Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MarekNowakowski
Bpies”mówiłosięzawszenatajniaka,przezto,żewęszy,żebiegnieitd.Wmoim
życiudużobyłopsów,niezwierząt,itoteżbyłoważne,choćdlamnieniebyłoto
ważnezasadniczo,byłemnatyledoświadczonymczłowiekiem,żewiedziałem,żeob-
serwują,interesująsię,byćmożenawetimojekontaktyzBKulturą”podlegałytu
czujnemuobserwowaniu,byłemwzywanydoUrzęduBezpieczeństwaalbodoniż-
szegoszczebla,czylidokomendystołecznejmilicjiwPałacuMostowskich,gdzie
działałodpowiedniwydziałbezpieki,doministerstwa.Miałemteżitakiedoświad-
czenia,żejakbyłemdebiutantem,tymwczesnymodzłodziei,prostytutek,odGę-
siówki,starego,nieistniejącegowięzieniaWarszawy(tobyłkiedyśmójobszar
pierwszejpenetracjiliterackiej),byłemwezwany,udawano,żechcązemniezro-
bićkonsultanta-czułem,żetojestwłaśnietagrabezpieki,żebymniezapisaćdo
gronapracowników.Tobyłazichstronynieudanapróba:zorientowalisię,żenie
mamnatoochoty.
Wiedziałemrównież,żemogąbyćwęszyciele,którzyinteresująsięmoimiwyzna-
niami,aledlatego,żetraktowałempisaniejakoabsolutniemojąsferę,towszystko
mniepsychicznienieniszczyło.Uważałem,żetakmusibyć,takiejestżycie,alenie
należysiętymzatruwać-toznaczy:nienależyżyćjakczłowiekścigany,podejrzliwy,
czujny,nieufny,botozakneblowałobyustawogóle,nawetdopapieru-człowiek
byłbyjużzupełniekaleką.Tuwięcjakośintuicyjniedbałemozdrowiepsychiczne
wpisaniu,ichybadlategonarodzinywolnego,podziemnegoobiegupotraktowa-
łemjakorzeczważnąwnaszejzniewolonejrzeczywistości,bardzozniewolonej,
bardzozgniłejibardzopomimowszystkomarnejwowocachliterackich-boprzez
tociśnienieciąglekalekich,niedoformowanych,nieukształtowanychostatecznie.
[Prześladowałoto-K.Samsel]różnepisarskiepróbywszelakiejskali,pisarstwo
wPolsceLudowejwogóle.[Drukiobiegowe-K.Samsel]byłypoczątkowopo-
wielaczowe,rachityczne,chałupnicze.ZaczęłosięodpismaliterackiegoBZapis”,
związanegozliteraturąpiękną,którenapoczątkupolegałonaprzepisywaniukilku
czyteżkilkunastunumerówtegopisemka(przezkalkę).Potemdoszłodowyższych
formwydawniczych-byłtojakiśważnywentyl,choćbypsychiczny,[dający-K.
Samsel]świadomość,żerzeczyniemającemożliwościdrukuwobieguoficjalnym
mająszansęznaleźćsięwobiegupodziemnym.
Toobserwowałemzdużymzaangażowaniem,nawetbrałemwtymudział.Mówię
olatachsiedemdziesiątych:1975,1976,1977-tenczas.Wdalszymciągumiałemta-
kąswojątaktykęistrategiępisarską,żenależypisać(jeślimożna)dokońcawobie-
guoficjalnym,jeślitenobiegprzyjmujeiniekastruje,należyzniegokorzystać.Dla-
czego?Uważam,żepisaniejestnieuchronniezwiązanezodbiorem,zczytelnikiem
-wtymoficjalnymobiegujednakmiałomożliwośćnajszerszegoodbioru.Itobył
dlamniewarunekbardzoważny,dlamojegoistnieniapisarskiego,stądobiegpod-
ziemnytraktowałemjakorezerwę,takbymtookreślił.
Tomyśleniedualistyczne,taktomożnanazwać,skończyłosięwczasach,wktórych
wybuchłstanwojenny-ponieważrzeczywistość,którawtedynastała-teostatnie
podrygizbrojnegokomunizmu,jużjawnego,którychcesięutrzymaćzawszelką
cenęiwalczyzespołeczeństwem,ouległośćspołeczeństwawobecsiebie-byłajas-
na,otwarta,bezkamuflażu,którytrwałwPRL-uwróżnychfazach,rozmaicieużywa-
ny.Królbyłnagi,krótkomówiąc,aznacznaczęśćspołeczeństwaniechciałanowego
stanurzeczy,zniewolenia-pragnęładalejBkarnawałuSolidarności”,zachowanej
drogidowolności,chciałająwyrąbywać,wywalczać.[Uznałem-K.Samsel],żeta
rzeczywistość,tegokonfliktuzwładzą,wymagazapisania,byłotointuicyjneprze-
świadczenie.Itakjakwczasach1967-1968,czasachBantysemickiegorozpasania”
sterowanegoprzezpartiePRL-u,takterazchciałemtozapisywaćizapisywałem
34(4/2020)
