Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Linieświata
29
Dopierow1912r.zorientowałsię,żerachunektensorowyigeometriaRiemanna
sąkluczowedlasformułowaniaogólnejteoriiwzględnościidoceniłdoniosłość
dokonańMinkowskiego,któryniestetyjużwtymczasienieżył.
PełnąiścisłądefinicjęczasoprzestrzeniMinkowskiegojakomatematycznego
modelufizycznejczasoprzestrzenibędziemykonstruowaćetapami.
1.4.Linieświata
Zdarzenieelementarnejestreprezentowaneprzezpunktwczasoprzestrzeni.
Każdeciałoookreślonychrozmiarachmaciągłąwczasieiprzestrzenisekwen-
cjęzdarzeńtworzącychjegocałąhistorię,przeszłąiprzyszłą.Jesttofakt
empiryczny.Ciałapunktowe:idealnypunktmaterialnyorazniektórecząstki
elementarnetakiejakelektrony,miony,taonyineutrina,zakreślająwcza-
soprzestrzeniciągłąkrzywą(zbiórjednowymiarowy)—linięświata.Ciała
jednowymiarowe,np.idealnestruny,zakreślająwczasoprzestrzenipowierzchnię
2-wymiarową—wstęgęświata.Obiektydwuwymiarowe(doskonalecienkie
membrany)mająhistoriębędącązbioremtrójwymiarowym.Wkońcuzwykłe
bryłytrójwymiarowewycinająwczasoprzestrzeniczterowymiarowetunele
świata
10
.Tehistoriesązdefiniowanegeometrycznie,aichopisanalityczny
wymagaużyciaukładuodniesienia.
1.5.Układyodniesienia
Pomiarwszelkichwielkościfizycznych,poczynającodlokalizacjiczasoprze-
strzennejbadanegozjawiska,jestzawszewykonywanywpewnymukładzie
odniesienia,gdyżkażdaaparaturapomiarowajestustawionawjakimśukła-
dzieodniesieniaizwyklewtymukładzietozjawiskojestopisywane.Układ
odniesieniajestniezbędnymelementemnaukowegobadaniaiopisywaniaświata.
Naogółwynikpomiaruzależyodukładu,wktórymjestwykonywany;istnieją
teżwielkościfizyczne,którychwartośćniezależyodwyboruukładu,wktórym
sąmierzone,np.ładunekelektrycznyiwymiarprzestrzenifizycznej.Układ
odniesieniajestkoniecznydlafizykijakonaszegoopisuświata,natomiastsama
materianiepotrzebujegoirządząceniąprawafizykisądlaniejwewnętrzne
iniemusiichartykułowaćzajegopomocą.
WdynamiczniezakrzywionejczasoprzestrzeniOTWkonstrukcjaukładu
odniesienianapotykarozmaitetrudnościkonceptualneitechniczne,natomiast
wobrębieSTWsytuacjajestdośćjednoznaczna.
DEFINICJA1.2.Układodniesieniawpłaskiejczasoprzestrzenito
sztywnakratownica(sieć)prętówrozciągającasięwcałejnieskończonejprze-
10Tenterminniejestpowszechnieprzyjęty.
