Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Hundun,jeszcze
bezotworów;
rysunekAgnieszka
Kopka
Chiny
dwudziestegopiątegoDaodejingdrogajestbytemBbezkształtnym,leczkomplet-
nym;zrodzonymprzedziemiąiniebem,rzecząbezgłośną,otwartąipustą;nieza-
leżnąiniezmienną,azarazemmyślącąiruchomą.MożnauważaćjązaMatkęNie-
baiZiemi”.Natomiastrozdziałczterdziestydrugipodaje,iżBzDaozrodziłasię
pierwszarzecz,zrzeczypierwszejzrodziłasiędruga,zrzeczydrugiejtrzecia,trze-
ciarzeczdałapoczątekwszystkimrzeczomnaświecie,którezkoleizrodziłyYin
(ciemność)iYang(jasność)”.
DaomożekojarzyćsięzgreckimChaosem,zktóregorównieżnarodziłysięNie-
boiZiemia.JakpiszewMitologiiJanParandowski,ChaosmógłbyćBistotąbo-
ską,bezokreślonegokształtu”lubBwielkąotchłanią,pełnąsiłytwórczejiboskich
nasieni,jednąnieuporządkowanąmasą,ciężkąiciemną,mieszaninąziemi,wody,
ogniaipowietrza”1.ChoćGrecjęiChinydzielątysiącekilometrów,istniejewielepo-
dobieństwmiędzygreckimachińskimChaosem.PrzedewszystkimiGrecy,iChiń-
czycyuważaliChaoszaistotężywą.ChaospochińskutoHundun.Słowotomoże
oznaczaćnietylkopojmowanypogreckupersonifikowanyChaos,będącyrównocze-
śniepierwotnymstanemwszechświata,aletakżestanzagmatwania,zamroczenia
ipoplątania.
MimoboskiegopochodzeniaHundunniegrzeszyłniestetywyglądem.Księga
GóriMórzopisujegojakocośprzypominającegożółtyworekiroztaczającegowokół
siebieczerwonąjakogieńaurę.Posiadałrównieżdwieparyskrzydełisześćnóg,
którezchęciąwykorzystywałdotańca.Tańczącyiśpiewającybezkształtnyworek
żyłjednakwstaniewiecznegozamroczenia,ponieważniemiałtwarzyanioczu.
PodobnyopisstworzyłstarożytnytaoistycznyfilozofZhuangzi,znanyteżjako
MistrzZhuang(okołoIVw.p.n.e.).Wrozdzialezawierającymradyprzeznaczone
dlacesarzyikrólówZhuangzizawarłalegorycznąprzypowieśćoHundunie:
WładcąPołudniowegoMorzabyłGwałtowny,Mo
rzemPółnocnymwładałzaśPorywczy,aśrodkiem
rządziłHundun.GwałtownyiPorywczyspotykali
sięczasemnawłościachHunduna,gdzietenza-
wszegościnnieichprzyjmował.GwałtownyiPory-
wczyzastanawialisię,jakodpłacićHundunowiza
jegohojność,mówilimiędzysobą:BWszyscyludzie
mająposiedemotworów,abywidzieć,słyszeć,jeść
ioddychać,tylkojedenHundunniemażadnego.
Spróbujmymujewywiercić”.Każdegodniawier-
cilijedenotwór,ażsiódmegodniaHundunumarł2.
Tądośćbrutalnąopowieściąchciał
MistrzZhuangprzekazaćtaoistycznena-
uki.HundunjakopierwotnyChaosjest
naturalnymstanemprzyrody,personi-
fikacjąidealnejharmoniidziałających
wewszechświeciesił.Taoistycznyideał
jestjednakniedostrzeganyprzezludzi,
którzypragnązmienićipodporządko-
waćsobieświatnatury.Człowiekczęsto
próbujeulepszyćto,coulepszeńniewy-
maga.
1ParandowskiJan:Mitologia:WierzeniaipodaniaGrekówiRzymian,Warszawa,1992,s.24.
2Zhuangzi:Yingdiwang,w:Neipian,w:Zhuangzi,akapit7,www.ctext.org/zhuangzi/normal-course-
for-rulers-and-kings/zh[online,dostęp:maj2020].
33(3/2020)
