Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
aleostateczniezwyciężyłpogląd,żepolemdziałaniakobietpowinnapozostać
rodzina.Tylkoodczasudoczasupojawiałysięgłosyżądającedlanichprawa
dogłosowania.Podkreślano,żesąpowołanedokształtowaniaopiniipublicznej8.
Wysuwaniepostulatównaturyprawnejbyłojednaknaziemiachpolskichutrudnione
przezsytuacjępolityczną9.
Przemianyekonomicznezaczęłyzmieniaćpołożeniekobietnaświecie.Rozwój
kapitalizmuwyznaczyłimnowemiejsceinowezadania.RozpoczętawStanach
Zjednoczonychwalkaorównouprawnieniepłcidotarłarównieżnaziemiepolskie10.
Sytuacjanarodupodzaboraminiepozwalaławprawdzienaorganizowanieruchów
feministycznych,Polkizaczęłysięjednakwłączaćwdziałalnośćspołecznąipoli-
tyczną11.Wzachowaniachkobietispojrzeniunaniewciążobecnebyłystereotypy.
Procesydemokratyzacjiiliberalizacjibardzopowoliniosłyzasobązmianęichro-
liwspołeczeństwie.Wymagałotoodrzuceniawielowiekowegobagażuprzesądów
iuprzedzeń.Wdyskusjiścierałysiędwanurty:zwolennicypierwszegouważali,
kobiet,Warszawa1918;M.Dulębianka,Politycznestanowiskokobiety,Warszawa1908;J.Hulewicz,
Walkakobietpolskichodostępnauniwersytety,Warszawa1936;M.Karczewska,Oprawarówne
isprawiedliwe.KwestiakobiecaijejprzebiegwDumiePaństwowej,Warszawa1907;P.Kuczalska-
-Reinschmit,Wyborczeprawakobiet,Warszawa1911;L.Petrażycki,Oprawadlakobiet,Lwów
1919;S.Przyborowski,Oprawachkobiety,Radom1876;J.Urban,Oprawaobywatelskiedlakobiet,
Kraków1918;K.Żuromski,PrawokobietywNiemczech,Poznań1903.
8[M.Ilnicka]M.I.,Głoskobietwopiniipublicznej,Bl1881,nr17,129–130:„Kobiety
tworząopinięspołeczną,takjaktworząobyczajeibiadanarodowi,wktórymbrakniegłosukobiety
wznoszącegosiętuzsiłąigodnością”;por.M.Wierzbicka,Rozwójsamoświadomościkobietna
przełomieXVIIIiXIXwieku.Początkiimperatywukształceniasię,„Katedra”2001,nr1,s.170–181.
9W.Jaworski,PrzemianylegalnegożyciaspołecznegowKrólestwiePolskimwlatach1864–
1914,Sosnowiec2000.
10OkwestiirównouprawnieniakobietwPolscezob.B.Czajecka,Zdomuwszerokiświat.Droga
kobietdoniezależnościwzaborzeaustriackimwlatach1890–1914,Kraków1990;A.Górnicka-
-Boratyńska,Chcemycałegożycia.Antologiapolskichtekstówfeministycznychzlat1870–1939,
Warszawa1999;Taż,Stańmysięsobą.Czteryprojektyemancypacji(1863–1939),Izabelin2001;
S.Walczewska,Damy,rycerzeifeministki.KobiecydyskursemancypacyjnywPolsce,Kraków2000;
C.Walewska,RuchkobiecywPolsce,cz.1–2,Warszawa1909;Taż,Wwalceorówneprawa.Nasze
bojownice,Warszawa1930.
11B.Grabowski,Oemancypacyikobiet,Bl1871,nr12,s.89–91;por.J.Goździewicz,
Oemancypacjizarobkowejkobiet,Poznań1904;U.Frevert,Mążiniewiasta,niewiastaimąż.
Oróżnicachpłciwczasachnowoczesnych,przeł.A.Kopacki,Warszawa1997;J.Majchrzyk-
-Mikuła,Kobietywprocesieprzemianspołeczno-ekonomicznychnaprzełomieXIX/XXwieku,PSP7
(2000),nr7,s.23–31;H.Markiewiczowa,DziałalnośćWarszawskiegoTowarzystwaDobroczynności
wkontekściepozytywizmuwarszawskiego,PHO47(2004),nr3/4,s.95–106;M.Piotrowska,
DziałalnośćfilantropijnakobietpolskichwXIXwieku.Kierunkiaktywności,motywacje,przykłady,
[w:]Międzyirredentąakolaboracją.Polacywczaszaborówwobecobcychwładzisystemów
politycznych,podred.S.KalembkiiN.Kasparka,Olsztyn2001,s.11–20;I.Reszke,Nierówności
płciwteoriach.Teoretycznewyjaśnienianierównościpłciwsferzezawodowej,Warszawa1991;
M.Sikorska-Kowalska,EmancypacjaspołecznaizawodowarobotnicłódzkichprzełomuXIXiXX
wieku,[w:]Studiazhistoriispołeczno-gospodarczejXIXiXXwieku,podred.W.Pusia,t.1,Łódź
2003,s.90–107.
