Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
YukioMishima
PO:Jakobecnieocenianajestpróbaprzewrotu?Iczymawpływnaod-
biórjegotwórczości?
BKHC:Jesttowjakiśsposóbwidoczne.Mishimapisałowszystkim,wróżnychpis-
machiwydawnictwach,ato,copisał,byłozawszemądre.Tonieulegawątpliwości,
aletenjegonacjonalizmjestjakąśplamą,trudnopowiedzieć,żeplamąnahonorze,
alenapewnowieluosobomprzeszkadza.Jeślichodziobadaniaakademickie,
żadneliczącesięuniwersytetywJaponiiniepozwalająnapracęnadtwórczością
pisarza,odktóregośmierciminęłomniejniżpięćdziesiątlat.Tenczasjestbardzo
ważny,bopozwalanabardziejobiektywnespojrzenie.Choćostatniomówisięjuż
otrzydziestulatach…KiedypojechałamdoJaponiiwlatach90.,niebyłonikogo,
pozaTakashimInouewTokioidwomaczytrzemabadaczamiwinnychczęściach
kraju,którzyzajmowalibysięMishimąwogólejakotematembadawczym.Dlawie-
luMishimanadaljestkojarzonyześrodowiskiemprawicowym.Atośrodowisko
bardzogłośnomówiinaświetlawszystko,cozwiązanezMishimąodstronypra-
wicowej,iprzypisujegosobie.Stałsięczymśwrodzajutwarzytegośrodowiska.
Równieżdlarządu,władz,rodzinycesarskiejMishimajestkimświelkim,niezwyk-
leważnym.Jestkimś,kimkręgiprawicowe,procesarskie,szczycąsię.Towszystko
więc,cojestlewicą,raczejniechcemiećznimdoczynienia.Niemówię,żedo-
tykatobadaczy,turaczejwchodząwgręsprawyciekawościnaukowejalbosprawy
bliskości,utożsamianiasięosobowościowego.Mishimapowszechniejestdoceniany
jakowielkipisarz,wszyscyJapończycywiedząotym,żejestpisarzemtłumaczo-
nym,zwłaszczanaangielski,todlanichbardzoważne.Sąteżtacy,którzykupują
DziełazebraneMishimy,wszystkieczterdzieścikilkatomów,bytestałynapółce.
Botojestktoświelki.Nawetjeślinieczytają,tokupują.Ibardzowielusięnanie-
gopowołuje…Jestteżważny,bobyłkandydatemdoNagrodyNobla.Bardzona
niączekał,aleostateczniejegoprzyjaciel,KawabataYasunari,zabrałmująw1964
roku.GdyMishimasięotymdowiedział,odrazupojechałmupogratulować.Kawa-
batabyłjegomentoremiwmłodościwprowadzałgowżycieliterackie…Zdrugiej
stronywielupamiętaMishimęprzedewszystkimjeszczezwiadomościwgazetach
japońskich.Pamiętajązdjęciejegoodciętejgłowy.Widząwnimtylkoczłowieka,
któryzrobiłcośkompletnienieztegoświata.Mamwrażenie,żedlaZachodubyłoto
bardziejzrozumiałeniżdlaJapończyków.Japoniaw1970rokubyłakrajem,gdzie
zaczynałasięprosperita,byłaogromnienowoczesna.AledlaEuropyJaponiato
nadalbyłsamurajigejsza…Dlanaswięctobyłobardziejnormalne,żektośwJa-
ponii,nawetznanypisarz,popełniłsamobójstwo,samobójstwopoprzezrozcięcie
brzucha.AJapończycywręczwstydzilisiętego,botoodsyłałodoJaponiiczasów
feudalnych,dotego,oczymchcielizapomnieć.
PO:TychsamobójstwpisarzymieliwXXwiekuniemało…
BKHC:Tak,toprawda,byłoichwiele.Życieodebralisobiemiędzyinnymitacy
wielcypisarze,jakAkutagawaRyūnosuke,DazaiOsamu,ajużpośmierciMishimy,
w1972rokusamKawabataYasunari.Aleniebyłytośmierciprzezseppuku.Wszyscy
onirozstalisięzżyciemwsposóbbardziejlubmniejkonwencjonalnyniżśmierć
przezseppuku.Europaniedokońcazdawałasobiesprawę,naczymtopolega:na
rozcięciuwpełniświadomościbrzuchaiwypłynięciuwnętrzności.Opróczstrasz-
liwegobólu,wizualnie,tojestokropne.Ijeszczenależyprzyjąćtakąpozycjęciała,
żebyspaśćnajlepiejdoprzodu,byukryćto,coBnieładne”.Apozatymjeszczektoś
musiałściąćgłowęitęgłowęładnieustawić,żebydobrzewyglądała.Trzebamieć
ostrymiecziten,któryścina,kaishaku,musimiećdobrąrękę.Awiemy,żeuMi-
14(4/2015)
