Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
YukioMishima
Wtymprzypadkuuczuciezazdrościmężatkijestjużbezznaczenia.Sednemtej
scenyjestraczejerotycznaprzyjemność,jakiejdoznajewobjęciachmężczyznyna
jachcie.Mishimadokonałwięcprzesunięciapunktuciężkościtematuzzazdrości
naerotykę.
Wtensposóbpisarz,biorącnawarsztatnajbardziejreprezentatywnedzieło
japońskiejklasyki,Genjimonogatari,niepowtórzyłpoprostujegotreści,aledo-
konałtwórczejadaptacji,wprowadzającświeżespojrzenienaporuszanytamtemat,
uwspółcześniającrealia,dziękiczemuprzyciągnąłuwagęświata.Jegotalentsprawił,
żestwarzającwrażenie,żeodrzucatradycję,nieodrzuciłjejdokońca,astarającsię
nadaćswoimdziałomformęzachodnią,przemówiłdoserclicznychJapończyków,
zapatrzonychwtęodległąimkulturę.Tojedenzgłównychpowodów,dlaktórych
Mishimabyłczytanyipodziwiany.Możnapowiedzieć,żebyłdlaJapończyków,któ-
rzypróbowaliotrząsnąćsięposzokuspowodowanymklęskąwojennąiżyćnor-
malnie,wzoremczłowieka,zktóregonależybraćprzykład.
2.Rok2010.W40rocznicęśmiercipisarza–Złotapagoda
Jednakwroku1970,kiedyJaponiadziękiszybkiemuwzrostowigospodarczemu
stałasiędrugimpoAmerycemocarstwemekonomicznymnaświecie,osiągając,
choćmożeniedokońcazadowalający,sukcesnapoluwesternizacjiimodernizacji,
Mishimapostanawiazakończyćżycie.Upodstawtejdecyzjileżałrozłammiędzy
pisarzemazwykłymiJapończykami.GdybyuznaćczynMishimy,którypoświęcił
życiewimięodnowyspecyficzniejapońskiejkultury,zcesarzemwjejcentrum,za
odrzuceniewartościnowoczesnychczyzachodnich,tologicznewydajesię,żeod-
rzuciłontymsamympowojennądrogęJaponii,któradziękiszybkiemuwzrostowi
gospodarczemustałasięreprezentatywnymczłonkiempaństwZachodu.Jednakże,
dlazwykłychJapończykówbyłotoniedoprzyjęcia.Dlawieluwcześniejszychwiel-
bicielipisarstwaMishimy,stałsięonniemodnym,głupimromantykiem.
SamobójstwoMishimybyłowielkimszokiem,powstał,tofakt,wielkiboomna
twórczośćpisarza,wydawanojegoksiążki,wystawianosztuki,organizowanoróż-
norakiewydarzenia,jednakżeażdo30rocznicyjegośmiercistosunekdopisarza
zawierałpewienrodzajrezerwy,niechęci.Itoprzeszkadzało,byuznaćnieżyjącego
jużMishimęzaczłowiekanaszychczasów,jednegoznas.
Okołoroku2000sytuacjawJaponiiuległazmianie.Prawdęmówiąc,jużwla-
tach90.ubiegłegostulecia,kiedypękłajapońskabańkaekonomiczna,kiedysekta
Aumdokonałazamachów,jasnebyło,żezmianysąnieuniknione,jednakwieluJa-
pończyków,którzywierzyliświęciewmitsukcesupowojennejJaponii,niechciało
przyjąćtegodowiadomości.Nagaprawdapojawiłasięimprzedoczamiporazpierw-
szy11marca2011roku,kiedytomiałomiejscewielkietrzęsienieziemiwewscho-
dniejJaponii,aponimkatastrofawelektrownijądrowejFukushima.Cosympto-
matyczne,elektrowniatazostałazbudowanawokresieszybkiegowzrostugospo-
darczegoiuruchomionawmarcu1971roku,następnegorokuposamobójstwie
Mishimy.Katastrofajądrowazmusiłanasdogłębokiejrefleksji,czyszybkiwzrost
gospodarczy,prosperitypowojennejJaponii,niebyłylitylkoiluzją,fatamorganą,
czyprzypadkiemto,conazywaliśmyrzeczywistością,niebyłopustynią.
AczyMishimaniemówiłtegoodsamegopoczątku?
Erotyzm,któryprzejawiasięwobrazieobejmującychsięnajachcieHikarie-
goiRokujōwPaniAoi,toczystailuzja.PoopuszczeniukurtynyHikarizostaje
wprowadzonyprzezżyjącegoduchaRokujōwstanprzejściowy,któryniejestani
życiem,aniśmiercią.PrzypominatoLatającegoHolendra,któremuodmówiono
14(4/2015)
