Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Okonkretnościsłowa
ZErnestemBryllemrozmawiaPawełOrzeł
StanisławPiętak
PawełOrzeł:PanieErneście,otrzymałpanNagrodęLiterackąim.Sta-
nisławaPiętakaw1968rokuzatompoezjiMazowsze.Byłtoczwarty
rokwręczanianagrody.Czymógłbypanpowiedzieć,czymbyłatanagro-
dawtedy?
ErnestBryll:Wiepan,byłatonagroda,którasięliczyła.Możeniedawałatakiego
nagłośnieniawielkiego,możebyłyinne.Aleonaliczyłasięzparuwzględów.Była
dawanaprzeznajbardziej-powiedziałbym-wtamtymczasieciekawekręgisku-
pionewokółludowców,wokółZSL.Abyłonwtedywjednymzeswoichnajlepszych
okresów,wsensiemecenatukulturalnego.Wydajemisię,żeniemającżadnych
szansnazaistnieniestrictepolityczne,boludziotalentachpolitycznychnatych-
miastprzechwytywałaPZPR,znaleźlipewiensposóbnaistnienie.Otóżpostawili
naedukacjęikulturę.Byłtoczasratowaniabliskichwyginięciauniwersytetów
ludowych.Byłtoczastakiegopomysłu,żetrzebamłodzieżwiejską,prowincjonal-
ną,małomiasteczkowąedukować.Okazałosiętowogólebardzociekawe,bomyśmy
ichuczyli-jasamteżuczyłem-mówić,argumentować,wypowiadaćsię.Itacywy-
chowankowiebylipotempostrachemróżnegorodzajuurzędników,którzyprzy-
jeżdżali,mówilicośiuważali,żewieśmusiichsłuchać.Atutajnaglespotykalisię
zargumentacją,zmówieniemlepszym,niżsądzili.Tobyłoważne,botworzyłoto
poczucieobywatelskie,naktórepocichuchybaczęśćludowcówpostawiła.Dotego
byłypisma,międzyinnymidawnaBOrka”,potemBTygodnikkulturalny”.Byłateż
wspaniałaseriapoetycka,obejmującanietylkopolskich,aleizagranicznychpoetów,
LudowejSpółdzielniWydawniczej.Jawiem,żewkażdymdomunauczycielapro-
wincjonalnego,czydziałacza,taseriapoetyckabyłarzecząkonieczną.Byłyprenu-
meratyśWszystkobardzoładniewydawane.Cotoznaczyłodlanas,takichpoetów,
którzydebiutowalijuż,alejeszczeniebyliosadzeniwżyciuliterackim?Dlawielu
znasznaczyłotomożliwośćdotarciadoczytelnika,któryminteresowaliśmysię.
Dlaczegobyliśmyzwiązaniztymśrodowiskiem?Dzisiajmyślę,żeonobyłoinne.
Spotykalisięludzie,którzyakceptowalitęsytuacjębezwyjściowościpolitycznejjako
swegorodzajuprawaprzyrody,żetakmusibyćitakbędzietrwało.Myśmyszukali
sposobudoominięciatychburziwybudowaniaczegoś.Myślę,żedlategodlanas,
jakMyśliwski,Pilot,ważnybyłtakiczytelnik,którynawetjeślibrałudziałwżyciu
tegokraju,tobrałudziałwsprawachrealnych.Dlategotanagrodabyławażna.Ta
nagrodawspieraławieletalentówpisarskich,którejakbynieznajdowałyswojego
miejscawtychwarszawskichsalonach,dawałarodzajprestiżuinagłośnienia.Dla
mniebyłaonarównaNagrodzieBroniewskiego,którąteżotrzymałem.
PO:CzyNagrodaPiętakabezpośredniojakośpomogłapanu?
EB:MnienaprawdępomogłowygraniekonkursuLudowejSpółdzielniWydaw-
niczej.WtedybyłemwyrzuconyzeBWspółczesności”,kiedywyrzucanoredakcję
prowadzonąprzezGrochowiaka.Paruznasotrzymałowilczybiletibyłemwbar-
dzotrudnejsytuacji.NapisałemksiążkęStudium,byratowaćsięfinansowo.Ikumo-
jemuzdumieniudostałemdrugąnagrodę.Wtedyzaczęłysięnanowomożliwości
wejściadotegoświata,otrzymaniajakiejkolwiekpracy.Dlamnietobyłoszalenie
ważne,boniemiałemprawiezczegożyć.Tobyłtakiukład,żechciałemnaprzy-
kładpracowaćwjakimśdomukulturyitoteżbyłozamknięteprzedemną.Inagle
16(2/2016)
