzezpokoleniapraktyków,dostępdosędziegostałsięmniejuciążliwy,
tokprocesumniejpowolnyisędzialepiejpoinformowany.Tezasadniczecelepraktyczne
ożywiająprojektnowegokodeksupostępowaniacywilnego.Nawetdziełoniedoskonałe,
którewtychczasachmożesiępochwalićtakimikoncepcjami,jestwartościowe”.Tekst
projektufrancuskiegokodeksupostępowaniacywilnego(1954)zuzasadnieniempochodzi
zzespołuaktMinisterstwaSprawiedliwości,dotyczącychprackodyfikacyjnychnadkodek‑
sempostępowaniacywilnegoPRL.AAN,MS,sygn.2228,k.33-35.Projektfrancuskiego
kodeksupostępowaniacywilnegoz1954r.byłpierwsząpróbąreformy,którejkońcowy
etapprzypadałjużnalata1971-1975.A.WIJFFELS,FrenchCivilProcedure(1806-1975),
[w:]EuropeanTraditionsinCivilProcedure…,s.42-44.
47Zmianyustrojowewprowadzonekonstytucjąz28września1958r.,wzmacniające
władzęwykonawczą,miaływpływnaprzyspieszeniereformyfrancuskiejprocedurycy‑
wilnej-noweledoprocedurycywilnejprzeduchwaleniemnowegokodeksuwprowadzane
byłynamocyrządowychdekretówzmocąustawy.C.HvanRHEE,Introduction…,s.15;
M.KLEMENTOWSKI,Powszechnahistoriaustroju…,s.704-710.
