Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Datękluczowądlabadania,wyznaczającąrównocześniecezuręrozdzielają-
ustanowionepłaszczyznyporównawcze,stanowiłrok1948,dającypoczątek
istnieniuPolskiejZjednoczonejPartiiRobotniczej.Wpierwszejczęścimonogra-
fiicofniętosiędoroku1944,kiedyoficjalnieogłoszonodecyzjęopowstaniu
PolskiejPartiiSocjalistycznej,poto,byuzyskaćobrazfunkcjonowaniaPPS
wwarunkachpowojennych,którewymusiływypracowanienowychzałożeń
ideowychpolskiegosocjalizmu,odmiennychodkataloguwartościPPSmiędzy-
wojennej.Równocześniestworzyłotowłaściwypunktodniesieniadlaprowa-
dzonychbadań,dziękiktóremuobiektypoddanekomparatystycebyłynietylko
porównywalne,aleteżusytuowanewjednakowychwarunkachprawnoustrojo-
wychsystemuniedemokratycznego.Okresobjętybadaniemzamknęływydarze-
niapaździernikowe1956r.(wrazzichbezpośrednimikonsekwencjami),stano-
wiącecezurępowszechnieprzyjętąwhistoriografiiiotwierającewPZPRdys-
kusjęnadwęzłowymiproblemamipolitykipartii.
Wbadaniachzastosowanokilkametod.Jednąznichbyłametodakompara-
tystyczna(analizaporównawcza),którapozwoliłanawykryciepodobieństw
orazustalenieróżnicwfunkcjonowaniuelityPPSwlatach1944-1948,kiedyta
stanowiłaautonomicznyprzedmiotbadań,orazwlatach1948-1957,gdytwo-
rzyławyodrębnionąnapotrzebyeksploracjiczęśćelityPZPR.Zastosowanoprzy
tympodejścieinstytucjonalne,dobierającdoporównaniaorganykierownicze
obupartii,wstępniewyselekcjonowanenapodstawietożsamychcechformal-
nych.Metodaanalogiisłużyłaprzedewszystkimstworzeniumodelupowstania,
rozwojuorazrozpaduelitypartiipolitycznej.
Innązastosowanąmetodąbyłaanalizasystemowa,ujmującabadaneelity
jakoelementysystemuspołeczno-politycznego,wewnętrznieznimzintegrowa-
ne,alerównocześniewykazująceszeregcechindywidualnych,pozwalających
nawyróżnienieichzotoczenia.Jejcelembyłoustalenieinterakcjipomiędzy
poszczególnymiczłonkamielitypartyjnej(wróżnychkonstelacjach:PPS-PPS,
PPS-PPR,atakżewramachPZPR)orazpomiędzynimiaczłonkamielitypoli-
tycznej/elitywładzy.Wtensposóbwymienioneelityorazichotoczeniespołecz-
neuznanozazmiennezależne,przyjmujączagłównezmienneniezależneewo-
luującywlatach1944-1950systempartyjny,funkcjonującywwarunkachsys-
temutotalitarnego,orazmiędzynarodoweotoczeniesystemu.Prowadzonebada-
niamiałycharakteranalizysystemowejśredniegorzędu,ponieważodnosiłysię
nietyledocałegosystemupolitycznegoPRL(choćbyłyusytuowanewjego
ramach),codojednegozjegopodsystemów.
Wprocesiebadawczymopartosięrównieżnaanalizieinstytucjonalno-
prawnej,wzakresieniezbędnymdoopisaniazasadniczychelementówustroju
politycznegopaństwa,atakżepodejściuhistorycznym,służącymprowadzeniu
studiumelitpolitycznych,orazmetodziesocjohistorycznej,wykorzystanejpod-
11