Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
szkic
13
Odrobinahistorii
Niemcymajązasobączasyświetnościbuntuspołecznego.Zaczęłosięwlatach
60.odmasowychmarszówwielkanocnychorganizowanychprzezniemieckiruch
pokojuprzeciwkozbrojeniomatomowym.Doeskalacjidoszłojednakwroku1968.
Byłtoświatowyrokbuntu,mówisięwręcz,żetowszystkospowodowałyplamy
naSłońcu.Światzawrzał.BuntyzaczęłysięwStanachZjednoczonychprotestem
przeciwwojniewWietnamie,przeszłydoFrancjiiNiemiec,potemkontestowały
campusymeksykańskie.ZbuntowalisięPolacyiCzesi,doszłonawetdorozruchów
wNRD.Wspólnebyłohasło:BBądźrealistą–żądajniemożliwego”.
Zbuntowanistudenciniemieccyurodzilisięjużpowojnie,dlategomogliza-
żądaćodrodziców(prawdziwychisymbolicznych)rozliczenianazizmuizmiany
paradygmatówetycznych,społecznychipolitycznych.Nazwanoichpotem,gdyjuż
przejęliwNiemczechrząddusz,BPokoleniem68”.Ichdziałanieprzyniosłoefekty,
zbudowaliwięcnanastępne40latetosprotestu.DanielCohn-Bendit,przywódca
rewoltystudentówfrancuskich,napytaniepostawioneprzezMichnika,cozostało
ztamtegoczasu,odpowiedział:BNic,alezmieniliśmyświat”.
Protestynigdyniemiałyjużtakiejsiły,jakwroku1968,alewciążzjakiegoś
powoduwrzało.Wlatach1979-1983przetoczyłasiękolejnafalamarszówwiel-
kanocnych,tymrazemjakoprotestprzeciwkobombieneutronowej.Wroku1989
ruchobywatelskiwNRD,stosującdwiemetody–ucieczkiidemonstracjiulicznych
–doprowadziłdoupadkuMuruBerlińskiegoizjednoczeniaNiemiec.NaZachodzie
tymczasemnieprzerwanieodroku1968rozwijałysięalternatywneruchyspołecz-
ne,funkcjonującejakoopozycjapozaparlamentarna,głoszącehasłaodnowymoral-
nejwduchulewicowym.Byłyonekrytycznewstosunkudosystemupolitycznego
istanowiłypropozycjęalternatywnychformżyciaigospodarki.Znanymnacałym
świeciesymbolemalternatywnegofermentuspołecznegobyłaberlińskadzielnica
Kreuzberg.Ruchomobywatelskimprzyświecałyhasłazaangażowanialokalnego
zjednoczesnymuwzględnieniemzasadsprawiedliwegorozwojunaświecie:BMyśl
globalnie,działajlokalnie!”.Tohasłopodkoniecminionegotysiącleciaprzyświecało
procesowiglobalizacjiprotestów.Silnyruchekologicznyodkońcalat70.miałcha-
raktermiędzynarodowy(Greenpeace),podobniejakaktywnyruchantyatomowy,
któregonatężeniewzrastałozkażdąwielkąkatastrofąatomową(ThreeMileIsland
USA1979,Czernobyl1986iFukushima2011).Przełomtysiąclecitorównieżważne
akcjepacyfistyczne:protestyprzeciwinterwencjomwojskowymwZatocePerskiej
wroku1991,JugosławiiiKosowiewroku1999,Afganistaniewroku2001iIraku
wroku2003.Równieważnymelementembuntówspołecznychnaprzełomie
tysiąclecibyłruchantyglobalistycznyszczególnieaktywnypodczaszebrańtzw.
Ósemki(G-8),czyliliderównajważniejszychpaństwnaświecie.
Oilemiędzynarodoweakcjewciążodbywałysięzsilnymudziałemdemon-
strantówniemieckich,otylenapłaszczyźnielokalnejbuntyznacznieosłabły.Dość
wspomniećprotestyprzeciwkolikwidacjiBpaństwaopiekispołecznej”wroku2003.
GdykoalicjaSPD–Zieloniwprowadziłareformydrastycznieograniczającepomoc
dlanajsłabszychgrupspołecznych,protestowałyzaledwiegarstki.Reformazaś
dotyczyłaogromnejczęścispołeczeństwa:bezrobotnych,chorych,upośledzonych,
aprzedewszystkimosób,którezwalnianozpracypoto,byjepotemzatrudnićza
groszewtzw.projektach.
Charakterystyczne,żeodlat60.wNiemczechpowstawałypartieprotestu.Jed-
neznikałypokilkulatach,inneprzezdziesięcioleciabrałyczynnyudziałwpolity-
celubbiorądodziś–byłytom.in.partieZielonych–Bündnis90/Grünen,PDS
–ParteidesDemokratischenSozialismus,LewicaPolityczna–PolitischeLinke,
